در گفتوگو با ایلنا مطرح شد:
به این نتیجه نرسیدهایم که مقالاتمان به خاطر ایرانی بودن توسط نشریات بینالمللی رد میشوند
رئیس مرکز همکاریهای علمی بینالمللی وزارت علوم گفت: رد مقالات ما توسط نشریات علمی بینالمللی مسلم نیست تا بخواهیم از الان برایش حکمی بدهیم. بنابراین ما هم اجتناب میکنیم از اینکه بگوییم چنین جوی صورت گرفته است، چون اگر جوی که وجود ندارد را به آن دامن بزنیم، طبیعتاً برای ما هم شکل میگیرد. ما نمیخواهیم چنین اتفاقی بیافتد. بنابراین این مسئله در آن مرحله نیست که بگوییم ما در حال رصد کردن به قطعیت رسیدهایم که چنین اتفاقی در حال رخ دادن است.
فرهاد یزداندوست، رئیس مرکز همکاریهای علمی بینالمللی وزارت علوم در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در مورد ایجاد محدودیت نشریات علمی بینالمللی در پذیرش مقالات ایرانی گفت: موضوعاتی از این دست از جایی شروع میشود و بدون استنادات رسمی و علمی، بازگو کردنش ادامه پیدا میکند.
وی افزود: در طول فعالیتهای علمی کشور در سالهای اخیر، خیلی از این مراکز علمی نشر و اشاعهی نتایج تحقیقات، ممکن است آن دسته از استنادات ایرانی یا آنهایی که با مشارکت ایرانیها انجام گرفته است را با ملاحظات خاصی دیده باشند، ولی خیلی به این نتیجه نرسیدهایم که این یک رویکرد فراگیر و قطعی است که صرفاً به منزلهی ایرانیبودن و در مقاطعی مانند بعد از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و همراه با نگاه شاید خصمانهی کشورهای غربی اتخاذ شده باشد.
او اضافه کرد: بسیاری از این نشریات و ژورنالهای معتبر بینالمللی جایگاهشان در کشورهای غربی اعم از اروپا و آمریکا است. در نتیجه ممکن است در برخورد اول تا حدی حساسیت در این زمینه وجود داشته باشد تا مقالاتی که به مرحلهی داوری نمیرسند و برای بررسی به اساتید مزبور ارجاع داده نمیشوند، ابتدا به ساکن در همان قسمت سردبیری، بعضی از این نشریات به بهانههای مختلف ممکن است بازگشت بخورد. این کار ممکن است علامتی از این باشد که در آن جا هم به شکلی خصمانه با بحث علم برخورد میشود که قطعاً مذموم و قبیح است و حتماً ما برخورد لازم را کردهایم و میکنیم.
یزداندوست در ادامه بیان کرد: در سطح کلان به دلایل مختلف از گذشته هم چنین داستانهایی بوده و حالا اخیراً به خاطر اتفاقاتی که افتاده است و مواضع کاملاً غیرمنطقی، غیرمنصفانه و ظالمانه که غربیها در بعضی جاها اتخاذ کردند، ممکن است که جامعهی علمی ما به این نتیجه برسد که اگر گاهی، آن قسمت از دستاوردهای پژوهشی را میفرستند و در مراحلی که هنوز به داوری علمی نرسیده مورد بیمهری قرار میگیرد، شاید تحت تأثیر این داستان باشد.
وی ادامه داد: این موضوع مسلم نیست تا بخواهیم از الان برایش حکمی بدهیم. بنابراین ما هم اجتناب میکنیم از اینکه بگوییم چنین جوی صورت گرفته است، چون اگر جوی که وجود ندارد را ما به آن دامن بزنیم، طبیعتاً برای ما هم شکل میگیرد. ما نمیخواهیم چنین اتفاقی بیافتد. بنابراین این مسئله در آن مرحله نیست که بگوییم ما در حال رصد کردن به قطعیت رسیدهایم که چنین اتفاقی در حال رخ دادن است.
او تشریح کرد: گاهی ممکن است که خود مقالات از ارزش علمی برخوردار نباشند. با توجه به تولیدات بالای ما در بسیاری موارد پیش میآید که مقالاتی برای نشریاتی فرستاده میشوند که به حوزهی کاری آنها مربوط نمیشود یا بهانه است یا دلیل قطعی وجود دارد یا به هر دلیل دیگری ممکن است از پذیرش مقاله خودداری کنند. ما در حال رصد این موضوع هستیم اما با قاطعیت نمیتوانیم بگوییم که این اتفاق در حال انجام است و باید برای آن چارهای بیاندیشیم.
رئیس مرکز همکاریهای علمی بینالمللی عنوان کرد: ما در حال عرضهی تولیداتمان هستیم. دانشگاههای ما بهجد در حال کار هستند. مراکز تحقیقاتی ما دستاوردهای بسیار شاخصی دارند که در همین دوره در بهترین و معروفترین نشریات بینالمللی چاپ میشوند. بنابراین در رابطه با این قضیه نمیتوانیم هماکنون رأی صادر کنیم اما با این حال مورد توجه ما است.
وی در پاسخ به این سوال که در صورت گسترش این محدویت در پذیرش مقالات اساتید ایرانی و عدم واکنش مناسب از سوی وزارت علوم، آیا انگیزهی اساتید و پژوهشگران ما برای ماندن در کشور و انجام کارهای پژوهشی و نوشتن مقالات کمتر نمیشود؟ گفت: شما چندین موضوع را به هم وصل کردید که شامل بودن در کشور، انجام کار تحقیقاتی و ارائه آن است.
او در ادامه تاکید کرد: نتیجهی همهی اینها به مقاله منجر نمیشود، اما وقتی کسی کاری انجام میدهد، دوست دارد که کارش در بالاترین سطح مطرح شود، مورد نقد و توجه و استفاده قرار گیرد و اگر قرار باشد در این مسیر خدشهای وارد شود، قطعاً ما باید مواظب باشیم. اما این تسلسلی که به آن اشاره کردید به مرحلهای نرسیده است که ما حساسیت نشان دهیم.
یزداندوست توضیح داد: ما سیاستگذاری، پشتیبانی و حمایت میکنیم تا جایگاه علمی ایران در جهان حفظ شود. حتماً این کار در دستور کار ما است. با این وجود این مسئله از طیف مقولاتی نیست که با نامهنگاری و توجه ویژه، مسیر را تسهیل کنیم یا در مسیر درست بیندازیم. ادبیات خاص خودش را دارد. بحث علمی است و باید این جایگاه روشن شود با وجود این که ما این داستان را مرتب زیر نظر داریم.
