پیام ایران از ریاض به کاخ سفید رسید | آیا کنسرسیوم هستهای منطقه ای راه نجات است؟

رویداد۲۴ | صبح روز گذشته خبرگزاری رسمی عربستان اعلام کردند که ولیعهد عربستان یک پیام کتبی از طریق علیرضا رشیدیان، رئیس سازمان حج و زیارت ایران به وزیر کشور عربستان تحویل داده شده که در واقع پیامی از جانب رئیس جمهور ایران بوده است. سپس محمد بن سلمان ولیعهد عربستان با این پیام راهی واشنگتن شده است.
خبرهای بعدی جالبتر از این خبر بودند؛ عصر دیروز کاخ سفید استقبال گرمی از بن سلمان کرد. در جریان همین دیدار مشخص شد که ظاهرا پیام ایران به عربستان برای آمریکا بوده است.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، روز سهشنبه گفته بود که کشورش از یک توافق میان آمریکا و ایران حمایت خواهد کرد.
ترامپ در این اتاق بیضی شکل و در کنار محمد بن سلمان بار دیگر به حمله به تاسیسات هستهای ایران در ماه ژوئن اشارهای افتخار آمیز کرد. او گفت: «ما این کار را برای همه انجام دادیم و نتیجه فوقالعاده بود، چون ما بهترین خلبانها، بهترین تجهیزات، بهترین هواپیماها و بهطور کلی بهترینها را داریم.»
سپس لحن رئیس جمهور آمریکا نرمتر شد و احتمالا در این بخش یاد نامه ایران افتاد. او بدون اشاره مستقیم به میانجی گری عربستان گفت: «تهران در تلاش است تا از طریق دیپلماسی با واشنگتن به راهحل برسد؛ واشنگتنی که بهدنبال برچیدن برنامه هستهای ایران است.»
ترامپ گفت: من کاملاً برای این موضوع (توافق) گشوده هستم.
ترامپ افزود: ما یک روند را شروع میکنیم. اما داشتن یک توافق با ایران اتفاق خوبی خواهد بود. ما میتوانستیم قبل از جنگ این کار را انجام دهیم، اما نشد. به نظرم اتفاقی در آنجا خواهد افتاد.
او به خبرنگاران گفت: ما تمام تلاش خود را میکنیم تا به رسیدن به توافق میان ایالات متحده آمریکا و ایران کمک کنیم.
او ادامه داد: معتقدیم برای آینده ایران، داشتن یک توافق خوب که رضایت منطقه، جهان و ایالات متحده را جلب کند، بسیار مفید خواهد بود.
ایران آماده است در صورتی که مذاکرات «با احترام» انجام شود، گفتوگوهای هستهای با ایالات متحده را از سر بگیرد، اما تأکید دارد که مواضع این کشور نسبت به قبل از حمله آمریکا و اسرائیل در ماه ژوئن هیچ تغییری نکرده است.
بیشتر بخوانید:
جزئیات کنسرسیوم پیشنهادی ایران برای توافق هستهای با آمریکا| طرح ایران واقعگرایانه است؟
رئیس جمهور آمریکا یک عبارت دیگر هم به کار برد و گفت «ما در حال گفتوگو با آنها هستیم.» خبری که صبح امروز کمال خرازی در گفت و گوی اختصاصی با سی ان ان در تهران آن را تایید کرده است.
کمال خرازی، مشاور سیاست خارجی رهبری، در گفتوگوی اختصاصی با سیانان گفته ایران آماده ازسرگیری مذاکرات هستهای با آمریکاست، اما شروط قبلی تغییر نمیکند.
خرازی گفته: آمریکا باید ابتدا نشان بدهد که آماده گفتوگو بر اساس شرایطی هستند که ما تعیین کردهایم… این گفتوگو باید بر پایه احترام متقابل و جایگاه برابر باشد. دستور جلسه باید از قبل مشخص باشد تا هم موضوعات روشن باشد و هم روند مذاکرات.
او افزود: «متأسفانه رئیسجمهور ترامپ به دیپلماسی اعتقاد ندارد و ترجیح میدهد برای رسیدن به اهداف خود از زور استفاده کند.
خرازی تأکید کرد که شرایط ایران برای نزدیکی به واشنگتن پس از حملات آمریکا و اسرائیل تغییری نکرده است.
او گفت ایران غنیسازی اورانیوم را ادامه خواهد داد، زیرا برای تأمین سوخت نیروگاهها و مصارف پزشکی به آن نیاز دارد. همچنین برنامه موشکی ایران – که به گفته او در حال گسترش است – «قابل مذاکره نخواهد بود».
خرازی گفته: «ما فقط درباره موضوع هستهای با آمریکا گفتوگو خواهیم کرد.»
در مذاکرات تابستان، آمریکا خواستار توقف کامل غنیسازی در ایران شده بود، در حالی که تهران به طور قاطع بر ادامه غنیسازی داخلی اصرار داشت.
خرازی گفته موضوع مذاکره احتمالی با آمریکا «درجه غنیسازی» خواهد بود، نه اصل غنیسازی.
این اظهارات خرازی یادآور آخرین دور گفتوگوهای ایران و آمریکا قبل از حمله اسرائیل است. در آن زمان رسانههای آمریکایی مدعی شده بودند که آمریکا پیشنهاد داده در برنامه هستهای غیرنظامی ایران سرمایهگذاری کند و به کنسرسیومی بپیوندد که مسئولیت نظارت بر غنیسازی با سطح پایین در ایران را به مدت نامشخص بر عهده بگیرد. قرار بود این کنسرسیوم شامل چند کشور منطقه و آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) باشد.
خرازی در گفتوگو با سی ان ان به امکان رسیدن به تفاهم با آمریکا در چارچوب یک کنسرسیوم اشاره کرده است.
او گفته: «اگر مذاکرات، واقعی و جدی باشد، راههایی وجود دارد که هم ایران بتواند غنیسازی را ادامه دهد و هم دیگران مطمئن شوند که هدف ما ساخت سلاح هستهای نیست.
خرازی در پایان پیامی هم برای ترامپ داشت: «با رویکرد مثبت نسبت به ایران آغاز کنید. اگر مثبت باشد، قطعاً پاسخ مثبت دریافت میکنید. اما برای این کار، آمریکا باید از هرگونه اقدام نظامی علیه ایران خودداری کند. آنها این روش را امتحان کردهاند و حالا فهمیدهاند که قابل قبول و کارآمد نیست.»
به گزارش رویداد ۲۴، روندهای پشت پرده چندین پیام مهم دارد؛ نخست اینکه ایران از میانجی گری ژاپن و قطر و عمان و مصر به میانجی گری مهمترین بازیگر منطقه یعنی عربستان رسیده است. این یعنی ایران قرار است در توافق نهایی منافع این رقیب قدیمی خود را در نظر بگیرد و این بار برخلاف توافق هستهای برجام، عربستان با شرایط مذاکرات نه تنها از نزدیک آشناست بلکه خودش یک پای مهم آن است.
از سوی دیگر ایران با وجود اشارههای جسته و گریخته به خسارات وارد شده در جنگ توسط آمریکا، اصرار چندانی بر گرفتن غرامت یا جبران خسارات یا حتی یک عذرخواهی ساده از جانب واشنگتن ندارد. لحن ایران نشان میدهد قصد او برای رسیدن به یک توافق جدی است و حاضر نیست هیچ پیش شرط محیرالعقولی، این اراده را خدشه دار کند.
مساله مهم دیگر پیامی است که خرازی به آمریکا ارسال کرده. اینکه ایران حاضر نیست غنی سازی را برای همیشه رها کند. این همان پیش شرطی است که قبل از جنگ مذاکرات را به بن بست رساند. اصرار آمریکا بر قطع کامل غنی سازی و همزمان اصرار ایران به حفظ آن به هر قیمتی عملا کار را به درگیری نظامی کشاند. این بار هم ظاهرا در بر همان پاشنه میچرخد. تا این لحظه سیگنالی دال بر تغییر مواضع آمریکا دیده نمیشود، اما یک توافق میان آمریکا و عربستان میتواند به ماجرا بی ربط نباشد.
روز گذشته آمریکا و عربستان بر سر یک همکاری هستهای غیرنظامی به توافق رسیدهاند. پیشنهاد ایران در مورد کنسرسیون منطقهای هستهای، شامل همه کشورهای همسایه از جمله عربستان بود. توافق ریاض و واشنگتن میتواند مقدمه ایجاد همان کنسرسیومی باشد که ایران را در موضوع هستهای نجات میدهد.


