به بهانه سالگرد تاسیس هواپیمایی ایران ایر؛ وضعیت "هما" در آسمان ایران

شرکت‌های هواپیمایی حامل پرچم در کشور‌ها به عنوان نماد توسعه و رشد یافتگی صنعت حمل و نقل هوایی تجاری آن کشور محسوب شده و عملکرد آن‌ها در حقیقت یکی از شاخص‌های حائز اهمیت برای سنجش وضعیت این صنعت به شمار می‌رود.

هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" به عنوان شرکت هواپیمایی حامل پرچم کشورمان در حالی شصت و سومین سال فعالیت خود را پشت سر می‌گذراند که در عملکرد آن طی سال گذشته مطالب قابل توجهی به چشم می‌خورد، این موارد از سالنامه آماری ۱۴۰۲ سازمان هواپیمایی کشوری و گزارش سازمان حسابرسی استخراج شده است.

نخستین موضوعی که در این آمار‌ها خودنمایی می‌کند، عملکرد هواپیمایی ایران ایر در پرواز‌های داخلی است، بر اساس آمار سازمان هواپیمایی کشوری تعداد مسافران جابجا شده توسط پرواز‌های داخلی این شرکت هواپیمایی در سال ۱۴۰۲ برابر ۹۲۸ هزار و ۵۳۸ نفر بوده و سهم آن نیز ۵.۳۹ درصد از بازار پرواز‌های مسافری داخلی است و رتبه دهم را از نظر تعداد مسافران جابجا شده بین شرکت‌های هواپیمایی ایرانی دارد.

وضعیت ایران ایر در پرواز‌های بین المللی بهتر است، در سال ۱۴۰۲ تعداد مسافران پرواز‌های بین المللی این شرکت ۹۱۲ هزار و ۶۷۵ نفر بوده و رتبه دوم را در بین شرکت‌های هواپیمایی ایرانی در پرواز‌های خارجی کسب کرده و توانسته سهم ۱۵.۰۷ درصدی از بازار این پرواز‌ها به دست آورد.

ایران ایر به عنوان هواپیمایی حامل پرچم کشور اگرچه در آمار عملکرد شرکت‌های هواپیمایی ایرانی در پرواز‌های بین المللی جایگاه دوم را کسب کرده، اما تعداد مسافران پرواز‌های بین المللی این شرکت از تعداد مسافران هواپیمایی ترکیه در پرواز‌های بین المللی از و به ایران کمتر است، در سال ۱۴۰۲ تعداد مسافران پرواز‌های بین المللی هواپیمایی ترکیه از و به ایران یک میلیون و ۲۸ هزار و ۲۳۶ نفر بوده و این آمار حاکی از آن است که بخش مهمی از بازار پرواز‌های بین المللی کشورمان از دسترس هواپیمایی حامل پرچم کشور خارج شده و یک شرکت خارجی عملکرد بهتری در این بازار داشته است.

مستند به گزارش سازمان حسابرسی، ناوگان عملیاتی ایران ایر در سال ۱۴۰۲ شانزده فروند بوده که یک فروند از آن هواپیمای باری و ۱۵ فروند مسافربری هستند، در زمان نگارش این یادداشت نیز (۵ اسفند ۱۴۰۳) بر اساس داده‌های موجود در سایت‌های ردیابی پرواز تعداد تقریبی ناوگان فعال هما ۱۴ فروند است، موضوع قابل ذکر اینجاست که از ۱۶ فروند هواپیمای برجامی خریداری شده تنها ۴ فروند (دو فروند ایرباس ۳۳۰ و دو فروند ATR۷۲) فعال هستند و مابقی پروازی نداشته‌اند، حال سوال اینجاست که علت کلیدی عدم پرواز این هواپیما‌ها چیست؟ اگر مساله تحریم مطرح است، چطور توانایی عملیاتی نگاه‌داشتن هواپیما‌های مدرن و پهن پیکر ایرباس ۳۳۰ که برای نخستین بار در سال ۱۳۹۵ وارد ناوگان هوایی کشور شد، وجود دارد، اما چرا یازده فروند هواپیما‌های ATR۷۲ و یک فروند ایرباس ۳۲۱ که پیش از برجام نمونه‌های آن در ناوگان هوایی کشور وجود داشته، پرواز نمی‌کنند؟

البته پیگیری‌های میزان از هما حاکی از آن است که مابقی هواپیماهای برجامی در فرآیند نوسازی قرار دارند.

توسعه ناوگان ایران ایر در دو دهه اخیر و به جز در زمان برجام با کندی بسیار همراه بوده است، به طور مثال درحالیکه سایر شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نسبت به خرید انواع هواپیما‌ها اقدام می‌کنند، آخرین هواپیما‌های اضافه شده به ناوگان هما سه فروند ایرباس ۳۱۹ هستند که یک فروند از آن‌ها زمینگیر است و دو فروند دیگر در سال ۱۳۹۸ عملیاتی شدند.

عدم توجه به توسعه ناوگان ایران ایر و به دنبال آن مسیر‌های پروازی، موجب شده تا بخش اعظم بازار پرواز‌های این شرکت از دست برود، مساله زمانی بغرنج‌تر شد که کشور‌های اروپایی با بهانه تراشی و مطالب خلاف واقع اقدام به تعلیق پرواز‌های اروپایی هما کردند و این شرکت در پاسخ به این اقدام پرواز‌های خود را به استانبول و دبی افزایش داد تا مسافر ایرانی را برای انتقال به اروپا به شرکت‌های ترکیه‌ای و اماراتی برساند، مساله‌ای که می‌طلبد با تلاش همه جانبه وزارت امورخارجه، وزارت راه و شهرسازی، سازمان هواپیمایی کشوری و همه نهاد‌های مسئول پیگیری شود تا تعلیق پرواز‌های اروپایی لغو گردد.

توسعه ناوگان ایران ایر به عنوان هواپیمایی حامل پرچم کشور که دارای زیرساخت‌های بسیار قوی و نیروی کار متخصص و حرفه‌ای است یکی از موارد ضروری صنعت حمل و نقل هوایی کشور به شمار رفته و می‌تواند تاثیر بسزایی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد، در کنار این موضوع باید برای تعیین تکلیف ۳۸۰ میلیون دلار تسهیلات دریافتی هما برای خرید هواپیما‌های برجامی که بر اساس گزارش سازمان حسابرسی سررسید شده نیز چاره‌ای اندیشید.

هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران "هما" به مدد کارکنان متخصص، متعهد و توانمند خود و زیرساخت‌های مناسب توانسته بیش از چهار دهه در مقابل سنگین‌ترین تحریم‌ها تاب آورد و خدمات مهمی به کشور ارائه کند، لذا رفع مشکلات آن یکی از اقدامات ضروری است که باید توسط وزارت راه و شهرسازی دنبال شده و به سرانجام برسد.

انتهای پیام/