از زیباترین روستاهای آسیا تا بدترین شکست‌های معماری جهان

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جدیدترین خبرهای جهان را در این بسته خبری بخوانید.

فراتر از پارکینگ: بازآفرینی فضاهای شهری با معماری نوین

پارکینگ‌ها با وجود فراگیری در بافت شهری، همواره در حاشیه گفتمان معماری قرار داشتند و بیشتر به‌عنوان سازه‌های فقط عملکردی تلقی می‌شدند. این فضاها که در قلب شهرها جای گرفته‌اند، در شکل‌گیری چشم‌انداز شهر، مصرف منابع و سازماندهی حرکت شهری نقش دارند، اما کمتر مورد توجه زیبایی‌شناسی یا طراحی خلاقانه قرار می‌گرفتند.

امروزه با تحول در الگوهای حمل‌ونقل شهری از کاهش مالکیت خودرو تا رشد وسایل نقلیه الکتریکی و اشتراکی، نقش پارکینگ‌ها نیز در حال بازتعریف است. در سال‌های اخیر معماران و برنامه‌ریزان شهری این سازه‌ها را به‌عنوان بسترهایی چندمنظوره می‌نگرند که می‌توانند عملکردهای عمومی، زیست‌محیطی و اجتماعی را در خود جای دهند. در ادامه به پروژه‌هایی اشاره می‌شود که نمونه‌هایی از این تحول هستند.

پارکینگ ۱۱۱۱ | میامی، ایالات متحده

پارکینگ ۱۱۱۱ لینکلن رود، نمونه‌ای برجسته از تلفیق معماری با عملکرد شهری است. این سازه بتنی باز، با طبقاتی که ارتفاع متغیر دارند، نه‌تنها فضای پارک خودرو را فراهم می‌کند، بلکه میزبان رویدادهای فرهنگی، مد، نمایشگاه‌ها و حتی سکونت‌گاه خصوصی است. طراحی بدون دیوارهای محصور، تجربه عبور از ساختمان را به یک فضای عمومی شهری تبدیل کرده است.

این پارکینگ با چشم‌اندازهای پانورامیک از ساحل میامی و منطقه آرت‌دکو، به مقصدی برای گردشگران و عکاسان تبدیل شده است. طبقه فوقانی آن به‌عنوان فضای برگزاری مراسم از جمله جشن‌ها و نمایش خودروهای لوکس، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیب عملکرد، زیبایی و تعامل اجتماعی، این سازه را به نمادی از بازآفرینی شهری بدل کرده است.

پارکینگ هوهنتسولرنهوفه | لودویگسهافن، آلمان

پارکینگ هوهنتسولرنهوفه (Hohenzollernhöfe) در دل مجموعه‌ای تاریخی در شهر لودویگسهافن قرار دارد و با طراحی خاص خود، به چشم‌اندازی سبز و قابل‌استفاده برای ساکنان تبدیل شده است. بام سبز و شیب‌دار این سازه، نه‌تنها به تهویه طبیعی کمک می‌کند، بلکه فضایی برای بازی، آفتاب‌گرفتن و تعامل اجتماعی فراهم می‌آورد.

این پارکینگ با ۱۱۳ جای پارک و سه طبقه زیرزمینی، به‌گونه‌ای طراحی شده است که نور طبیعی و دسترسی آسان را برای ساکنان تضمین کند. استفاده از مصالح پایدار، طراحی باز و ادغام با فضای عمومی، این پروژه را به‌عنوان الگویی برای پارکینگ‌های مسکونی آینده معرفی می‌کند.

پارکینگ و تپه سورتمه‌سواری | پیتئو، سوئد

پارکینگ تپه شهر در شهر پیتئو، فراتر از یک سازه عملکردی عمل می‌کند. این ساختمان پنج‌طبقه، علاوه‌بر ۲۲۸ جای پارک، در زمستان به تپه‌ای برای سورتمه‌سواری و در تابستان به آمفی‌تئاتری برای اجراهای زنده تبدیل می‌شود. طراحی آن با الهام از کوه‌های شهری، تجربه‌ای فرهنگی و تفریحی را در مرکز شهر فراهم کرده است. نمای چوبی و نورپردازی دقیق، این سازه را در شب به فانوسی درخشان بدل می‌کند. استفاده از مصالح بومی، فضای سبز و اتصال به میدان شهری، پارکینگ را به نقطه‌ای برای تعامل اجتماعی و جذب گردشگر تبدیل کرده است.

میدان مرکزی ماگوک | سئول، کره جنوبی

میدان مرکزی ماگوک در قلب شهر جدید ماگوک، به‌عنوان نقطه اتصال سه خط مترو و مسیرهای پیاده‌روی، نقش کلیدی در حمل‌ونقل شهری ایفا می‌کند. این پروژه با طراحی سه‌بعدی، میدان فرورفته‌ای به قطر ۶۰ متر ایجاد کرده که میزبان رویدادهای فرهنگی، نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های اجتماعی است.

پارکینگ زیرزمینی این مجموعه با تهویه طبیعی، نورگیری و اتصال به مراکز خرید و ایستگاه‌های مترو، تجربه‌ای روان و کارآمد برای شهروندان فراهم می‌سازد. استفاده از انرژی خورشیدی، سیستم جمع‌آوری آب باران و طراحی سازگار با محیط‌زیست، این پروژه را به نمونه‌ای از معماری پایدار شهری تبدیل کرده و چهره‌ای نو به بافت شهری بخشیده است.

پارکینگ چوبی وندلینگن | وندلینگن، آلمان

پارکینگ چوبی وندلینگن سال ۲۰۲۴ با استفاده از چوب‌های لایه‌ای و سازه‌های قابل‌تفکیک ساخته شد تا الگویی برای ساخت‌وساز پایدار ارائه دهد. این سازه با ۳۴۹ جای پارک، ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی و فضای پارک دوچرخه، به ترویج حمل‌ونقل سبز کمک می‌کند. ارتفاع طبقات و طراحی بدون ستون، امکان تبدیل آینده‌نگرانه این پارکینگ به فضای اداری یا مسکونی را فراهم می‌سازد. بام سبز، پنل‌های خورشیدی و تهویه طبیعی، ردپای کربن پروژه را به حداقل رسانده و آن را به نمونه‌ای از شهرسازی «اسفنجی» تبدیل کرده است.

پارکینگ لامرمارکت | لیدن، هلند

پارکینگ لامرمارکت هلند یکی از نمونه‌های برجسته معماری زیرزمینی است که در سال ۲۰۱۷ طراحی و راه‌اندازی شد. این سازه با عمق ۲۲ متر و فرم استوانه‌ای، ۵۲۵ جای پارک را در بافت تاریخی شهر فراهم می‌کند. طراحی فشرده و مدور آن موجب استفاده بهینه از فضا شده و با حداقل دخالت در محیط اطراف، به حفظ منظر شهری و بناهای تاریخی مجاور کمک کرده است. اجرای دیوارهای بتنی دیافراگمی به ضخامت ۱.۲ متر و انتقال خاک از طریق لوله‌های فشاری به خارج از شهر، از جمله تدابیر زیست‌محیطی در فرایند ساخت بود که از تردد هزاران کامیون در مرکز شهر جلوگیری کرد.

این پارکینگ فراتر از عملکرد صرف، تجربه‌ای خوشایند و ایمن برای کاربران فراهم می‌آورد. نورپردازی ملایم، مسیرهای واضح، فضای باز مرکزی و رنگ‌آمیزی گرم، محیطی دلپذیر ایجاد کرده است که حس امنیت و راحتی را تقویت می‌کند. سیستم یک‌طرفه حرکت خودروها، نبود ترافیک متقاطع و دسترسی آسان به آسانسورها و پله‌ها، در خدمت ارتقای کیفیت استفاده روزمره هستند.

مجموعه کرونن‌راین | نوینبورگ آم راین، آلمان

پارکینگ مجموعه کرونن‌راین بخشی از مجموعه‌ای شهری شامل برج دیدبانی، پل و فضای عمومی است که سال ۲۰۲۳ در منطقه مرزی فرانسه، آلمان و سوئیس راه‌اندازی شد. این سازه سه‌طبقه با ۲۳۱ جای پارک، به تهویه طبیعی و نورگیری مجهز است و به کاهش ترافیک مرکز شهر کمک می‌کند. برج ۳۶ متری مجاور پارکینگ، با نمایی از لایه‌های خاک‌کوبی‌شده، به یک نماد شهری تبدیل شده است و چشم‌اندازی ۳۶۰ درجه از مناظر اطراف ارائه می‌دهد. مصالح پایدار، طراحی مقاوم و اتصال به پارک شهری، این پروژه به‌عنوان نمونه‌ای از بازآفرینی شهری توانسته است مرز میان عملکرد و زیبایی را در مقیاس منطقه‌ای از میان بردارد.

پارکینگ دولنی برژانی | بوهم، جمهوری چک

پارکینگ دولنی برژانی با نمای منحنی، طوری با توپوگرافی زمین هماهنگ شده است که علاوه‌بر عملکردی بودن، جلوه زیبایی به منظر شهری ببخشد. این سازه دوطبقه با ظرفیت ۲۰۰ خودرو، از بتن مسلح ساخته شده و دارای نورپردازی خلاقانه و تهویه طبیعی است. نمای شمالی با موانع خمیده، نه‌تنها تهویه را تأمین می‌کند، بلکه از نور خیره‌کننده خودروها برای خانه‌های اطراف جلوگیری می‌کند. بام‌های سبز، حوضچه جمع‌آوری آب باران و طراحی برای رشد گیاهان بالا رونده، این پارکینگ را به بخشی از اکوسیستم شهری تبدیل کرده‌اند.

پارکینگ کلینیک‌های دانشگاهی سنت-لوک | بروکسل، بلژیک

پارکینگ کلینیک‌های دانشگاهی سنت-لوک با ظرفیت ۹۸۵ خودرو طراحی شده و در محوطه بیمارستان سنت-لوک در بروکسل واقع شده است. برخلاف تصور رایج از پارکینگ‌های صنعتی، این سازه با بهره‌گیری از مصالح طبیعی، نورگیری گسترده و طراحی هماهنگ با توپوگرافی زمین، توانسته است مفهوم پارکینگ را به‌عنوان فضایی خوشایند و انسانی در ذهن شهروندان بازتعریف کند.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این پروژه، ایجاد یک «دره سبز» در اطراف ساختمان است که نور و هوا را حتی به طبقات زیرزمینی هدایت می‌کند. نمای ساختمان با چوب‌های سخت خمیده طراحی شده که با فرم طبیعی دره هماهنگ است. بام سبز این پارکینگ به فضای سبز مجاور متصل می‌شود و امکان تعامل میان ساکنان و محیط را فراهم می‌سازد. این پروژه نمونه‌ای از تبدیل یک فضای فقط عملکردی به فضایی عمومی و زیباست.

پارکینگ شرقی فرودگاه بین‌المللی سانیا فونیکس | سانیا، چین

ساختمان پارکینگ شرقی فرودگاه سانیا، با زیربنای ۴۴ هزار و ۹۰۰ متر مربع، به‌منظور پاسخ به فشار ترافیکی و افزایش ظرفیت فرودگاه ساخته شد. این سازه شش‌طبقه بدون زیرزمین، با طراحی یکپارچه سازه و نما، در مدت زمان بسیار کوتاه (چهار ماه ساخت و دو ماه بهره‌برداری) تکمیل شد.

ویژگی برجسته این پروژه، استفاده از «استخرهای گل‌کاری‌شده» در حاشیه بام‌هاست که هم به تهویه طبیعی کمک می‌کند و هم نمایی سبز و زنده به ساختمان می‌بخشد. این طراحی موجب شده است پارکینگ به‌جای یک حجم خشک و تکراری، به بخشی از منظره فرودگاه تبدیل شود. فضای نیمه‌باز، مقاومت در برابر نور مستقیم خورشید و سازگاری با اقلیم گرم و مرطوب سانیا، این پروژه را به نمونه‌ای موفق از تلفیق عملکرد و پایداری و ارتقای زیست‌پذیری شهر نقش‌آفرینی می‌کند.

خیابان‌های تاریخی دبی چگونه بر گرمای شدید غلبه می‌کنند؟

دبی، یکی از گرم‌ترین شهرهای جهان، تجربه‌ای منحصربه‌فرد در مقابله با گرمای طاقت‌فرسا دارد که ریشه در تاریخ معماری و شهرسازی آن دارد. خیابان‌های تاریخی دبی، به‌ویژه در محله الفهیدی که قدمت آن به قرن هجدهم میلادی بازمی‌گردد، نمونه‌ای از دانش بومی در مدیریت اقلیم بیابانی است. این محلات با طراحی خاص خود، همواره قادر بوده‌اند با روش‌های طبیعی، دمای محیط را کنترل کنند و آسایش حرارتی را برای ساکنان فراهم آورند. یکی از کلیدی‌ترین ویژگی‌های این مناطق، کوچه‌های باریک و پیچ در پیچ هستند که جریان بادهای خنک را از کرانه‌های خور دبی به داخل محله‌ها هدایت می‌کنند.

این بادها با عبور از این مسیرهای باریک، خنکی طبیعی را به سطح خیابان‌ها و داخل منازل منتقل می‌کنند. علاوه بر آن، بادگیرهای چهارطرفه که تا چهار طبقه ارتفاع دارند، طراحی‌هایی هوشمندانه برای تهویه طبیعی به شمار می‌روند. این بادگیرها گرمای داخل ساختمان‌ها را به بیرون هدایت و هوای تازه را به داخل می‌کشند؛ بدون نیاز به سیستم‌های تهویه نیازمند برق. همچنین پنجره‌ها و مشبک‌های مشربیه علاوه بر کنترل تابش آفتاب، به عبور جریان هوا کمک می‌کنند. دیوارهای ساخته شده از سنگ مرجان سبک و رنگ روشن نیز نقش مهمی در کاهش جذب گرما دارند.

این مصالح سنتی، همراه با حیاط‌های داخلی خانه‌ها که فضای سایه‌دار و خنکی ایجاد می‌کنند، امکان بهره‌برداری حداکثری از هوای خنک شب را برای کاهش دمای روز فراهم می‌آورند. این شیوه‌های سنتی نه‌تنها تأثیرگذار در قرون گذشته بوده‌اند، بلکه امروزه نیز به عنوان راهکاری پایدار و کم‌هزینه برای مقابله با گرمای شدید در برنامه‌های معماری و شهرسازی مدرن دبی و سایر مناطق گرمسیری دوباره مورد توجه قرار گرفته‌اند.

در واقع، خیابان‌ها و ساختمان‌های تاریخی دبی نمونه‌ای بارز از استفاده بهینه از شرایط اقلیمی و دانش بومی برای ایجاد محیطی قابل تحمل در مقابل سخت‌ترین شرایط آب و هوایی هستند که می‌توانند الگوی الهام‌بخشی برای معماری معاصر در مناطق گرم و خشک باشند.

شهرهای آسیایی چگونه با آلودگی هوا مقابله می‌کنند؟

لودگی هوا یکی از چالش‌های جدی زیست‌محیطی درکلان‌شهرهای جهان است که سلامت عمومی، کیفیت زندگی و پایداری شهری را تهدید می‌کند. مقابله با این بحران نیازمند راهبردهایی فراتر از اقدامات مقطعی و نمادین است که توجه همزمان به زیرساخت، فناوری، مشارکت اجتماعی و اصلاح رفتارهای شهری را می‌طلبد. شهرهای بزرگ آسیایی همچون دهلی و پکن در سال‌های اخیر با اجرای برنامه‌های چندلایه و جامع، گام‌های مؤثری در کاهش آلاینده‌ها و بهبود کیفیت هوا برداشته‌اند.

دهلی؛ مهار آلودگی در پایتخت بحران‌زده هند

دهلی یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان است که به‌ویژه در فصل زمستان با بحران‌های شدید آلودگی هوا روبه‌رو می‌شود. طبق داده‌های مرکز ملی کنترل آلودگی هند (CPCB)، میانگین غلظت ذرات معلق پی‌ام ۲.۵ در نوامبر ۲۰۲۴ به بیش از ۳۵۰ میکروگرم بر متر مکعب رسید، در حالی که حد مجاز سازمان جهانی بهداشت ۱۵ میکروگرم است. در پاسخ به این وضعیت بحرانی، دولت ایالتی دهلی در ژوئن ۲۰۲۵ برنامه جامع «طرح کاهش آلودگی هوای ۲۰۲۵» را راه‌اندازی کرد که مجموعه‌ای از اقدامات سخت‌گیرانه، فناورانه و زیست‌محیطی را در بر می‌گیرد.

پکن؛ گذار بر پایه فناوری از دود به هوای پاک

پکن، پایتخت چین، در دهه‌های گذشته با بحران‌های شدید آلودگی ناشی از سوخت زغال‌سنگ، صنایع سنگین و ترافیک روبه‌رو بوده، اما از سال ۲۰۱۷ با اجرای برنامه‌های بلندمدت و سرمایه‌گذاری‌های عظیم، کیفیت هوای این شهر به‌طور چشمگیری بهبود پیدا کرده است. طبق داده‌های وزارت محیط‌زیست چین، میانگین غلظت ذرات پی‌ام ۲.۵ در پکن از ۸۹ میکروگرم در سال ۲۰۱۳ به ۳۸ میکروگرم در سال ۲۰۲۴ رسیده است که کاهشی بیش از ۵۷ درصد را نشان می‌دهد.

این شهر با اعمال استاندارد چین ۶ (معادل یورو ۶) برای خودروها، ورود خودروهای قدیمی و پرآلاینده را به مناطق شهری محدود کرده است. مناطق کم‌انتشار در ۹ ناحیه شهری گسترش پیدا کرده‌اند که تنها خودروهای برقی، هیبریدی یا مطابق با استاندارد مجاز به ورود به آن‌ها هستند. خودروهای آلاینده با جریمه‌های روزانه تا ۲۰۰ یوان روبه‌رو می‌شوند. تا ژوئن ۲۰۲۵، بیش از ۲.۳ میلیون خودرو در پکن به مدل‌های برقی یا هیبریدی تبدیل شده‌اند.

تجربه دهلی و پکن نشان می‌دهد که مقابله با آلودگی هوا نیازمند ترکیبی از سیاست‌گذاری دقیق، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های سبز، فناوری‌های نوین، مشارکت مردمی و همکاری منطقه‌ای است. این دو شهر با وجود تفاوت‌های اقلیمی، اقتصادی و سیاسی، توانسته‌اند با اتخاذ رویکردهای چندلایه، مسیر بهبود کیفیت هوا را هموار کنند و الگویی برای سایر کلان‌شهرهای جهان ارائه دهند. استمرار این اقدامات و ارزیابی منظم نتایج، شرط اصلی موفقیت بلندمدت در حفظ سلامت عمومی و پایداری زیست‌محیطی خواهد بود.

تجربه‌های جهانی در خلق محیط‌های شهری

طراحی شهری فراگیر، رویکردی نوین و انسانی است که هدف آن فراهم آوردن محیطی امن، راحت و قابل دسترس برای تمام شهروندان، به ویژه افرادی است که با محدودیت‌های جسمی، حسی یا ذهنی زندگی می‌کنند. این طراحی فراتر از دسترسی معمول است و به دنبال ایجاد فضایی است که همه اعضای جامعه بتوانند به‌صورت خودکفا و با عزت نفس زندگی کنند و از امکانات و خدمات شهری بهره‌مند شوند.

تجربه‌های موفق جهانی نشان می‌دهد که با به‌کارگیری فناوری‌های نوین، برنامه‌ریزی دقیق و توجه به نیازهای ویژه، می‌توان محیط‌های شهری را به‌گونه‌ای شکل داد که علاوه بر افزایش کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت، جامعه را نیز انسانی‌تر، برابرتر و پایدارتر سازد. برای مثال کپنهاگ و وین با درک اهمیت بهداشت روان در طراحی شهری، فضاهایی جهت کاهش اضطراب اجتماعی ایجاد کرده‌اند. این شهرها برنامه‌های متنوعی در زمینه توسعه فضاهای سبز و پارک‌ها با اندازه‌ها و امکانات متنوع اجرا کرده‌اند تا شهروندان بتوانند در مقابل محیط‌های پرجمعیت، فضایی آرام و خلوت برای بازتوانی روانی پیدا کنند.

یکی از نوآوری‌های قابل توجه در این شهرها، استفاده از سیستم‌های هوشمند در بعضی مناطق است که با جمع‌آوری داده‌های زنده از میزان تجمع مردم، امکان راهنمایی شهروندان برای انتخاب مسیرها و زمان‌های خلوت‌تر را فراهم می‌کند. این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد تا با برنامه‌ریزی دقیق‌تر، از ورود به جمعیت‌های انبوه و بسیار شلوغ پرهیز کنند؛ این موضوع برای افراد دچار اضطراب اجتماعی یا شرایط مشابه بسیار اهمیت دارد.

نورپردازی و دکوراسیون شهری در کپنهاگ و وین بیشتر آرامش‌بخش است و تمرکز طراحی بر ایجاد حس امنیت و کنترل وضعیت محیطی قرار گرفته است. مبلمان و تجهیزات شهری به‌شکلی طراحی شده‌اند که افراد بتوانند راحت‌تر فاصله‌های اجتماعی مناسب را حفظ کنند.

نیمکت‌ها، سایه‌بان‌ها، دیواره‌های جداکننده گیاهی و ستون‌ها نه‌تنها عملکردی هستند، بلکه جنبه‌های زیبایی‌شناسی دارند که به کاهش فشار روانی و افزایش حس امنیت کاربران کمک می‌کنند. استفاده از نورپردازی غیرتهاجمی، رنگ‌های طبیعی و فضاهای آرام نیز تمرکز بر حس آرامش و امنیت را در این محیط‌های شهری تقویت می‌کند.

مطالعات روانشناختی و میدانی در کپنهاگ و وین نشان داده است که این طراحی‌ها و فضاهای ارتقا یافته منجر به کاهش ۱۵ درصدی علائم اضطراب اجتماعی در میان استفاده‌کنندگان مستمر شده‌اند. کاهش اضطراب نه‌تنها باعث بهبود کیفیت زندگی فردی شده، بلکه در ارتقای تعاملات اجتماعی و تقویت حس تعلق به جامعه نیز مؤثر واقع شده است. سلامت روان را به‌عنوان بخشی اساسی از سیاست‌های طراحی شهری می‌تواند فضاهای عمومی را به مکانی امن، دوست‌داشتنی و قابل دسترس برای همه تبدیل کند.

بوینوس‌آیرس، شهری برای کودکان اوتیسم

بوینوس‌آیرس به‌عنوان پایتخت آرژانتین، در سال‌های اخیر اهتمام ویژه‌ای برای طراحی شهری سازگار با نیازهای کودکان مبتلا به اوتیسم نشان داده و طرح‌های نوآورانه‌ای را در طراحی شهری اجرا کرده است تا این گروه از کودکان و خانواده‌هایشان بتوانند بهتر در محیط‌های شهری زندگی کنند و آموزش ببینند. کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دارای ویژگی‌های رفتاری، حسی و ارتباطی ویژه‌ای هستند که نیازمند محیط‌هایی با ساختار واضح، قابل پیش‌بینی و بدون محرک‌های بیش از حد استرس‌زا است. این کودکان به محرک‌های نوری شدید، صداهای بلند یا ناگهانی و فضایی شلوغ حساسیت نشان می‌دهند و نیازمند فضاهای آرام، رنگ‌های ملایم و ابزارهای ساده راهنمایی بصری هستند تا بتوانند بهتر جهت‌یابی کنند و بدون اضطراب در محیط‌های شهری حضور پیدا کنند.

این شهر با تشکیل کمیته‌ای تخصصی متشکل از معماران، روانشناسان و مسئولان بهداشت از سال ۲۰۲۲ گام‌های بلندی برای تدوین شاخص‌ها و برنامه‌های ویژه برداشت تا استانداردهای محیطی مناسب برای کودکان اوتیسم را بررسی کند و ایده‌های کاربردی را به شهرداری پیشنهاد دهد. مسئولیت اجرایی برنامه‌ها با شهرداری، انجمن‌های حمایت از بیماران اوتیستیک، مراکز آموزشی و سازمان‌های مردمی مرتبط است.

محیط‌های ایمن برای تسهیل زندگی بیماران آلزایمری در پورتلند

پورتلند یکی از پیشگامان جهان در زمینه طراحی شهری دوستدار افراد مبتلا به آلزایمر است که طی سال‌های اخیر با توسعه برنامه‌های هدفمند، فضای شهری خود را برای افزایش استقلال، ایمنی و کیفیت زندگی این گروه از شهروندان بازسازی کرده است. شهرداری پورتلند از سال ۲۰۱۸ با تشکیل کمیته‌ای تخصصی متشکل از متخصصان سلامت، برنامه‌ریزان شهری و سازمان‌های مربوط به سالمندان، طراحی شهری را با رویکرد ویژه حمایت از بیماران مبتلا به زوال عقل آغاز کرد. این کمیته مسئول سنجش نیازها، تدوین راهکارها و هماهنگی اجرای پروژه‌هاست.

مشارکت جامعه و ارتقای آگاهی عمومی درباره بیماری زوال عقل از طریق کارگاه‌های آموزشی و کمپین‌های رسانه‌ای، بخش دیگری از استراتژی‌های پورتلند است که به حمایت روانی و اجتماعی این افراد کمک قابل‌توجهی کرده است. کارگاه‌های آموزشی منظم برای خانواده‌ها، مراقبان، کارکنان مراکز بهداشتی و کارکنان شهری برگزار می‌شود تا با چالش‌های بیماران زوال عقل آشنا شوند و بتوانند خدمات مناسب و حمایت‌های روانی را ارائه دهند. کمپین‌های رسانه‌ای و مشارکت‌های اجتماعی نیز در این زمینه نقش مهمی دارند و به تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش انگ بیماری کمک می‌کنند. این اقدامات نشانگر آینده‌ای امیدوارکننده برای این گروه از اعضای جامعه و خانواده‌هایشان است.

زیباترین روستاهای آسیا در سال ۲۰۲۵ + عکس

آسیا فراتر از شهرهای پرجنب‌وجوش، معابد برجسته و سواحل استوایی، میزبان روستاهایی است که گویی از دل داستان‌های خیال‌انگیز بیرون آمده‌اند. این روستاها با کوه‌های مه‌آلود، رودخانه‌های آرام و سنت‌هایی که قرن‌ها پابرجا مانده‌اند، تجربه‌ای متفاوت و آرام به گردشگران علاقه‌مند به مقاصد کم‌تر شناخته‌شده ارائه می‌دهند.

مجله فوربز، با تکیه بر دیدگاه‌های شرکت «سفر فراموش‌نشدنی»، به‌تازگی فهرستی از ۵۰ روستای زیباترین جهان برای بازدید در سال ۲۰۲۵ منتشر کرده است که ۱۰ مورد از آن‌ها در آسیا قرار دارند. این روستاها جلوه‌های متفاوتی از زیبایی و فرهنگ آسیا را به نمایش می‌گذارند و هرکدام با جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ویژه خود، پیشنهادهایی ایده‌آل برای گردشگرانی محسوب می‌شوند که به‌دنبال تجربه‌ای فراتر از مکان‌های توریستی رایج هستند و تجربه‌هایی جذاب و به‌یادماندنی را به بازدیدکنندگان ارائه می‌کنند.

شیراکاوا-گو (Shirakawa-go)، ژاپن

روستای شیراکاوا-گو یکی از زیباترین روستاهای آسیاست که با سقف‌های شیروانی پوشیده از برف و دود آرامی که از دودکش‌ها بالا می‌رود، منظره‌ای زمستانی و رویایی ایجاد کرده است. این روستا که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، فضایی آرام و جادویی به‌ویژه برای عکاسان و علاقمندان به طبیعت دارد.

باتاد (Batad)، فیلیپین

روستای باتاد در قلب استان ایفوگائو، با تراس‌های برنجی با بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت، تصویری زنده از کشاورزی سنتی به نمایش می‌گذارد. زندگی ساکنان در این روستا همچنان به شیوه‌های قدیمی است و پیاده‌روی در این مسیرها حس سفر به دل تاریخ را به بازدیدکننده القا می‌کند.

مراوک او (Mrauk U)، میانمار

روستای مراوک او در میانمار که زمانی پایتخت پادشاهی آراکان بود، با معابد سنگی و پاگوداهای قدیمی‌اش مکانی دنج و خلوت برای دوستداران تاریخ و عکاسی به‌شمار می‌رود. نادر بودن گردشگران در این منطقه امکان گشت‌وگذار بی‌همتا در خرابه‌های باستانی را فراهم می‌کند.

ژوژوانگ (Zhouzhuang)، چین

روستای ژوژوانگ که به «ونیز شرق» مشهور است، با کانال‌ها، پل‌های قوسی و خانه‌های سنتی انعکاس‌یافته در آب، منظره‌ای باشکوه و آرام خلق می‌کند. قایق‌سواری در این آبراهه‌ها به‌ویژه هنگام غروب خورشید تجربه‌ای شبیه قدم گذاشتن در نقاشی زنده است.

گاندروک (Ghandruk)، نپال

روستای گاندروک در نپال، در دامنه‌های هیمالیا واقع شده است و با فرهنگ سنتی گورونگ و مسیرهای پیاده‌روی با مناظر بی‌نظیر، فرصتی برای لمس حس‌وحال ناشناخته این کوهستان‌های بلند فراهم می‌کند.

کام‌تان (Cam Thanh)، ویتنام

کام‌تان در ویتنام، روستایی آرام با جنگل‌های نارگیل و رودخانه‌های پیچ‌درپیچ، محلی مناسب برای تجربه زندگی روستایی و سوار شدن بر قایق‌های سبدی در میان مسیرهای آبی پیچیده است.

اوبود (Ubud)، اندونزی

روستای اوبود در اندونزی، مرکز فرهنگی بالی، ترکیبی از هنر، رقص و معنویت را در کنار شالیزارهای پرطراوت به بازدیدکنندگان عرضه می‌کند. این روستا با بازارهای محلی و معابد آرام، بکر و هنری، چشم و دل را نوازش می‌دهد.

بان راک تای (Ban Rak Thai)، تایلند

بان راک تای در تایلند، نزدیک مرز میانمار، با چای‌کاری‌های سنتی و دریاچه‌های آرام، محیطی سرشار از آرامش و سنت چینی را به تصویر می‌کشد. نشستن و نوشیدن چای محلی در مه غلیظ اطراف، لحظات ویژه‌ای را رقم می‌زند.

آرانگ کل (Arang Kel)، پاکستان

روستای آرانگ کل در پاکستان در دره نیلوم واقع شده و با جنگل‌های متراکم، چمن‌زارهای گسترده و هوای سرد کوهستان، پناهگاهی طبیعی برای دوستداران طبیعت و کوهنوردی در مکانی دورافتاده فراهم می‌آورد.

فولک هاه‌او (Hahoe Folk)، کره جنوبی

روستای فولک هاه‌او در کره‌جنوبی سنت‌های زندگی کره‌ای را همچون موزه‌ای زنده حفظ کرده است. در این روستا می‌توان از تماشای خانه‌های هانک، رقص‌های سنتی ماسک و فرهنگی با عمری چندصدساله لذت برد و به عمق تاریخ این جامعه نفوذ کرد.

برج جده؛ نماد بلندپروازی یا بحران زیست‌محیطی؟

برج جده که قرار است تا سال ۲۰۲۸ به بلندترین ساختمان جهان تبدیل شود، نمادی از بلندپروازی‌های عربستان سعودی در مسیر نوسازی و تحول اقتصادی است، اما در عین حال بحث‌های گسترده‌ای درباره پیامدهای زیست‌محیطی آن مطرح است. این برج با بیش از هزار متر ارتفاع، فراتر از رکوردشکنی صرف، تجسم چشم‌انداز عربستان برای تحول اقتصادی و تعامل جهانی به‌شمار می‌رود. پروژه‌ای که ابتدا با نام برج پادشاهی شکل گرفت، بر پایه الهام از فرم برگ‌های گیاهان صحرا طراحی شده تا علاوه‌بر زیبایی ظاهری، با بهره‌گیری از ویژگی‌های آیرودینامیکی بتواند در برابر بادهای شدید مقاومت کند.

فرآیند ساخت این برج که در سال ۲۰۱۸ به‌دلیل چالش‌های اقتصادی و لجستیکی متوقف شده بود، از ژانویه ۲۰۲۵ با قدرت از سر گرفته شد. این پروژه با حضور شرکت‌های سعودی بن‌لادن، دارالهدسة و ترنر کانستراکشن تا سپتامبر ۲۰۲۵ به طبقه هفتاد رسید و همچنان در مسیر رسیدن به هدف تکمیل در سال ۲۰۲۸ قرار دارد. این بازگشت نشان‌دهنده عزم راسخ عربستان برای تحقق رویاهای بزرگ معماری است.

ساخت این آسمان‌خراش یک کیلومتری چالش‌های مهندسی بی‌سابقه‌ای را به‌همراه دارد و ۲۷۰ ستون آن به طول ۱۰۵ متر، یکی از شاهکارهای مهندسی محسوب می‌شود. ستون‌ها با فونداسیون پنج متری و پوشش بیش از ۳۲۰۰ متر مربع طراحی شده‌اند تا بارهای عظیم برج را تحمل کنند. سیستم هسته مرکزی برج نیز به شکلی ساخته شده که نیاز به عناصر ساختاری سنتی را حذف کرده و با بتن بسیار مقاوم، پایداری بنا را تضمین می‌کند.

این پروژه از فناوری‌های پیشرفته‌ای همچون پمپاژ بتن تا ارتفاع بیش از ۲۶۲۴ فوت، ۵۹ آسانسور و چندین لابی آسمانی برای جابه‌جایی سریع بهره می‌برد و فناوری‌های پایدار همچون پوشش‌های شیشه‌ای با کارایی بالا و سیستم‌های جمع‌آوری آب باران را در خود جای داده است. جهت‌گیری و شکل ساختمان نیز به‌گونه‌ای طراحی شده که جذب گرمای خورشیدی را به حداقل برساند؛ این امر در اقلیم گرم عربستان بسیار حائز اهمیت است.

برج جده نه‌تنها به‌عنوان یک سازه بلند، بلکه نماد اصلی طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان با هدف متنوع‌سازی اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت مطرح است. این برج با وجود هتل لوکس فورسیزنز، آپارتمان‌های مسکونی درجه یک و دفاتر مدرن در نظر دارد مرکز جهانی گردشگری و تبادلات فرهنگی شود. سکوی دیدبانی برج با ارتفاع ۲۱۱۲ فوت، بلندترین سکوی دید جهان خواهد بود و چشم‌اندازهای وسیعی از دریای سرخ ارائه می‌دهد که انتظار می‌رود به جاذبه گردشگری مهمی تبدیل شود.

با وجود بزرگی و عظمت این پروژه، نگرانی‌های جدی زیست‌محیطی برای آن مطرح است. برای ساخت این برج بیش از ۵۰۰ هزار متر مکعب بتن و ۸۰ هزار تن فولاد مصرف می‌شود که با ایجاد اثرات کربنی بسیار بالایی همراه است. منتقدان معتقدند این حجم از مصرف مواد و تولید کربن با ارزش نمادین پروژه هم‌خوانی ندارد و این پروژه بیشتر به‌دنبال ثبت رکورد است تا حفظ محیط زیست. دانشمندان محیط زیست نیز این پروژه را نوعی «ظاهرگرایی» تحسین‌ناپذیر می‌دانند که در آن اولویت رکوردشکنی بر اهمیت پایداری قرار گرفته است. برج جده یادآور هزینه‌های زیست‌محیطی ناشی از بلندپروازی‌های معماری است و چالش اصلی پیش رو، یافتن تعادلی منطقی میان دستاوردهای نمادین و مسئولیت‌های اکولوژیکی است.

تکنیک‌های نوین شهرهای پیشرو برای کنترل آلودگی هوا

در جهان امروز که شهرها با شتابی بی‌سابقه در حال گسترش هستند و زندگی شهری با پیچیدگی‌های روزافزون همراه شده، آلودگی هوا به یکی از جدی‌ترین تهدیدهای زیست‌محیطی و سلامت عمومی تبدیل شده است. رشد بی‌رویه جمعیت، افزایش وابستگی به وسایل نقلیه موتوری و توسعه صنعتی بی‌مهار، بسیاری از کلان‌شهرها را در معرض هوایی آلوده و ناسالم قرار داده‌اند که نفس کشیدن در آن، گاه به مخاطره‌ای روزمره تبدیل شده است.

در میان این چشم‌انداز نگران‌کننده، بعضی شهرها توانسته‌اند با نگاهی آینده‌نگر و رویکردی علمی، مسیر متفاوتی را در پیش گیرند. آن‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تدوین سیاست‌های زیست‌محیطی دقیق و استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های طبیعی، موفق شده‌اند کیفیت هوای خود را بهبود بخشند و به الگوهایی جهانی در مدیریت پایدار شهری تبدیل شوند. برای مثال کپنهاگ با هدف رسیدن به کربن صفر، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در انرژی بادی، مسیرهای دوچرخه‌سواری و بام‌های سبز انجام داده است که علاوه‌بر کاهش آلاینده‌ها، با جذب ذرات معلق، نقش مؤثری در بهبود کیفیت هوای شهری ایفا کرده‌اند.

شهر سبز فرایبورگ با ترکیب انرژی خورشیدی، حمل‌ونقل پاک و استانداردهای سخت‌گیرانه ساختمانی، موفق شده است میانگین ذرات معلق پی‌ام ۲.۵ را به حدود پنج میکروگرم بر متر مکعب برساند که در محدوده سالم سازمان جهانی بهداشت قرار دارد. سیستم حمل‌ونقل عمومی این شهر از سال ۲۰۰۹ به‌طور کامل با برق تجدیدپذیر تغذیه می‌شود و بیش از ۴۰۰ کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری، دوچرخه را به یکی از اصلی‌ترین وسایل رفت‌وآمد تبدیل کرده است.

شهر پورتلند در ایالت اورگان با بازسازی خانه‌ها برای افزایش بهره‌وری انرژی و توسعه زیرساخت‌های پیاده‌رو، توانسته است وابستگی به خودروهای شخصی را کاهش دهد. شهرهایی همچون مکزیکوسیتی، شانگهای و ونکوور با اجرای محدودیت‌های ترافیکی، توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک و برنامه‌ریزی شهری سبز، به نتایج قابل‌توجهی در کاهش آلودگی هوا دست پیدا کرده‌اند. در ادامه اقدامات دو شهر برتر سال ۲۰۲۵ در این زمینه به تفصیل بررسی می‌شود.

هونولولو؛ الگویی پیشرفته در پایش و مدیریت چندلایه آلودگی هوا

شهر هونولولو در ایالت هاوایی، در سال ۲۰۲۵ به‌عنوان یکی از پاک‌ترین شهرهای ایالات متحده آمریکا شناخته شده است. این موفقیت حاصل مجموعه‌ای از اقدامات فنی، اقلیمی، قانونی و اجتماعی است که در کنار یکدیگر، ساختاری منسجم برای کنترل آلودگی هوا ایجاد کرده‌اند. در قلب این ساختار، شبکه‌ای پیشرفته و چندلایه برای پایش کیفیت هوا قرار دارد که نه‌تنها داده‌های لحظه‌ای و دقیق از وضعیت آلاینده‌ها ارائه می‌دهد، بلکه مبنای تصمیم‌گیری‌های قانونی، بهداشتی و شهری نیز محسوب می‌شود.

فرایبورگ؛ شهر سبز آلمان با هوایی پاک و سیاست‌های زیست‌محیطی پیشرفته

شهر فرایبورگ در جنوب غربی آلمان، در سال ۲۰۲۵ به‌عنوان یکی از موفق‌ترین نمونه‌های جهانی در کاهش آلودگی هوا شناخته شده است. این شهر که به «شهر سبز آلمان» شهرت دارد، با ترکیب هوشمندانه‌ای از انرژی‌های تجدیدپذیر، حمل‌ونقل پایدار، استانداردهای سخت‌گیرانه ساختمانی و مدیریت نوین پسماند، توانسته است کیفیت هوای شهری را به سطحی بسیار مطلوب برساند. موفقیت فرایبورگ نه‌تنها حاصل سیاست‌گذاری‌های محلی بلکه نتیجه یکپارچگی دقیق میان فناوری، رفتار شهروندی و برنامه‌ریزی شهری است.

فرایبورگ با ترکیب انرژی خورشیدی، استانداردهای سخت‌گیرانه ساختمانی، حمل‌ونقل پایدار، مدیریت نوین پسماند و پایش دقیق کیفیت هوا، توانسته است یکی از پاک‌ترین هوای شهری اروپا را حفظ کند. این شهر نمونه‌ای موفق از هم‌افزایی میان فناوری، سیاست‌گذاری و رفتار شهروندی در مسیر کاهش آلودگی هواست و در کنار هونولولو، الگویی الهام‌بخش برای شهرهای دیگر در سراسر جهان به‌شمار می‌رود.

روایت‌های الهام‌بخش از تلاش جهانی برای هوای پاک

آلودگی هوا یکی از چالش‌های پیچیده و فراگیر قرن بیست‌ویکم است که سلامت انسان، پایداری محیط‌زیست و کیفیت زندگی شهری را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این میان، بعضی شهرها و کشورها با به‌کارگیری رویکردهای نوآورانه، سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، توانسته‌اند گام‌های مؤثری در مسیر کاهش آلودگی هوا بردارند. مقاله منتشرشده توسط مجمع جهانی اقتصاد، به بررسی شش نمونه موفق از اقدامات جهانی در سال ۲۰۲۴ پرداخته است که نشان می‌دهند دستیابی به هوای پاک، هدفی ممکن و قابل تحقق است؛ به‌شرط آن‌که اراده‌ای جمعی، سرمایه‌گذاری هدفمند و مشارکت فعال شهروندان در کنار هم قرار گیرند.

اقدامات شهری؛ تعهد جهانی برای نفس کشیدن بهتر

۱۴ شهر بزرگ جهان شامل لندن، ورشو، آکرا، بروکسل، جاکارتا، ژوهانسبورگ، میلان، نایروبی، پاریس، ریو دو ژانیرو، صوفیه، بانکوک، لس‌آنجلس و مکزیکوسیتی در سال ۲۰۲۴، به ابتکار «شهرهایی برای تنفس» پیوستند. این ابتکار برنامه‌ای مشترک از صندوق هوای پاک، شبکه شهرهای C۴۰ و بنیاد بلومبرگ است که با الهام از پروژه موفق «نفس لندن» طراحی شده است. هدف این برنامه، کاهش ۳۰ درصدی آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ است. شهرهای عضو با اجرای سیاست‌هایی همچون ایجاد مناطق کنترل‌شده برای هوای پاک، توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری ایمن، گسترش حمل‌ونقل عمومی برقی و ترویج ساخت‌وسازهای سبز، گام‌های مؤثری در مسیر بهبود کیفیت هوا برداشته‌اند.

دستاوردهای سلامت؛ هوای پاک، جان انسان‌ها را نجات می‌دهد

آلودگی هوا یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر زودرس در جهان است، اما فدراسیون جهانی قلب اعلام کرد که بهبود کیفیت هوا در اروپا موجب کاهش ۱۳۵ هزار مورد مرگ زودرس در سال ۲۰۱۹ نسبت به ابتدای دهه شده است. در سال ۲۰۲۴ نشانه‌هایی از بهبود در این زمینه مشاهده شد که نشان‌دهنده تأثیر مستقیم سیاست‌های زیست‌محیطی بر سلامت عمومی بود.

اتحادیه اروپا قانونی جدید تصویب کرده که هدف آن کاهش ۵۵ درصدی مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا تا سال ۲۰۳۰ است. این قانون شامل استانداردهای سخت‌گیرانه برای آلاینده‌ها، نظارت دقیق بر منابع انتشار و حمایت از فناوری‌های پاک است، همچنین پژوهشی از مؤسسه تحقیقاتی مرکاتور نشان داده که در مناطق شهری با انتشار کم، میزان ابتلاء به آسم در کودکان تا ۱۳ درصد کاهش پیدا کرده است. این یافته‌ها نشان می‌دهند که هوای پاک نه‌تنها یک هدف زیست‌محیطی بلکه یک ضرورت بهداشتی است.

نوآوری‌های آینده‌ساز؛ فناوری در خدمت تنفس سالم

در سال ۲۰۲۴، نوآوری‌های متعددی برای مقابله با آلودگی هوا معرفی شدند که بعضی از آن‌ها موفق به دریافت جایزه Earthshot در دسته «پاک‌سازی هوای ما» شدند. این پروژه‌ها توانسته‌اند از انتشار بیش از ۹۰ کیلوگرم دی‌اکسید نیتروژن و ۳۶۰۰ کیلوگرم ذرات معلق جلوگیری کنند.

پژوهشگران کالج سلطنتی لندن ابزار هوش مصنوعی پیشرفته‌ای برای مدل‌سازی آلودگی هوا توسعه داده‌اند که می‌تواند با دقت بالا، الگوهای انتشار آلاینده‌ها را پیش‌بینی کند. استارت‌آپ‌هایی همچون «تایر کالکتیو» و «گو رول‌او» نیز دستگاه‌هایی در زمینه کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی طراحی کرده‌اند. تایر کالکتیو دستگاهی طراحی کرده که ذرات معلق ناشی از سایش لاستیک خودروها را در محل تولید جمع‌آوری می‌کند. این ذرات یکی از منابع مهم آلودگی هوا در شهرهای بزرگ هستند و فناوری این شرکت نقش مؤثری در کاهش آن‌ها دارد.

قدرت داده‌ها؛ شفافیت، پایه سیاست‌گذاری مؤثر

دسترسی به داده‌های دقیق و باز درباره کیفیت هوا، یکی از پیش‌شرط‌های اصلی برای تدوین سیاست‌های مؤثر زیست‌محیطی است. با این حال، طبق گزارش‌های موجود، هنوز ۳۶ درصد کشورها داده‌های کیفیت هوا را به‌صورت منظم جمع‌آوری نمی‌کنند. این خلأ اطلاعاتی موجب شده است کمپین‌هایی جهانی برای شفاف‌سازی و ارتقای سیاست‌گذاری داده‌محور شکل بگیرد.

صندوق هوای پاک پنج پروژه جهانی را برای بهبود دسترسی به داده‌ها معرفی کرده و ائتلاف اقلیم و هوای پاک نیز پلتفرم تبادل مدیریت کیفیت هوا را راه‌اندازی کرده است. این پلتفرم‌ها به دولت‌ها، پژوهشگران و شهروندان امکان می‌دهند تا داده‌های لحظه‌ای و تاریخی را بررسی و تحلیل کنند.

ابزارهای تصویری همچون «نوارهای کیفیت هوا» نیز به‌صورت گرافیکی نشان می‌دهند که چگونه سیاست‌های مختلف بر سطح آلودگی تأثیر گذاشته‌اند. این ابزارها نه‌تنها آگاهی عمومی را افزایش می‌دهند بلکه به تصمیم‌گیرندگان کمک می‌کنند تا اقدامات خود را بر اساس شواهد علمی تنظیم کنند.

سرمایه‌گذاری‌های کلان؛ پول در خدمت هوای پاک

یکی از چالش‌های اصلی در مسیر مقابله با آلودگی هوا، کمبود بودجه برای اجرای برنامه‌های زیست‌محیطی است. صندوق هوای پاک بارها بر این موضوع تأکید کرده و خواستار افزایش سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی شده است. در سال ۲۰۲۴، آژانس تضمین سرمایه‌گذاری چندجانبه بانک جهانی تعهد یک میلیارد دلاری برای حمایت از پروژه‌های هوای پاک اعلام کرد که گامی مهم در این مسیر محسوب می‌شود.

گزارش بنیاد کنش‌گری سرمایه‌گذاری نیز به بررسی نقش سیستم مالی در ارتقای کیفیت هوا پرداخته و نشان داده است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با انتخاب شرکت‌های مسئولیت‌پذیر، به کاهش آلودگی کمک کنند. در روز جهانی هوای پاک، گروهی از سرمایه‌گذاران بزرگ بریتانیا بیانیه‌ای منتشر کردند که خواستار شفافیت بیشتر در داده‌های مربوط به انتشار شرکت‌ها شدند. این اقدامات نشان می‌دهند که بخش مالی نیز می‌تواند نقش مؤثری در تحقق اهداف زیست‌محیطی ایفا کند.

کوچک‌ترین کشورهای جهان کدامند؟

در سال ۲۰۲۵ جهان میزبان تعدادی از کوچک‌ترین کشورهای مستقل است که هر کدام با وجود وسعت کم، تاریخ و فرهنگ غنی، همچنین ویژگی‌هایی که آن‌ها را از نظر تاریخی، فرهنگی و اقتصادی در سطح جهان مطرح کرده است، اهمیت بسیاری دارند. از واتیکان با نقش معنوی و مذهبی‌اش گرفته تا جزایر کوچک و کم‌جمعیت اقیانوس آرام، این نمونه‌ها نشان می‌دهند که اندازه یک کشور تعیین‌کننده تأثیر یا اهمیت آن نیست. در این گزارش به معرفی ۱۰ کشور کوچک جهان از نظر مساحت می‌پردازیم.

واتیکان (Vatican City)

واتیکان، کوچک‌ترین کشور جهان، با مساحتی حدود ۰.۴۴ کیلومتر مربع (۴۴ هکتار) و جمعیتی حدود ۸۰۰ نفر، در قلب شهر رم ایتالیا واقع شده است و به‌عنوان مرکز کلیسای کاتولیک جهانی، محل اقامت پاپ و اداره امور مذهبی است و از نظر سیاسی نیز بر بسیاری از مسائل جهانی تأثیرگذار است. این کشور-شهر، خانه مجموعه‌ای از آثار هنری بی‌نظیر همچون کلیسای سنت پیتر، کلیسای سیستین و موزه‌های واتیکان است که سالانه میلیون‌ها گردشگر را جذب می‌کند. سال ۲۰۲۵ برای واتیکان، سال مقدس با شعار «زائران امید» است و پاپ جدید لئو چهاردهم نیز از بهار همین سال به رهبری این نهاد معنوی رسیده است. واتیکان دارای تیم فوتبال و پست اختصاصی خود است که نمادهای استقلال آن محسوب می‌شوند.

موناکو (Monaco)

موناکو با مساحتی حدود ۲.۰۲ کیلومتر مربع و جمعیتی بیش از ۳۹ هزار نفر، دومین کشور کوچک جهان محسوب می‌شود. این کشور شاهزاده‌ای در ساحل دریای مدیترانه و در منطقه ریویرای فرانسه واقع شده است. موناکو به‌واسطه سبک زندگی لوکس و مسابقات فرمول یک جهانی شهرت دارد و بهشتی برای ثروتمندان به‌شمار می‌رود. این سرزمین از سه طرف با فرانسه و از یک طرف با دریای مدیترانه محصور است و محدودیت جغرافیایی، دلیل اصلی کوچک بودن آن محسوب می‌شود.

نائورو (Nauru)

نائورو، کوچک‌ترین کشور جزیره‌ای جهان در اقیانوس آرام با مساحتی تنها ۲۱ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۱۰ هزار نفر است. این کشور که در گذشته یکی از ثروتمندترین کشورها به‌دلیل ذخایر فراوان فسفات بود، پس از افت شدید اقتصادی اکنون به‌طور عمده از گردشگری کسب درآمد می‌کند. نائورو استقلال خود را در سال ۱۹۶۸ به دست آورده است و هیچ پایتخت رسمی ندارد.

تووالو (Tuvalu)

تووالو با مساحت ۲۶ کیلومتر مربع و جمعیت کمتر از ۱۱ هزار نفر، یکی از کم توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان است. این کشور در اقیانوس آرام بین هاوایی و استرالیا قرار دارد و از ۹ جزیره تشکیل شده است. جزایر تووالو بسیار کم‌ارتفاع هستند و میانگین ارتفاع آن‌ها از سطح دریا تنها دو متر است، به همین دلیل این کشور به‌شدت در معرض تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی و بالا آمدن سطح آب دریا قرار دارد.

سن‌مارینو (San Marino)

سن‌مارینو با وسعت ۶۱ کیلومتر مربع در میان کوه‌های ایتالیا واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین جمهوری‌های جهان به‌شمار می‌رود که در سال ۳۰۱ میلادی تأسیس شده است. این کشور کوچک دارای سه برج قلعه تاریخی در بالای کوه توتانو است و شهر قدیمی آن در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد. سن‌مارینو جمعیتی حدود ۳۳ هزار نفر دارد و به‌واسطه تاریخ غنی و چشم‌اندازهای طبیعی خود مورد توجه گردشگران است.

لیختن‌اشتاین (Liechtenstein)

لیختن‌اشتاین یک کشور کوچک اروپایی با مساحت ۱۶۰ کیلومتر مربع و جمعیت ۳۹ هزار نفر، بین سوئیس و اتریش واقع شده است، اما با وجود کوچک بودن، یکی از مرفه‌ترین کشورهای جهان است و از چشم‌اندازهای کوهستانی زیبا، سیستم مالی پیشرفته و فرهنگ متنوع بهره‌مند است.

جزایر مارشال (Marshall Islands)

جزایر مارشال، کشور جزیره‌ای دیگری در اقیانوس آرام با مساحت ۱۸۱ کیلومتر مربع است که از ۲۹ آتول (منطقه مسکونی) و ۵ جزیره تشکیل شده است و جمعیتی حدود ۴۲ هزار نفر دارد. این کشور به‌دلیل سواحل ساحلی زیبا و مناطق مناسب غواصی شناخته شده است و از نظر گردشگری اهمیت دارد.

جزایر کوک (Cook Islands)

این مجموعه از جزایر در مثلث پولینزی واقع شده و مساحتی ۲۳۶ کیلومتر مربعی دارد. حدود ۱۵ هزار نفر در این ۱۵ جزیره زندگی می‌کنند که ۱۲ جزیره از آن‌ها مسکونی هستند. اقتصاد این کشور به‌شدت به گردشگری وابسته است و جزیره راروتونگا در آن مرکز اصلی اقتصادی است.

نیوئه (Niue)

نیوئه با ۲۶۰ کیلومتر مربع مساحت و جمعیتی کمتر از ۱۴۰۰ نفر، یکی از کوچک‌ترین کشورهای جهان است. این جزیره مرجانی در جنوب اقیانوس آرام واقع شده و مکان مناسبی برای تماشای نهنگ‌های گوژپشت در فصول تابستان تا پاییز است. نیوئه به‌دلیل فاصله زیاد از سرزمین‌های اصلی و جمعیت کم، آرام و بکر باقی مانده است.

سنت کیتس و نویس (St. Kitts and Nevis)

این کشور جزیره‌ای در کارائیب، با ۲۶۱ کیلومتر مربع مساحت و جمعیتی حدود ۵۳ هزار نفر، کوچک‌تر از کوچک‌ترین ایالت‌های بعضی کشورهاست. آب‌وهوای گرمسیری، سواحل زیبا و فرهنگ کارائیبی آن را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل کرده، اقتصاد کشور بیشتر بر گردشگری اتکا دارد و در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیر در جذب گردشگر بوده است.

کدام کشور آسیایی بیشترین ذخایر طلا را دارد؟

چین بزرگ‌ترین ذخایر طلای آسیا را دارد و در سطح جهان پس از آمریکا، آلمان، ایتالیا، فرانسه و روسیه در جایگاه ششم قرار گرفته است. بر اساس داده‌های شورای جهانی طلا تا پایان سال ۲۰۲۴، آمریکا با ۸۱۳۳ تن ذخایر طلا در صدر قرار دارد و ذخایر طلای چین نزدیک به ۲۲۸۰ تن بوده است. در سال ۲۰۲۵ نیز چین همچنان به‌عنوان بزرگ‌ترین دارنده ذخایر طلای آسیا باقی مانده و با حدود ۲۲۹۲ تن ذخیره طلا و ارزشی بیش از ۲۴۰ میلیارد دلار، در رتبه ششم بزرگ‌ترین ذخایر طلای جهان قرار دارد. هند با بیش از ۸۷۶ تن، دارای دومین ذخایر طلای آسیاست و ژاپن با نزدیک به ۸۴۶ تن در جایگاه سوم قرار دارد.

این حجم عظیم طلا در راستای سیاست‌های کلان چین برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا و تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی کشور خریداری شده است و در اصل بخشی از راهبرد «دلارزدایی» و افزایش استقلال پولی و اقتصادی چین است که با هدف کاهش ریسک نوسانات ارزی و تحریم‌های اقتصادی احتمالی انجام می‌شود. همزمان، چین با آزادسازی بازار داخلی فلزات گران‌بها از جمله طلا و نقره، زمینه جذب سرمایه‌گذاران خارجی را فراهم کرده است که می‌تواند نفوذ این کشور را در بازارهای جهانی فلزات ارزشمند افزایش دهد.

سایر کشورهای آسیایی نیز در ذخیره‌سازی طلا نقش مهمی دارند، اما هیچ‌کدام به اندازه چین در زمینه انباشت و سیاست‌گذاری بر ذخایر طلایی پیشرفت نکرده‌اند. طلا در فرهنگ و اقتصاد بسیاری از کشورهای آسیایی به ویژه چین و هند، علاوه‌بر نقش مالی، جایگاه نمادین و اجتماعی نیز دارد و در مناسبت‌های مختلف به‌عنوان نشانه ثروت و امنیت مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چین با کاهش وابستگی به دلار و تقویت جایگاه یوان، به‌دنبال کسب استقلال اقتصادی بیشتر و تثبیت قدرت خود در عرصه جهانی است. این سیاست، همراه با آزادسازی بازار فلزات گران‌بها، چین را به‌عنوان بازیگر کلیدی بازار جهانی طلا و فلزات گران‌بها معرفی می‌کند. بنابراین این کشور نه‌تنها بزرگ‌ترین دارنده طلای آسیا است، بلکه با رویکرد هوشمندانه و بلندمدت خود، امنیت مالی و اقتصادی پایدار در برابر چالش‌های جهانی و داخلی را تأمین کرده و جایگاه خود را در بازار جهانی منابع استراتژیک به شدت تقویت کرده است.

نقش طراحی شهر فراگیر بر بهبود کیفیت زندگی معلولان

در جهان امروز بیش از ۲.۲ میلیارد نفر با نوعی از اختلال بینایی زندگی می‌کنند که از کاهش خفیف تا نابینایی کامل را در بر می‌گیرد. طبق گزارش مرکز بینایی جهانی در سال ۲۰۲۵، حدود ۸۰ درصد از این موارد قابل پیشگیری یا درمان هستند، اما همچنان میلیون‌ها نفر در کشورهای کم‌درآمد به خدمات مناسب دسترسی ندارند. از سوی دیگر، بر اساس داده‌های سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۴۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان دچار اختلال شنوایی ناتوان‌کننده هستند شامل بیش از ۳۴ میلیون کودک و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰۰ میلیون نفر برسد.

این آمار بیانگر گستردگی این گروه‌ها در جوامع مختلف است و نشان می‌دهد که طراحی شهری سنتی که بیشتر بر اساس توانایی‌های جسمی و حسی کامل شکل گرفته است، پاسخگوی نیازهای واقعی همه شهروندان نیست. افراد نابینا، کم‌بینا، ناشنوا و کم‌شنوا در رویارویی با فضاهای عمومی، حمل‌ونقل شهری، ساختمان‌ها و خدمات شهری با موانعی جدی روبه‌رو هستند که استقلال، امنیت و مشارکت اجتماعی آن‌ها را محدود می‌کند.

در چنین شرایطی، طراحی شهری فراگیر نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی اجتماعی، اخلاقی و اقتصادی است. شهرهایی همچون توکیو، بارسلونا، کپنهاگ و سنگاپور که با رویکردی علمی و انسان‌محور، زیرساخت‌های خود را بر اساس اصول دسترس‌پذیری و تنوع توانایی‌ها بازطراحی کرده‌اند، نه‌تنها کیفیت زندگی این گروه‌ها را ارتقا داده‌اند، بلکه به الگویی جهانی در توسعه پایدار و عدالت فضایی تبدیل شده‌اند. طراحی شهری فراگیر، پلی است میان عدالت اجتماعی و نوآوری شهری که باید در همه شهرهای جهان ساخته شود.

سنگاپور؛ الگویی جهانی در طراحی شهری برای همه

سنگاپور در سال‌های اخیر با به‌کارگیری رویکردی جامع و آینده‌نگر در طراحی شهری، توانسته است به یکی از پیشگامان جهانی در ایجاد محیط‌های شهری فراگیر برای افراد دارای معلولیت تبدیل شود. این کشور با تلفیق فناوری‌های نوین، استانداردهای طراحی جهانی و مشارکت بین‌سازمانی، زیرساخت‌هایی را توسعه داده است که نه‌تنها دسترس‌پذیر، بلکه هوشمند، ایمن و انسانی هستند.

بلوتوث بی کن بر اساس دریافت سیگنال‌های قدرت‌سنجی شده (RSSI) از بی کن‌ها، موقعیت تقریبی کاربر را در محیط داخلی مشخص و مسیر بهینه را محاسبه می‌کند. بی کن‌ها در ساختمان‌های عمومی، مراکز خرید، ایستگاه‌های مترو و پایانه‌های اتوبوس نصب می‌شوند و در محیط‌های داخلی و فضاهای بسته همچون کتابخانه‌ها و مراکز خدماتی ترکیب با اپلیکیشن‌های راهبری صوتی به نابینایان کمک می‌کنند تا بدون نیاز به همراه انسانی مسیریابی خود را به‌صورت مستقل انجام دهند و به خدمات و امکانات شهری دسترسی آسان‌تری داشته باشند.

مبلمان شهری نیز در سنگاپور با نگاه فراگیر طراحی شده است. نیمکت‌ها، کیوسک‌های اطلاعاتی و ایستگاه‌های خدمات عمومی مجهز به نمایشگرهای بریل الکترونیکی هستند که اطلاعات را به‌صورت لمسی در اختیار افراد نابینا قرار می‌دهند. نمایشگرهای بریل الکترونیکی از مجموعه‌ای از پین‌های گرد و متحرک ساخته شده‌اند که به‌صورت مکانیکی بالا و پایین می‌روند تا متون بریل را به‌صورت لمسی ایجاد کنند. تعداد پین‌ها بین ۲۰ تا ۸۰ و بسته به مدل، تعداد کاراکترهای قابل نمایش متفاوت است. ضربه‌گیر و مقاومت این دستگاه‌ها در مقابل خراش و آسیب‌های فیزیکی، بیش از ۹۰ درصد زمان کارکرد مفید را تضمین می‌کند.

این دستگاه‌ها مقاوم در برابر نفوذ گردوغبار و رطوبت ساخته می‌شوند تا در فضای باز و محیط‌های پرکاربرد عمومی دوام آورند. بعضی مدل‌ها قابلیت شست‌وشو با مواد ضدعفونی‌کننده قوی را دارند که نگهداری و بهداشت آن‌ها در فضاهای عمومی را آسان‌تر می‌کند. این تجهیزات در نقاط کلیدی شهر همچون مراکز حمل‌ونقل، پارک‌ها و ساختمان‌های دولتی نصب شده‌اند و به‌صورت دوره‌ای توسط «سازمان حمل‌ونقل زمینی» سنگاپور نگهداری و به‌روزرسانی می‌شوند.

نورپردازی فضاهای عمومی نیز با هدف ارتقای ارتباط غیرکلامی برای افراد ناشنوا طراحی شده است. در بسیاری از ساختمان‌ها، ایستگاه‌ها و مراکز خدماتی، نور طبیعی و مصنوعی به‌گونه‌ای تنظیم شده است که چهره افراد هنگام ارتباط با زبان اشاره قابل مشاهده باشد. استفاده از منابع نوری یکنواخت، کاهش سایه‌های مزاحم و حذف نورهای زننده، موجب شده است که افراد ناشنوا بتوانند در محیط‌های عمومی با وضوح و راحتی بیشتری ارتباط برقرار کنند. این ویژگی در طراحی داخلی کتابخانه منطقه‌ای پونگول و مراکز خدمات اجتماعی به‌صورت استاندارد رعایت شده است.

سنگاپور با رویکردی علمی، چندلایه و مشارکتی، نشان داده است که طراحی شهری فراگیر نه‌تنها ممکن، بلکه ضروری است. این کشور با تبدیل اصول طراحی به سیاست‌های اجرایی، و با سرمایه‌گذاری هدفمند در زیرساخت‌های شهری، الگویی جهانی برای شهرهایی است که می‌خواهند «برای همه» ساخته شوند.

«فضای ناشنوایان» شهر را برای همه قابل فهم می‌کند

پروژه «فضای ناشنوایان(DeafSpace)» به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری انسان‌محور، توانسته است نیازهای خاص افراد ناشنوا و کم‌شنوا را به‌طور دقیق و علمی در ساختار فضاهای عمومی و آموزشی لحاظ کند. این پروژه در سال ۲۰۰۵ در دانشگاه گالودت در شهر واشنگتن دی‌سی آغاز شد که از سال ۱۸۶۴ به‌عنوان نخستین مؤسسه آموزش عالی ویژه افراد ناشنوا در ایالات متحده شناخته می‌شود و به‌صورت رسمی دو زبانه است: زبان اشاره آمریکایی (ASL) و زبان انگلیسی نوشتاری.

معمار اصلی این پروژه، با همکاری نزدیک جامعه ناشنوای دانشگاه، مجموعه‌ای از اصول طراحی را تدوین کرد که بعدها به‌عنوان «راهنمای طراحی فضای ناشنوایان» شناخته شد. این اصول بر پنج محور کلیدی دید مستقیم، کنترل صوتی، نورپردازی بهینه، چیدمان فضایی و دسترسی حسی تمرکز دارند. هدف این طراحی‌ها، ایجاد فضاهایی است که ارتباط غیرکلامی، ایمنی، آسایش و تعامل اجتماعی را برای افراد ناشنوا تسهیل کند.

پروژه فضای ناشنوایان نه‌تنها یک مدل طراحی معماری، بلکه یک بیانیه فرهنگی و اجتماعی است که بر حق افراد ناشنوا برای حضور فعال، مستقل و ایمن در فضاهای عمومی تأکید دارد. موفقیت آن در دانشگاه گالودت، الهام‌بخش بسیاری از طراحان و مدیران شهری در سراسر جهان شده تا فضاهایی بسازند که برای همه قابل استفاده و قابل درک باشند.

شاهکارهای مهندسی مدرن جهان + تصاویر

مهندسان و طراحان معماری در دنیای معاصر، تحولات بی‌سابقه‌ای را رقم زده‌اند که فراتر از حد تصور، قاره‌ها و موانع طبیعی را پشت سر گذاشته‌اند تا ساختارهایی ماندگار و نمادین پدید آورند. بسیاری از دستاوردهای مهندسی مدرن نه‌تنها کاربردی بلکه نمایانگر خلاقیت، علم و فناوری در ترکیب با چشم‌اندازهای آینده‌نگرانه هستند. در ادامه ۱۰ شاهکار مهندسی منتخب از پل‌های بلند تا تونل‌های زیرآبی و شهرهای جدید معرفی می‌شود که هریک نشان‌دهنده اراده انسان برای حل چالش‌ها و به جای گذاشتن میراث ماندگار هستند.

تونل کانال انگلیس، بریتانیا-فرانسه

تونل کانال انگلیس که به یوروتونل نیز معروف است، یک مسیر ریلی به طول حدود ۵۰.۵ کیلومتر است که بندر فولکستون در بریتانیا را به تونل نزدیک کاله فرانسه متصل می‌کند. بخش زیرآبی تونل ۳۷.۹ کیلومتر طول دارد و در عمیق‌ترین نقطه ۷۵ متر زیر بستر دریا قرار گرفته است. این سازه شامل سه تونل موازی است؛ دو تونل اصلی هر کدام به قطر ۷.۶ متر برای رفت و برگشت قطارها (حمل مسافر و خودرو) و یک تونل خدماتی با قطر ۴.۸ متر برای تهویه، دسترسی تعمیراتی و تخلیه اضطراری. یوروتونل دارای خطوط برق هوایی ۲۵ کیلوولت است. این پروژه با هزینه بیش از ۶ میلیارد پوند، بزرگ‌ترین سازه زیرآبی مسافری جهان است که زمان سفر زمینی بین لندن و پاریس را تا سه ساعت کاهش داده است. عبور قطار از تونل حدود ۲۰ دقیقه زمان می‌برد و تونل با فناوری‌های پیشرفته حفاری و ایمنی ساخته شده است.

برج خلیفه، امارات متحده عربی

برج خلیفه بلندترین آسمان‌خراش جهان با ارتفاع ۸۲۸ متر است و دارای طراحی پلان به شکل حرف Y برای مقاومت بهتر در برابر بادهای شدید بیابان است. هسته بتنی تقویت‌شده آن، استحکام و پایداری برج را تضمین می‌کند. برج شامل فضاهای مسکونی، اداری، تجاری و سکوی دیدبانی چندطبقه است که از آنجا شهر دبی قابل مشاهده است. مصالح استفاده شده و طراحی هواشناسی، برج را به نمادی از مهندسی پیشرفته در محیط‌های سخت تبدیل کرده است.

پل هنگ‌کنگ-ژوهای-ماکائو، چین

این پل ترکیبی ۵۵ کیلومتری از پل‌ها، جزایر مصنوعی و تونل زیرآبی است که سه شهر هنگ‌کنگ، ژوهای و ماکائو را به هم متصل می‌کند. طراحی سازه این پل بسیار مقاوم در برابر زلزله و طوفان‌های شدید است و طولانی‌ترین گذرگاه دریایی جهان به‌شمار می‌رود که زمان سفر بین این شهرها را به میزان چشمگیری کاهش داده و از جدیدترین فناوری‌های مقاوم‌سازی برخوردار است.

جزایر نخل، امارات متحده عربی

مجمع‌الجزایر مصنوعی به شکل درخت نخل، یکی از شاهکارهای مهندسی است که با خاک‌ریز میلیون‌ها تن شن و سنگ در منطقه جمیرا ساخته شده‌اند. این پروژه بزرگ‌ترین توسعه ساحلی ساخته شده توسط انسان است که سواحل دبی را گسترده کرده است. این جزایر میزبان مجتمع‌های مسکونی لوکس، هتل‌ها و مراکز تفریحی هستند و به نماد مهندسی تبدیل شده‌اند. آب‌های خلیج فارس در این منطقه عمق مناسبی دارند و نخل‌ها تا چند ده متر زیر سطح آب ادامه پیدا می‌کنند که امکان ساخت زیرساخت‌های مقاوم و پایدار را فراهم کرده است. این جزایر علاوه‌بر افزایش ۵۲۰ کیلومتر به طول خط ساحلی دبی، نقش مهمی در توسعه گردشگری و اقتصاد شهری ایفا می‌کنند.

پل ریلی چناب، هند

پل چناب، بلندترین پل ریلی جهان با ارتفاع ۳۵۹ متر از کف رودخانه چناب است که در کوهستان‌های هیمالیا در منطقه جامو و کشمیر ساخته شده است. طراحی این پل کابلی از روش مهندسی خاصی بهره برده است که شامل طراحی قوس سهمی‌وار برای توزیع متوازن وزن و فشار به پایه‌ها است به‌طوری که در برابر زمین‌لرزه و بادهای شدید تا سرعت ۲۶۶ کیلومتر در ساعت مقاومت دارد و حتی در صورت آسیب به یکی از پایه‌ها، قطارها می‌توانند با سرعت کمتری به حرکت خود روی پل ادامه دهند. به‌دلیل شرایط سخت جغرافیایی، بسیاری از اجزای پل در محل ساخته و نصب شده‌اند که نیازمند هماهنگی دقیق لجستیکی بوده است. استفاده از جرثقیل کابلی بسیار بلند با ارتفاع ۹۱۵ متر برای نصب اجزای پل از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این پروژه است.

پل میلائو، فرانسه

پل کابلی میلائو به ارتفاع ۳۴۳ متر، بلندترین پل جهان است که بر فراز دره تارن ساخته شده است. این پل با ترکیب معماری زیبا و مهندسی پیشرفته شامل هفت ستون بتنی با ارتفاع‌های متغیر ۷۷ تا ۲۴۶ متر و دکل‌های ۸۷ متری است که هرکدام حدود ۷۰۰ تن وزن دارند. طول جاده پل ۲۴۶۰ متر و عرض آن ۳۲ متر است و طراحی شیب‌دار و انحنایی آن، علاوه‌بر زیبایی، دید رانندگان را بهبود می‌بخشد.

رودخانه ساخت‌بشر، لیبی

بزرگ‌ترین شبکه آبیاری جهان که آب را از سفره‌های زیرزمینی قدیمی بیابان صحرای بزرگ آفریقا به لیبی منتقل می‌کند، رودخانه بزرگ ساخت‌بشر نام گرفته است. این شاهکار شامل هزاران کیلومتر لوله‌های زیرزمینی پلی اتیلن با قطر تا چهار متر و ایستگاه‌های پمپاژ عظیم است که زندگی میلیون‌ها نفر را در مناطق خشک لیبی بهبود بخشیده است. شبکه لوله‌ها با ساختار سیم‌فولادی و بتن پیش‌تنیده ساخته شده و اتصال لوله‌ها با واشرها و درزگیری سیمانی یا گرانولی برای جلوگیری از نشت و خوردگی انجام شده است. در این پروژه بیش از ۱۳۰۰ چاه عمیق با عمق حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ متر حفر شده است تا آب از سفره‌های زیرزمینی استخراج شود.

منطقه کسب‌وکار بین‌المللی سونگدو، کره جنوبی

منطقه کسب‌وکار بین‌المللی سونگدو شهری هوشمند ساخته شده روی زمین بازسازی‌شده با مرکزیت پایداری زیست‌محیطی است. این شهر با زیرساخت‌های پیشرفته فناوری، فضای سبز فراوان و سیستم‌های دوست‌دار محیط زیست طراحی شده است. این شهر با استفاده از شبکه گسترده‌ای از حسگرها و فناوری اینترنت اشیا، کنترل دقیقی بر روشنایی، ترافیک، چراغ‌های راهنمایی و مصرف انرژی دارد. سونگدو به‌عنوان نمونه الگوی شهرسازی آینده شناخته می‌شود.

تونل گوتارد بیس، سوئیس

گوتارد بیس بلندترین تونل ریلی جهان با طول ۵۷.۱ کیلومتر است که زیر رشته کوه‌های آلپ سوئیس حفاری شده و در ۲۰۱۶ تکمیل شده است. این تونل با بهره‌گیری از فناوری حفاری مکانیزه و انفجار کنترل‌شده در محیطی با دمای بالا و فشار زیاد ساخته شده است. این پروژه تکنیکی پیچیده و هزینه‌ای بالغ بر ۱۰.۸ میلیارد دلار داشته است و روزانه امکان تردد بیش از ۳۰۰ قطار را فراهم می‌کند که موجب کاهش زمان سفر و افزایش کارایی حمل‌ونقل در اروپا شده است.

سد سه‌دره، چین

سد سه‌دره روی رودخانه یانگ‌تسه، بزرگ‌ترین نیروگاه برق‌آبی جهان است که کنترل سیلاب را بهبود می‌دهد و ناوبری رودخانه را تسهیل می‌کند. این نیروگاه مجهز به ۳۲ توربین اصلی ۷۰۰ مگاواتی و دو توربین کوچک‌تر ۵۰ مگاواتی است و به‌طور متوسط سالانه حدود ۹۵ تا ۱۱۰ تراوات ساعت انرژی تجدیدپذیر برق تولید می‌کند که معادل برق مصرفی بیش از ۸۰ تا ۹۰ میلیون نفر است. با این وجود، به دلیل تأثیرات زیست‌محیطی و جابه‌جایی جمعیت، نقدهای متعددی نیز به آن وارد شده است.

بزرگ‌ترین شکست‌های معماری معاصر

طراحی و ساخت یک بنا، فرایندی پیچیده و پرهزینه است که نیازمند همکاری تیمی از متخصصان با سال‌ها تجربه و دانش فنی و همچنین رعایت دقیق استانداردهای ایمنی است. با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در مهندسی و معماری، گاه پروژه‌هایی به مرحله اجرا می‌رسند که نه‌تنها ناکارآمد بلکه خطرناک نیز هستند. در ادامه بعضی از بدترین شکست‌های معماری در دوران معاصر معرفی می‌شود.

برج اینتمپو | بنی‌دورم، اسپانیا

برج ۴۷ طبقه «اینتمپو» در شهر بنی‌دورم اسپانیا، یکی از بلندترین ساختمان‌های مسکونی اروپا محسوب می‌شود. این پروژه با هدف نمایش توان مهندسی و معماری مدرن آغاز شد، اما در جریان ساخت، یک اشتباه فاحش رخ داد: آسانسور در طراحی اولیه ساختمان لحاظ نشده بود! این نقص حیرت‌انگیز نه‌تنها روند ساخت را مختل کرد، بلکه به نمادی از بی‌توجهی به اصول اولیه طراحی تبدیل شد. تصور حمل مصالح ساختمانی و تردد کارگران از طریق پله‌ها در چنین ارتفاعی، موجب شد پروژه هرگز به بهره‌برداری کامل نرسد.

سالن کنسرت والت دیزنی | لس‌آنجلس، ایالات متحده آمریکا

سالن کنسرت «والت دیزنی» در شهر لس‌آنجلس، اثر معمار مشهور «فرانک گری»، نمونه‌ای بارز از معماری هنری اما غیرعملی است. طراحی منحنی و استفاده از صفحات فلزی براق، هرچند از نظر زیبایی‌شناسی چشم‌نواز است، اما مشکلات جدی ایجاد کرده است. این صفحات نور خورشید را به‌شدت منعکس می‌کنند، به‌طوری‌که رانندگان هنگام عبور از جلوی این ساختمان دچار اختلال دید می‌شوند، همچنین انعکاس نور موجب افزایش دمای ساختمان‌های اطراف تا ۹ درجه سانتی‌گراد و دمای پیاده‌رو تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد شده است.

ساختمان واکی تاکی | لندن، انگلستان

ساختمان ۲۰ خیابان فن‌چرچ در شهر لندن، که به‌دلیل شکل ویژه خود به «واکی تاکی» معروف شده است، ابتدا به‌عنوان یک شاهکار معماری مدرن شناخته شد، اما پس از بهره‌برداری، مشخص شد که نمای منحنی آن نور خورشید را به‌شدت به خیابان منعکس می‌کند. این انعکاس موجب آسیب به رنگ خودروهای پارک‌شده و حتی ذوب شدن قطعات پلاستیکی شده است. در یکی از گزارش‌های خبری، یک خبرنگار توانست با استفاده از گرمای حاصل از انعکاس نور، تخم‌مرغی را بپزد!

هتل ودارا |لاس‌وگاس، ایالات متحده آمریکا

هتل «ودارا» در شهر لاس‌وگاس، با طراحی منحنی و نمای شیشه‌ای، یکی دیگر از نمونه‌های معماری زیبا ولی ناکارآمد است. این طراحی موجب تمرکز نور خورشید در ناحیه استخر می‌شود و دمای آن را به‌طور غیرعادی افزایش می‌دهد. برخی مهمانان در اثر این گرما دچار سوختگی سطحی شده‌اند. این پدیده که به «اشعه مرگ» معروف شد، نشان داد که توجه ناکافی به نور در طراحی می‌تواند به خطرات جدی برای سلامت افراد منجر شود.

آکواریوم دبی | امارات متحده عربی

در مرکز خرید شهر دبی، آکواریوم بزرگی با ظرفیت ۲.۵ میلیون گالن ساخته شد تا میزبان مجموعه‌ای از ۳۳ هزار گونه ماهی، کوسه و سفره‌ماهی باشد. این پروژه با هدف جذب گردشگر و نمایش توان مهندسی اجرا شد، اما در سال ۲۰۱۰، ترک در شیشه مخزن موجب نشت آب به داخل مرکز خرید شد. خریداران به‌سرعت محل را ترک کردند و غواصان برای تعمیر وارد مخزن شدند.

هتل ریوگیونگ | پیونگ‌یانگ، کره شمالی

هتل «ریوگیونگ» در شهر پیونگ‌یانگ، با ۱۰۵ طبقه و طراحی مثلثی، نمادی از جاه‌طلبی معماری در کره شمالی است. ساخت این هتل از سال ۱۹۸۷ آغاز شد و هدف آن نمایش قدرت و پیشرفت کشور در عرصه جهانی بود. قرار بود هتل دارای ۳۰۰۰ اتاق باشد، اما به‌دلیل مشکلات مالی، فنی و سیاسی، هرگز تکمیل نشد. تاکنون هیچ مهمانی در آن اقامت نداشته و ساختمان به حال خود رها شده است.

مجتمع لوتوس ریورساید | شانگهای، چین

در سال ۲۰۱۰، یکی از بلوک‌های ۱۵ طبقه‌ای مجتمع مسکونی «لوتوس ریورساید» در شهر شانگهای، پیش از تکمیل، به‌طور کامل فرو ریخت. این حادثه منجر به مرگ یک کارگر شد و بسیاری از واحدها که پیش‌تر فروخته شده بودند، از بین رفتند. بررسی‌ها نشان داد که برای کاهش هزینه‌ها، استانداردهای ساخت رعایت نشده بود. در پی این حادثه، شش مقام مسئول بازداشت و محاکمه شدند.

برج آئون سنتر | شیکاگو، ایالات متحده آمریکا

برج «آئون سنتر» در شهر شیکاگو، در سال ۱۹۷۳ با نمایی از سنگ مرمر کارارای ایتالیایی ساخته شد که در مجسمه‌های میکل‌آنژ نیز استفاده شده بود. هرچند این انتخاب، از نظر زیبایی‌شناسی چشمگیر بود، اما برای نمای خارجی ساختمان مناسب نبود. سنگ‌ها شروع به ترک خوردن کردند و در یک حادثه، یک قطعه بزرگ جدا شد و سقف ساختمان مجاور را تخریب کرد.

برج تلویزیونی ژیژکوف | پراگ، جمهوری چک

برج تلویزیونی «ژیژکوف» در شهر پراگ، با طراحی مدرن خود، تضادی آشکار با بافت تاریخی شهر ایجاد کرده است. بسیاری از شهروندان آن را یک ناهنجاری بصری می‌دانند و نصب دائمی مجسمه‌هایی از نوزادان روی برج، منجر به افزایش انتقادات شده است.

منطقه کانگ‌باشی | اردوس، چین

منطقه «کانگ‌باشی» در شهر اردوس، در اوایل دهه ۲۰۰۰ توسط دولت چین ساخته شد تا میزبان یک میلیون نفر باشد. زیرساخت‌هایی نظیر مدارس، بیمارستان‌ها، موزه‌ها و واحدهای مسکونی ساخته شدند، اما هیچ‌کس به آنجا نقل مکان نکرد. خانه‌ها توسط سرمایه‌گذاران خریداری شدند، اما به‌دلیل نبود مشاغل و خدمات واقعی، این منطقه خالی ماند و در حال حاضر به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر ارواح چین شناخته می‌شود.

ساختمان‌های کج سانتوس | سائو پائولو، برزیل

شهر ساحلی «سانتوس» در ایالت سائو پائولو به ساختمان‌های کج خود مشهور است. این ساختمان‌ها در دهه ۱۹۵۰ روی شن و لایه‌ای از خاک رس ساخته شدند و به‌مرور زمان، شروع به خم شدن کردند و ساکنان گزارش داده‌اند که توپ در کف آپارتمان‌هایشان خودبه‌خود حرکت می‌کند. ساختمان «اکسلسیور» به میزان ۱.۸ متر کج شده است.

کتابخانه دوبوآ | دانشگاه ماساچوست، ایالات متحده آمریکا

کتابخانه «دبلیو. ای. بی. دوبوآ» در دانشگاه ماساچوست، بلندترین کتابخانه در ایالات متحده است. این ساختمان ۲۶ طبقه، با وجود عظمت و طراحی چشمگیر، دارای نقص ساختاری مهمی بود که عملکرد آن را تحت تأثیر قرار داد. در طراحی نمای خارجی از مصالحی استفاده شد که در برابر رطوبت و شرایط اقلیمی مقاومت کافی نداشتند و این انتخاب منجر به ایجاد ترک‌های ساختاری و نیاز به بازسازی‌های پرهزینه در سال‌های بعد شد.

برج سیتی‌گروپ | نیویورک، ایالات متحده آمریکا

برج «سیتی‌گروپ» در شهر نیویورک، در دهه ۱۹۷۰ به‌عنوان شاهکار مهندسی شناخته شد، اما بعدها مشخص شد که ساختمان در برابر بادهای شدید مقاومت کافی ندارد و در جریان یک طوفان، نزدیک بود فرو بریزد. این نقص موجب از دست رفتن اعتبار مهندسی آن شد.

کلانشهرهای جهان در مسیر مقابله با آلودگی هوا با راهکارهای تصفیه‌ای

در شرایطی که آلودگی هوای شهری به یکی از بحران‌های جدی سلامت عمومی تبدیل شده، فناوری «جاروکشی» یا مکش آلودگی به‌عنوان راهکاری نوظهور در بسیاری از کلانشهرهای جهان محبوبیت یافته است. این فناوری با پاکسازی هوا از ذرات بسیار ریز و مضر، نویدبخش وعده کاهش آلودگی و بهبود شرایط زیست‌محیطی در فضاهای شهری است.

در سال‌های اخیر، استفاده از دستگاه‌های عظیم مکش آلودگی که به صورت مکانیکی هوای آلوده را می‌کشند و ذرات معلق را حذف می‌کنند، رواج چشمگیری یافته است. این فناوری قادر است ذرات فرابینی و بسیار ریز معلق در هوا که منشأ اصلی بسیاری از بیماری‌ها مانند مشکلات تنفسی، قلبی و حتی سرطان‌ها هستند را تا ۹۵ تا ۱۰۰ درصد تصفیه کند. بعضی از این دستگاه‌ها با مصرف انرژی بسیار کم یا بهره‌گیری از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند برق یا باد، به شیوه‌ای اقتصادی و زیست‌محیطی عمل می‌کنند. گرچه این سیستم‌ها نمی‌توانند به‌تنهایی بحران آلودگی هوا را در کل شهر رفع کنند، اما به‌عنوان بخشی از بسته‌ای بزرگ‌تر از راهکارهای مقابله با آلودگی، از جمله محدودیت ترددهای شهری، استفاده از فناوری‌های پاک‌تر و توسعه فضای سبز، نقش مهمی ایفا می‌کنند.

سازمان جهانی بهداشت گزارشی منتشر کرده است که طبق آن بیش از ۹۹ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که کیفیت هوای آن‌ها پایین‌تر از استانداردهای سلامت است. در چنین شرایطی، شهرهای پیشرو به‌دنبال راهکارهایی فراتر از سیاست‌های محدودکننده و اصلاحات تدریجی رفته‌اند و به سراغ فناوری‌هایی آمده‌اند که آلودگی را به‌طور مستقیم از هوا جذب و حذف می‌کنند.

فناوری‌های مکنده شهری از برج‌های تصفیه‌کننده تا سیستم‌های سقفی و زیرزمینی، نمونه‌هایی از این رویکرد نوآورانه هستند که در شهرهایی همچون روتردام، پکن، تیانجین، برگن و لیسبون اجرا شده‌اند. این فناوری‌ها با ترکیب یونیزاسیون، فیلتراسیون چندمرحله‌ای، مکش فن‌محور و طراحی هوشمند، توانسته‌اند بخشی از آلودگی‌های معلق را از محیط‌های شهری حذف کنند و کیفیت هوا را به‌طور ملموس بهبود بخشند.

برج هوای پاک روتردام با فناوری یونیزاسیون

شهر روتردام در هلند با اجرای پروژه «برج هوای پاک» توانسته است یکی از نوآورانه‌ترین نمونه‌های استفاده از فناوری مکش مستقیم برای تصفیه هوای شهری را به نمایش بگذارد. این برج که توسط یک طراح هلندی طراحی شده است، هفت متر ارتفاع دارد و قادر است در هر ساعت حدود ۳۰ هزار متر مکعب هوا را پاک‌سازی کند. انرژی مصرفی این برج به اندازه یک کتری برقی معمولی است که آن را به یکی از کم‌مصرف‌ترین سیستم‌های تصفیه هوا در فضای باز تبدیل کرده است.

پروژه‌های هنری و صنعتی چین برای مکش دود شهری

در شهرهای بزرگ چین پروژه‌هایی با هدف مکش مستقیم آلودگی هوا از محیط شهری اجرا شده‌اند که ترکیبی از فناوری صنعتی و هنر محیطی هستند. یکی از نمونه‌های برجسته، پروژه‌ای در پکن بود که یک هنرمند چینی به‌مدت ۱۰۰ روز به‌صورت مداوم ذرات معلق هوا را جمع‌آوری کرد. او به‌مدت چهار ساعت در روز، با استفاده از یک دستگاه مکنده صنعتی به ارزش حدود ۱۱۰۰ دلار، هوای آلوده مناطق مختلف پکن را جمع‌آوری کرد. این دستگاه مجهز به لوله‌ای بلند بود که برای مکش هوای محیط شهری در ارتفاع بالا طراحی شده بود. فناوری‌های به‌کاررفته در این پروژه‌ها شامل مکش هوای آلوده با فن‌های صنعتی بزرگ و استفاده از سیستم‌های رسوب‌دهی الکترواستاتیک برای جذب ذرات معلق بود. این سیستم با ایجاد میدان الکتریکی، ذرات ریز را به صفحات جمع‌آوری هدایت می‌کرد.

مکنده‌های گروه انوینیتی با پوشش ۳۰۰ متری

شرکت هلندی «گروه انوینیتی (Envinity Group)» سیستم مکش هوای شهری را برای نصب روی پشت‌بام‌ها طراحی کرده است که از نظر فنی یکی از پیشرفته‌ترین نمونه‌ها در نوع خود محسوب می‌شود. این سیستم قادر است تا ۸۰ هزار متر مکعب هوا را در هر ساعت تصفیه کند و تا شعاع ۳۰۰ متر اطراف خود را تحت پوشش قرار دهد. بر اساس اطلاعات منتشرشده، این دستگاه می‌تواند ۱۰۰ درصد از ذرات ریز پی‌ام ۱۰ و ۹۵ درصد از ذرات فوق‌ریز پی‌ام ۲.۵و کوچک‌تر را از هوا حذف کند.

فناوری این سیستم ترکیبی از مکش فن‌محور، فیلتراسیون چندمرحله‌ای شامل فیلترهای HEPA و کربن فعال و یونیزاسیون برای حذف ذرات معلق و گازهای آلاینده است. طراحی آن به‌گونه‌ای است که بتواند در مناطق صنعتی، تقاطع‌های پرترافیک و نقاط آلوده شهری نصب شود. با وجود ظرفیت بالا و عملکرد فنی قابل‌توجه، این سیستم هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارد، اما به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیر، توجه بسیاری از مدیران شهری و فعالان محیط‌زیست را به خود جلب کرده است.

شهری که الگوی جهانی توانمندسازی معلولان شد

شهر اورلاندو با جمعیتی بیش از ۲۸۷ هزار نفر و مساحتی بالغ بر ۲۶۱ کیلومتر مربع، پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری و توسعه پایدار، به قطب نمونه‌ای در حوزه فراگیری و دسترس‌پذیری تبدیل شده است. این شهر که از دیرباز به‌دلیل پارک‌های تفریحی و گردشگری نظیر والت دیزنی و یونیورسال استودیو شناخته می‌شد، امروز بیش از هر موردی به‌عنوان الگویی جهانی برای توانمندسازی افراد دارای معلولیت حرکتی یاد می‌شود. در سال ۲۰۲۴، سازمان‌های معتبر و مؤسسات تخصصی با سنجش دقیق معیارهای فنی، آماری و نظرسنجی‌های شهروندی، اورلاندو را بهترین شهر برای افرادی اعلام کردند که ناچار به استفاده از ویلچر هستند.

سیستم حمل‌ونقل عمومی منطقه اورلاندو مسئول ارائه خدمات اتوبوسرانی با مسیرهای مشخص، سرویس‌های انعطاف‌پذیر و حمل‌ونقل مخصوص افراد معلول در سه شهرستان مهم اورنج، سمینول و اوسیولا است. این سیستم بیش از ۱۵۰ اتوبوس مجهز به رمپ‌های اتوماتیک، با ارتفاع کم و امکانات دسترس‌پذیری مطابق با استاندارد آمریکاییان دارای معلولیت (ADA) دارد تا استفاده آسان برای افراد دارای معلولیت از جمله کاربران ویلچر را در سراسر منطقه فراهم کند. این اتوبوس‌ها علاوه‌بر رمپ، دارای سیستم‌های اعلام صوتی و تصویری ایستگاه‌ها هستند و موفق شده‌اند بیش از ۹۵ درصد تطابق با استانداردهای ADA را کسب کنند.

شبکه اتوبوسرانی اورلاندو با خطوط ریلی و سایر سیستم‌های حمل‌ونقل منطقه‌ای یکپارچه شده است تا دسترسی گسترده و کارآمد را برای همه شهروندان از جمله افراد دارای معلولیت فراهم آورد. افزون بر این، سرویس‌های مخصوص افراد معلول نیز با عنوان پاراترانزیت در این منطقه فعال است که خدمات درب به درب را برای کابران با نیازهای ویژه ارائه می‌دهد. این سرویس پوشش‌دهنده بیش از ۱۷۰ مایل مربع از مناطق اورنج، سمینول و اوسیولا است و هر روز بیش از ۲۱۰۰ سفر برنامه‌ریزی شده را برای مسافرانی با نیازهای متنوع فراهم می‌کند.

پیاده‌روهای مرکز شهر اورلاندو با رمپ‌های استاندارد، سطح هموار و علائم لمسی مطابق با قوانین بین‌المللی طراحی شده‌اند. ویژگی شاخص این توسعه‌ها فاصله بسیار کم، در حد کمتر از ۲۰۰ متر بین رمپ‌ها و دسترسی آسان به محل‌های تردد است. پارک‌ها و فضاهای عمومی مجهز به مسیرهای هموار و ورود و خروج مناسب ویلچری مطابق با استاندارد CSA B۶۵۱ هستند. این استاندارد کانادایی به طراحی و ساخت محیط‌هایی می‌پردازد که برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب و قابل دسترس باشند. این استاندارد شامل الزامات فنی دقیق برای ایجاد فضاهای عمومی، ساختمان‌ها و امکاناتی است که موجب می‌شود افراد با محدودیت‌های حرکتی، بینایی و سایر نیازهای خاص بتوانند به‌راحتی و بدون مانع در این فضاها حرکت و از خدمات استفاده کنند.

افزون بر این، مشارکت افراد دارای معلولیت در فعالیت‌های فرهنگی، تفریحی و اجتماعی این شهر نیز با رشد ۱۵ درصدی روبه‌رو شده است که حاکی از افزایش توانمندسازی و ادغام این گروه در جامعه است. این آمارها بیانگر موفقیت سیاست‌ها و اقدامات اورلاندو در ایجاد شهری فراگیر و قابل دسترس برای همه شهروندان است.

ونیز میزبان معماری شناور برای گفت‌وگوی جهانی اقلیمی

در نوزدهمین دوسالانه بین‌المللی معماری ونیز، پروژه‌ای متفاوت و آینده‌نگر با نام «آکواپراسا (AquaPraça)» رونمایی شد. این پروژه یک میدان شناور است که توسط دو گروه معماری از ایتالیا و آمریکا طراحی شده و قرار است پس از نمایش در ونیز، راهی برزیل شود تا در اجلاس جهانی اقلیم کا پ‌۳۰ (COP۳۰) در شهر بلم بخشی از پاویون ایتالیا باشد. این اجلاس از دهم تا بیست‌ویکم نوامبر ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد و پس از آن، آکواپراسا به‌عنوان یک سازه دائمی شناور در آمازون باقی خواهد ماند.

این میدان شناور که مساحتی بیش از ۴۰۰ متر مربع دارد، بر اساس اصول فیزیکی ارشمیدس طراحی شده و ساختار آن به‌گونه‌ای است که با نگه‌داری و آزادسازی آب، تعادل خود را با سطح دریا تنظیم می‌کند. در نتیجه، بازدیدکنندگان نوسانات سطح آب را در مقابل چشم خود تجربه می‌کنند که تجربه‌ای ملموس از تغییرات اقلیمی است. این سازه می‌تواند میزبان بیش از ۱۵۰ نفر باشد و برای برگزاری نمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، نشست‌ها و رویدادهای فرهنگی طراحی شده است.

رئیس اجلاس جهانی اقلیم کا پ‌۳۰ این پروژه را «فروم شناور» توصیف کرده که با اهداف اجلاس هم‌راستا است. آکواپراسا نمونه‌ای از معماری آینده‌نگر است که به‌جای مقابله با طبیعت، با آن تعامل می‌کند و به‌عنوان سکویی نمادین برای تعمیق درک جمعی از افزایش سطح دریا و تأثیرات تغییرات اقلیمی به کار خواهد رفت.

این پروژه با حمایت وزارت امور خارجه و همکاری‌های بین‌المللی ایتالیا، وزارت محیط‌زیست و امنیت انرژی ایتالیا، وزارت امور خارجه برزیل، بنیاد بلومبرگ، برنامه Connect۴Climate بانک جهانی و چندین سازمان دیگر اجرا شده است.

سایر پروژه‌های دوسالانه معماری ونیز نیز به رابطه میان آب و معماری پرداخته‌اند. پاویون اروگوئه با طرح مفهوم «هیدروسن» یا عصر آب و پاویون مکزیک با بررسی سیستم کشاورزی شناور «چینامپا» که قدمتی بیش از چهار هزار سال دارد، از جمله نمونه‌های برجسته این دوسالانه هستند، همچنین استودیوی معماری دریایی دانمارکی به‌تازگی طرحی برای محله‌ای شناور در شهر روتردام هلند ارائه کرده است که نشان‌دهنده گسترش جهانی ایده معماری شناور در رویارویی با بحران اقلیمی است.

جهان نظاره‌گر انقلاب انرژی سبز سریع‌تر از هر تحول تاریخی

در سال‌های اخیر روایت غالبی شکل گرفته است که گذار جهانی از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های پاک را «کند»، «ناچیز» یا حتی «غیرواقعی» توصیف می‌کند. این دیدگاه که توسط برخی کارشناسان و به‌ویژه لابی‌های سوخت فسیلی تکرار می‌شود، نه‌تنها نادرست بلکه خطرناک است؛ زیرا با ایجاد نوعی «ناامیدی اقلیمی»، انگیزه عمومی برای اقدام را تضعیف می‌کند. واقعیت این است که ما در میانه سریع‌ترین تحول انرژی در تاریخ بشر قرار داریم که از نظر سرعت، مقیاس و اثرگذاری، بی‌سابقه است.

در گذشته، هر تغییر بزرگ در منابع انرژی، از نیروی انسانی به چوب، از چوب به زغال‌سنگ و از زغال‌سنگ به نفت، دهه‌ها یا حتی قرن‌ها طول کشیده، اما انقلاب انرژی‌های تجدیدپذیر در کمتر از یک دهه به نقطه‌ای رسیده است که می‌تواند ساختار تولید و مصرف انرژی را در سراسر جهان دگرگون کند. تنها در پنج سال گذشته، فناوری ذخیره‌سازی انرژی به‌طور چشمگیری ارزان و در دسترس شده و ساخت نیروگاه‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و سیستم‌های ذخیره‌سازی در مقیاس شبکه با سرعتی بی‌سابقه در حال گسترش است.

افزایش سرمایه‌گذاری‌های جهانی در انرژی پاک

آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است که سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های پاک در سال ۲۰۲۵، به رقم بی‌سابقه ۳.۳ تریلیون دلار استرالیا خواهد رسید. این رقم دو برابر سرمایه‌گذاری در سوخت‌های فسیلی و بیش از چهار برابر میزان سرمایه‌گذاری در همین حوزه در سال ۲۰۱۵ است. در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، بیش از ۵۸۵ گیگاوات ظرفیت جدید انرژی خورشیدی و بادی در جهان نصب شده است. انرژی خورشیدی به‌ویژه با سرعتی خیره‌کننده در حال رشد است و اکنون به‌عنوان «پادشاه انرژی» شناخته می‌شود.

باتری‌ها نیز با کاهش قیمت، در آستانه جهشی مشابه قرار دارند و اکنون در نقطه‌ای هستند که می‌توانند وارد مرحله‌ای از رشد سریع و گسترده شوند. بر اساس گزارش‌های جدید بلومبرگ نیو انرژی فایننس (BloombergNEF)، بازار جهانی ذخیره‌سازی انرژی در سال ۲۰۲۵ شاهد رشد ۳۵ درصدی نسبت به سال قبل بوده و به رکورد ۹۴ گیگاوات یا ۲۴۷ گیگاوات‌ساعت ظرفیت جدید رسیده است. پیش‌بینی می‌شود این بازار تا سال ۲۰۳۵ با نرخ رشد مرکب سالانه ۱۴.۷ درصد ادامه پیدا کند و به ۲۲۰ گیگاوات یا ۹۷۲ گیگاوات‌ساعت ظرفیت سالانه برسد.

پیشتازی کشورهای بزرگ در نصب انرژی تجدیدپذیر

در کشورهای بزرگی مانند چین، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، هند و استرالیا، ظرفیت نصب‌شده انرژی خورشیدی و بادی اکنون با نسبت سه برابر یا بیشتر از ظرفیت جدید سوخت‌های فسیلی پیشی گرفته است. در سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۷۵ درصد از ظرفیت جدید برق جهان از منابع تجدیدپذیر تأمین شده است. در کشورهای در حال توسعه نیز، حدود ۹۰ درصد از سرمایه‌گذاری‌ها در منابع جدید انرژی به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص پیدا کرده است. برای مثال پاکستان در پنج سال گذشته، معادل کل ظرفیت شبکه برق ملی خود، پنل خورشیدی وارد کرده است.

کشورهای آفریقای زیر صحرا نیز به‌طور گسترده در حال افزایش واردات تجهیزات خورشیدی هستند. کشور سیرالئون به‌عنوان یکی از نمونه‌های موفق، گام‌های بلندی در مسیر توسعه انرژی خورشیدی برداشته است. در سال ۲۰۲۵، دولت این کشور با همکاری اتحادیه اروپا، سازمان ملل و سازمان‌های خصوصی، پروژه‌ای با عنوان «ابتکار تسریع انرژی تجدیدپذیر خارج از شبکه» را راه‌اندازی کرد. این پروژه با بودجه‌ای بالغ بر ۳۴ میلیون یورو در حال اجراست و هدف آن تأمین برق پاک و پایدار برای ۶۰ جامعه روستایی تا سال ۲۰۲۷ است.

در حوزه حمل‌ونقل، تا پایان سال ۲۰۲۴، حدود ۵۸ میلیون خودروی برقی و هیبریدی قابل شارژ در جاده‌های جهان در حال تردد بوده‌اند. این رشد چشمگیر نتیجه سرمایه‌گذاری در فناوری باتری، زیرساخت شارژ و سیاست‌های حمایتی در کشورهای مختلف است. تنها در سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۴ میلیون خودروی برقی جدید به بازار جهانی عرضه شد که نشان‌دهنده رشد سالانه‌ای در حدود ۳۵ درصد نسبت به سال قبل است.

بر اساس محاسبات آژانس بین‌المللی انرژی، خودروهای برقی موجود در جاده‌ها موجب صرفه‌جویی روزانه در مصرف بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر نفت شده‌اند. این رقم معادل حدود ۱.۶ میلیون بشکه نفت در روز است که در مقیاس جهانی، کاهش قابل‌توجهی در تقاضای سوخت محسوب می‌شود. چین با داشتن بیش از ۵۰ درصد از کل خودروهای برقی جهان، پیشتاز این تحول است.

چین و آلمان، رهبران تولید تجهیزات انرژی پاک

چین بزرگ‌ترین تولیدکننده تجهیزات انرژی پاک از پنل‌های خورشیدی گرفته تا توربین‌های بادی و باتری‌های ذخیره‌سازی در جهان است. این کشور حدود ۸۰ درصد پنل‌های خورشیدی جهان را تولید می‌کند و با پروژه‌هایی عظیم مانند پارک خورشیدی صحرای تنگر و مزرعه بادی گانسو، زیرساخت‌های انرژی پاک را در مقیاس بی‌سابقه‌ای توسعه داده است. آلمان نیز در کنار چین، یکی از کشورهای پیشرو در تولید و توسعه تجهیزات انرژی پاک محسوب می‌شود. این کشور با اجرای سیاست تحول انرژی موفق شده است بیش از ۵۰ درصد برق خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند. اجرای سیاست تحول انرژی در آلمان، معروف به Energiewende، شامل حمایت از توسعه انرژی خورشیدی، باد، و فناوری‌های ذخیره‌سازی انرژی است.

از نظر ظرفیت، آلمان در سال ۲۰۲۵ بیشترین توسعه توربین‌های بادی را از سال ۲۰۱۷ تجربه کرده است؛ به طوری که ۴۰۹ توربین جدید با ظرفیت ۲.۲ گیگاوات نصب شده و بیش از ۱۲۵۰ توربین با ظرفیت ۷.۸ گیگاوات مجوز ساخت دریافت کرده‌اند که بالاترین حجم مجوزها در تاریخ این صنعت است. بر اساس داده‌ها، ظرفیت نصب شده باد در آلمان به حدود ۳۶ گیگاوات و ظرفیت نصب شده خورشیدی به حدود ۴۶ گیگاوات رسیده است.

توسعه گسترده انرژی پاک در پاکستان

پاکستان در سال‌های اخیر گام‌های مهمی در مسیر توسعه انرژی پاک برداشته است و پروژه‌های متعددی در این راستا اجرا می‌شود که علاوه بر افزایش ظرفیت تولید برق، به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و حفاظت از محیط زیست نیز کمک می‌کند. یکی از پروژه‌های برجسته، نیروگاه برق‌آبی آزاد پاتان است که با سرمایه‌گذاری ۱.۳۵ میلیارد دلار و ظرفیت ۷۰۰ مگاوات در حال ساخت است و زیر نظر کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) قرار دارد. این پروژه بهره‌گیری از منابع برق‌آبی پاک و بدون نیاز به سوخت را ممکن می‌سازد و تا سال ۲۰۲۷ حدود ۳۲۶۶ گیگاوات‌ساعت انرژی پاک به شبکه سراسری برق پاکستان اضافه خواهد کرد.

پاکستان پنل‌های خورشیدی را عمدتاً از چین وارد می‌کند و بخش‌های صنعتی، کشاورزی و مسکونی بیشترین استفاده را از انرژی خورشیدی دارند. در پنج سال گذشته، این کشور معادل کل ظرفیت شبکه برق ملی خود پنل خورشیدی وارد کرده است که گواهی بر تلاش بی‌سابقه در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است.

علاوه بر برق‌آبی و خورشیدی، پروژه‌های مختلف دیگری نیز در حال اجرا هستند که به افزایش تولید برق پاک و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کنند. توسعه انرژی پاک در پاکستان با همکاری بین‌المللی و حمایت نهادهای مالی بزرگ، به ویژه از سوی چین، توانسته است گام‌های بزرگی در جهت ایجاد امنیت انرژی و کمک به رشد اقتصادی بردارد. برنامه‌های دولت پاکستان همچنین شامل ایجاد مناطق ویژه اقتصادی و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر برای اشتغال‌زایی و تقویت فعالیت‌های اقتصادی است، که نشان‌دهنده عزم جدی این کشور برای گذار به انرژی پاک است.