هوش مصنوعی در صدای محمدرضا شجریان

آلبوم‌های «بانگ دهل» و «سر در گریبان» شامل دو اثر منتشرنشده از کنسرت‌های محمدرضا شجریان در سال ۱۳۹۳ در شهر‌های مختلف اروپایی است که تبدیل به آخرین کنسرت‌های او شدند.

آهنگسازی این آثار را محمدرضا شجریان به همراه مجید درخشانی و سعید فرجپوری انجام داده‌اند و قطعات در آواز‌های دشتی، بیات ترک و دستگاه راست‌پنجگاه اجرا شده است. اما آنچه در تولید این دو آلبوم جالب است، استفاده از هوش مصنوعی برای رفع مشکل کیفیت ضبط صداست. برای این کار در یک سال گذشته از ابزار‌های هوش مصنوعی استفاده شده تا صدای استاد شجریان از فایل‌های ضبط‌شده کنسرت تفکیک شود.

 پس از تفکیک، فرآیند بازتنظیم و ضبط مجدد با موسیقی انجام شده تا کیفیت نهایی مناسب برای عرضه رسمی باشد. همایون شجریان در مراسم رونمایی از این دو آلبوم در باره این فرایند گفته: «این آثار اجرای زنده هستند و از نظر صدا با مشکلاتی مواجه بودیم. آن زمان، از نظر تکنولوژی امکان‌های امروز وجود نداشت، اما الان توانستیم صدای خواننده را از ارکستر جدا کنیم و میکس دلخواه‌تری انجام دهیم.»

او توضیح داده که آثار دیگری هم از محمدرضا شجریان وجود دارد که برای آنها هم چنین برنامه‌ای پیش رو است: «پدر در طول زندگی هنری‌شان آثار زیادی خوانده‌اند؛ چه کار‌های خانگی و خصوصی که متأسفانه خیلی از آنها با کیفیت صوتی نامناسب در دسترس مردم قرار گرفته است. برای انتشار این آثار هم برنامه‌ریزی‌هایی در نظر داریم.»

او ادامه داد: متأسفانه ضبط این اجرا، آن‌طور که مدنظر ما بود، از نظر صوتی استاندارد لازم برای انتشار را نداشت و کیفیتش خیلی دلچسب نبود. به همین دلیل وسواس زیادی روی آن به خرج دادیم تا در نهایت دوستان توانستند کار را آماده کنند و مسیر انتشارش طی شود.