همزمان با ادامه هرج و مرج و ناامنی در سوریه پس از سقوط دمشق و تصرف کشور توسط گروه‌های مسلح تروریستی، نشانه‌های افراط‌گرایی و تندروی عناصر وابسته به گروه‌های مختلف تکفیری از جمله «هیئت تحریر شام» در مناطق مختلف سوریه در حال رخ نمایان کردن است.
تشکیل کتیبه‌هایی که زنان را به پوشیدن «حجاب شرعی» به جای آنچه این کتیبه‌ها آن را «بی‌حجابی» می‌دانند یا تعرض و اهانت به برخی کلیساها و اماکن زیارتی و تخریب آنها به ویژه در مناطق مختلف دو استان «حمص» و «حماه» و همچنین، اظهارات سرکردگان «هیئت تحریر شام» درباره وضعیت زنان و محدود کردن آزادی‌ها نمونه‌هایی از این افراط‌گرایی‌هاست.
اگرچه هیئت تحریر شام این برخوردها و تعامل‌ها را در قالب رفتارهای شخصی و فردی توجیه می‌کند، اما باعث شده، اعتراضاتی مردمی در مناطق مختلف سوریه شکل گیرد که هر روز درحال تشدید و گسترش است.
در این ارتباط ده‌ها فعال جامعه‌مدنی سوری از مردم سوریه درخواست کردند، تجمعات اعتراض‌آمیز گسترده‌ای را در میدان‌های مهم شهرهای مختلف سوریه از جمله میدان «امویان» دمشق برگزار کنند.
به همین منظور، روز گذشته میدان امویان دمشق شاهد برگزاری تظاهراتی بود که در آن مردم سوریه خواستار حکومت و نظام مدنی، حضور زنان در زندگی اجتماعی و فعالیت‌های سیاسی در دولت جدید سوریه بودند.
تظاهرکنندگان با سردادن شعارهایی مانند «سوریه آزاد است» و «خواهان دموکراسی و آزادی هستیم» مخالفت خود را حاکمیت دولتی اسلامگرا از نوع هیئت تحریر شام و دیگر گروه‌های اسلامگرای افراطی اعلام کردند.
همزمان با تجمعات اعتراضی سوری‌ها در میدان امویان دمشق، میدان «شیخ ضاهر» شهر لاذقیه نیز شاهد تجمعات و اعتراضات مردمی با خواسته‌های مشابه بود.
همچنین فراخوان‌هایی هم از سوی گروه‌های مختلف سوری داده شده که در آنها از مردم سوریه می‌خواهد، تجمعات اعتراضی را در رد حاکمیت مطلق گروه‌هایی همچون تحریر شام بر سوریه برگزار کنند.
جامعه مدنی سوریه و سازمان‌ها و نهادهای فعال در این عرصه بر این باورند، گروه‌هایی همچون هیئت تحریر شام صلاحیت و تجربه لازم برای حاکمیت بر سوریه را ندارند و این موجب ترسیم آینده‌ای تاریک برای سوریه می‌شود، چیزی که مردم سوریه خواهان آن نیستند.
در همین راستا، فراخوان‌های متعددی از سوی زنان سوری نیز برای برگزاری تجمعات اعتراض‌آمیز در میدان‌های عمومی، به ویژه اعتراض به دور کردن زنان سوری از صحنه سیاسی و محدود کردن آزادی‌های آنها داده شده است.
این فراخوان‌ها پس از آن داده شده که «عبیده ارناووط»، سخنگوی رسمی هیئت تحریر شام اظهارات بحث‌برانگیزی درباره محدودیت زنان و جلوگیری از حضور آنها در میدان‌های مختلف ایراد کرد که تداعی‌کننده مدل حکومتی شبه طالبانی و القاعده‌ای و داعشی در سوریه است.
پس از ایراد این سخنان، فعالان سوری در شهر «حمص» با برگزاری تظاهرات گسترده‌ای، شعارهایی در حمایت از زنان و حقوق مدنی آنها سردادند.
شهر «طرطوس» شاهد تظاهرات مشابهی بود که در آن مردم خواستار برقراری امنیت و مقابله با ناامنی‌های گشترده در سطح شهر از جمله سرقت‌ها و دزدی‌های مکرر و گسترده توسط عناصر گروه‌های مسلح از جمله هیئت تحریر شام شدند.
همزمان با این اعتراض‌ها، اکنون مشکلات معیشتی مردم سوریه نیز در راستای عدم پرداخت حقوق کارمندان دولت و وعده‌های دولت الجولانی مبنی بر افزایش ۴ برابری حقوق کارمندان و هزینه شدن بخش قابل توجهی از حقوق و پس‌اندازها به شدت افزایش یافته است. این درحالی است که بخش قابل توجهی از نیروی کار سوریه را کارمندان دولتی تشکیل می‌دهند.
همچنین، سوری‌ها اعتراض‌های گسترده‌ای به ادامه تعطیلی رسانه‌ها در سوریه پس از گذشت ده روز از سقوط دولت اسد و روی کار آمدن دولت موقت هیئت تحریر شام به سرکردگی «ابو محمد الجولانی» داشتند.
معترضین سوری تأکید داشتند، در عصر ارتباطات و رسانه، بیش از ده روز است که سوریه از داشتن هرگونه رسانه شنیداری و مطبوعات محروم است و مردم سردرگم و نگران با سیلی از اخبار دروغین و شایعات مواجه هستند، بدون اینکه منبع خبر موثقی در کشور وجود داشته باشد که به آن اعتماد کنند.
نگرانی شدید خبرنگاران و روزنامه‌نگاران سوری
در این میان روزنامه‌نگاران و خبرنگاران سوری وضعیت بسیار نگران‌کننده‌تری دارند. چند روز قبل دولت موقت الجولانی در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که همه خبرنگاران میدانی و فعالان در دستگاه رسانه دولت سابق در دادگاه‌های ویژه به دلیل مشارکت مستقیم یا غیر مستقیم در جنایات دولت اسد محاکمه خواهند شد.
یکی از روزنامه‌نگاران سوری که به دلایل امنیتی از افشای نامش خودداری کرد، درباره این بیانیه می‌گوید که «برای اولین بار پس از ۱۴ سال کار در حوزه رسانه به شدت نگران و هراسان هستم»، وی تأکید می‌کند که نگرانی و هراس او به خاطر خودش نیست، بلکه به خاطر آزار و اذیتی است که خانواده‌اش به خاطر حرفه‌اش متحمل خواهند شد.
پیش‌بینی افزایش اعتراضات ظرف روزهای آینده
با توجه به نگرانی‌ها و ترس‌هایی که از پیشینه‌های افراطی گروه‌های مسلح از جمله تحریر شام و افکار و گرایشات افراطی آنها وجود دارد، انتظار می‌رود، مناطق مختلف سوریه در روزهای آینده شاهد گسترش اعتراضات مردمی به حاکمیت این گروه‌ها، از جمله گروه هیئت تحریر شام باشد.
عواملی چون ادامه و تشدید ناامنی و هرج و مرج در سرتاسر سوریه که خود را در قالب سرقت، انتقامجویی شخصی و یورش‌های مسلحانه به ویژه در ساعات شب نمایان ساخته، باعث افزایش ناراضایتی‌های عمومی از ابو محمد الجولانی خواهد شد.
در این میان اگرچه الجولانی وعده‌هایی درباره برگزاری نشست سراسری ملی با مشارکت همه سوری‌ها داده تا طی آن بر سر قانون اساسی جدید و تشکیل کمیته مشورتی قانون اساسی به توافق برسند، اما با توجه به شرایط حاکم بر سوریه که جنوب آن توسط اسرائیل اشغال شده و شمال آن با احتمال لشکرکشی ترکیه مواجه خواهد بود، در عمل در حد گفتار باقی خواهد ماند و هرگز محقق نخواهند شد.
این درحالی است که الجولانی مجبور است، برای ماندن در قدرت خواسته‌های طرف‌هایی که آن را در سوریه بر سر قدرت آورده‌اند، را هم تأمین کند.
