زرتشت که بود و دین او چه بود؟
زرتشت (یا زردشت)، پیامبر ایرانی باستان و بنیانگذار دین زرتشتی بود. دین زرتشتی یک دین توحیدی است که بر پایه آموزه‌های زرتشت بنا شده است. محور اصلی این دین، اعتقاد به اهورامزدا (خدای خرد و دانایی) به عنوان خالق و نگهدارنده جهان است.
در دین زرتشتی، انسان‌ها دارای اراده آزاد هستند و می‌توانند بین خیر (سپنتا مینو) و شر (انگره مینو) انتخاب کنند. هدف زندگی در این دین، پیروی از راه راستی و درستی، انجام کارهای نیک، گفتار نیک و اندیشه نیک است. زرتشتیان معتقدند که پس از مرگ، روح انسان مورد داوری قرار می‌گیرد و بر اساس اعمالش در این دنیا، به بهشت (گرودمان) یا دوزخ (دروجستان) فرستاده می‌شود.
دین زرتشتی دارای کتاب مقدس به نام اوستا است که شامل سرودها، نیایش‌ها، احکام و آموزه‌های زرتشت است. از جمله مراسم مهم در دین زرتشتی می‌توان به جشن نوروز، جشن مهرگان و جشن سده اشاره کرد.
مختصری از زندگی‌نامه زرتشت
اطلاعات دقیقی درباره زندگی زرتشت در دست نیست و بیشتر اطلاعات موجود، بر اساس روایات و منابع دینی زرتشتی است. بر اساس این منابع، زرتشت در حدود قرن ششم پیش از میلاد (یا به روایتی در قرن دهم پیش از میلاد) در منطقه شمال شرقی ایران (احتمالاً در خراسان) به دنیا آمد.
زرتشت در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد و از کودکی به تفکر و تأمل درباره مسائل دینی و فلسفی علاقه داشت. در سن سی سالگی، او تجربه‌ای عرفانی داشت و اهورامزدا را ملاقات کرد. پس از این تجربه، زرتشت به عنوان پیامبر اهورامزدا برگزیده شد و شروع به تبلیغ دین جدید خود کرد.
زرتشت برای مدتی با مخالفت‌ها و آزار و اذیت‌ها روبرو شد، اما در نهایت توانست حمایت پادشاهی به نام ویشتاسپ را جلب کند. ویشتاسپ به دین زرتشتی ایمان آورد و آن را در قلمرو خود ترویج داد. زرتشت تا پایان عمر به تبلیغ دین خود ادامه داد و در سن حدود ۷۷ سالگی درگذشت.
اگر بخواهیم ۱۰ سطر بشماریم می توانیم اینطوری بنویسیم:
زرتشت، پیامبر باستانی ایرانی، در دوره‌ای پر از ابهام به دنیا آمد. اطلاعات دقیقی از زندگی او در دست نیست، اما روایات زرتشتی نشان می‌دهند که او در خانواده‌ای مذهبی در شمال شرقی ایران (احتمالاً خراسان) متولد شد. او از کودکی به تفکر درباره مسائل دینی و وجودی علاقه داشت و در سن سی سالگی، تجربه‌ای روحانی داشت که مسیر زندگی او را تغییر داد. در این تجربه، زرتشت اهورامزدا، خدای یکتا را ملاقات کرد و به عنوان پیامبر او برگزیده شد. او پس از این واقعه، به تبلیغ دین جدید خود پرداخت، دینی که بر پایه توحید، اخلاق نیک و مبارزه با بدی‌ها استوار بود. زرتشت با چالش‌ها و مخالفت‌های زیادی روبرو شد، اما با ایمان راسخ و پشتکار، توانست پیام خود را گسترش دهد و پیروانی پیدا کند. حمایت پادشاه ویشتاسپ، نقطه عطفی در گسترش دین زرتشتی بود و این دین به تدریج در مناطق مختلف ایران و فراتر از آن گسترش یافت.
اهمیت و تأثیر زرتشت بر ایران
زرتشت و دین او تأثیرات عمیق و پایداری بر تاریخ و فرهنگ ایران گذاشتند.
- تأثیر بر دین و اخلاق: دین زرتشتی با ارائه یک نظام اخلاقی مبتنی بر راستی، درستی و نیکوکاری، تأثیر زیادی بر فرهنگ و اخلاق ایرانیان گذاشت. بسیاری از ارزش‌های اخلاقی که در فرهنگ ایرانی وجود دارد، ریشه در آموزه‌های زرتشت دارد.
- تأثیر بر سیاست و حکومت: دین زرتشتی در دوره‌های مختلف تاریخی، به عنوان دین رسمی یا دین مورد احترام در ایران شناخته می‌شد. پادشاهان ساسانی به ویژه به دین زرتشتی اهمیت زیادی می‌دادند و آن را به عنوان عامل وحدت و قدرت کشور می‌دانستند.
- تأثیر بر هنر و ادبیات: دین زرتشتی الهام‌بخش بسیاری از آثار هنری و ادبی ایرانی بوده است. نقوش برجسته، معماری و اشعار زیادی با الهام از آموزه‌ها و داستان‌های زرتشتی خلق شده‌اند.
- تأثیر بر سایر ادیان: بسیاری از محققان معتقدند که دین زرتشتی بر سایر ادیان توحیدی مانند یهودیت، مسیحیت و اسلام تأثیر گذاشته است. مفاهیمی مانند بهشت و دوزخ، فرشتگان و شیطان، و روز رستاخیز، احتمالاً از دین زرتشتی به این ادیان منتقل شده‌اند.
