رویدادی غیر‌منتظره در کتابخانه سوئد

در طول روز، بیش از ۴۴۰ نفر وارد فضای کتابخانه شدند، بی‌آنکه آگاه باشند که آن روز، کتابخانه به‌طور رسمی تعطیل است. نکته تامل‌برانگیز آنجاست که این حضور، با نهایت نظم، آرامش و احترام به فضا همراه بود: خانواده‌ها در بخش کودک مستقر شدند، افراد به مطالعه روزنامه پرداختند، برخی در جست‌وجوی کتاب از رایانه‌ها استفاده کردند و حتی از طریق سیستم امانت‌دهی خودکار، ۲۴۶ جلد کتاب به امانت گرفته شد. شایان توجه اینکه کلیه این کتاب‌ها در موعد مقرر بازگردانده شد و هیچ‌گونه خسارت یا بی‌نظمی در فضای کتابخانه گزارش نشد.

با آگاه شدن کارکنان از این وضعیت، کتابدار ارشد، خانم آنا کارین اِلف، موضوع را به مدیریت اطلاع داد و در نهایت، در پایان روز، کتابخانه به‌طور رسمی تعطیل شد. این تجربه اما فراتر از یک اشتباه کاری یا رویدادی محلی، واجد ابعادی نمادین در سطح فرهنگ عمومی است.

در فضایی که فاقد نظارت رسمی بود، رفتار شهروندان نشان از درونی‌شدن نوعی اخلاق فرهنگی داشت. کتابخانه، بی‌آنکه در آن لحظه نهادی فعال باشد، همچنان واجد شأنی اجتماعی و هویتی فرهنگی بود که مانع از هرگونه تخطی از رفتار مسوولانه شد. این واقعه را می‌توان مصداق بارزی از اعتماد متقابل میان نهادهای عمومی و شهروندان دانست؛ اعتمادی که در جوامع معاصر، بیش از هر زمان دیگر در معرض تهدید قرار دارد.