۲۵ مه روز جهانی بدون پلاستیک است

۲۵ مه، روزی است که برخی از فعالان محیط زیست و سازمانهای مردمنهاد، آن را به عنوان "روز جهانی بدون پلاستیک" (World No Plastic Day) نامگذاری کردهاند. اگرچه این روز هنوز به طور رسمی توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته نشده است (مانند روز جهانی محیط زیست در ۵ ژوئن یا روز جهانی اقیانوسها در ۸ ژوئن)، اما با سرعت در حال کسب اهمیت و توجه گسترده در سطح بینالمللی است. هدف اصلی این ابتکار، افزایش آگاهی عمومی درباره معضل آلودگی پلاستیک و تشویق افراد و جوامع به کاهش مصرف پلاستیکهای یکبارمصرف است.
بحران پلاستیک: چالشی جهانی
پلاستیک، مادهای که در ابتدا به عنوان یک اختراع انقلابی شناخته میشد و زندگی ما را متحول کرد، اکنون به یکی از بزرگترین تهدیدات زیستمحیطی سیاره ما تبدیل شده است. دلایل این بحران عبارتند از:
تولید انبوه و مصرف بیرویه: هر ساله صدها میلیون تن پلاستیک تولید میشود که بخش عمده آن پلاستیکهای یکبارمصرف (مانند کیسههای خرید، بطریهای آب، ظروف غذا، و بستهبندیها) هستند.
عمر طولانی: پلاستیکها صدها سال طول میکشد تا تجزیه شوند و در این مدت، به قطعات کوچکتر (میکروپلاستیک و نانوپلاستیک) تبدیل میشوند که به مراتب خطرناکتر هستند.
آلودگی محیط زیست: مقادیر عظیمی از زبالههای پلاستیکی وارد اقیانوسها، رودخانهها، خاک و حتی هوا میشوند. این آلودگی به اکوسیستمها آسیب میرساند، حیات وحش را به خطر میاندازد و وارد زنجیره غذایی انسان میشود.
آسیب به حیات وحش: حیوانات دریایی و خشکیزی، پلاستیک را با غذا اشتباه میگیرند و آن را میبلعند که منجر به خفگی، گرسنگی، و مرگ میشود. همچنین، در پلاستیکها گیر میافتند و زخمی میشوند.
تاثیر بر سلامت انسان: میکروپلاستیکها در آب آشامیدنی، غذا، و هوایی که تنفس میکنیم یافت شدهاند. تحقیقات در مورد اثرات بلندمدت این ذرات بر سلامت انسان هنوز در حال انجام است، اما نگرانیهای جدی وجود دارد.
تولید گازهای گلخانهای: فرآیند تولید پلاستیک نیازمند سوختهای فسیلی است و به انتشار گازهای گلخانهای و تشدید تغییرات اقلیمی کمک میکند.
اهداف "روز جهانی بدون پلاستیک"
نامگذاری ۲۵ مه به عنوان روز جهانی بدون پلاستیک، به دنبال دستیابی به اهداف زیر است:
افزایش آگاهی عمومی: اطلاعرسانی گسترده درباره ابعاد فاجعهبار آلودگی پلاستیک و تشویق مردم به درک نقش خود در این بحران.
تشویق به کاهش مصرف: ترغیب افراد و کسبوکارها به کاهش چشمگیر مصرف پلاستیکهای یکبارمصرف و روی آوردن به جایگزینهای پایدار.
ترویج چرخه اقتصاد: حمایت از بازیافت، استفاده مجدد، و نوآوری در تولید مواد زیستتخریبپذیر و پایدار.
حمایت از سیاستهای دوستدار محیط زیست: فشار بر دولتها برای وضع قوانین سختگیرانهتر در مورد تولید و مصرف پلاستیک و سرمایهگذاری در زیرساختهای بازیافت.
الهامبخش تغییر رفتار: تشویق به تغییرات کوچک اما مؤثر در سبک زندگی افراد، مانند استفاده از بطری آب قابل پر کردن، کیسههای خرید پارچهای، و ظروف غذای چندبار مصرف.
همکاری جهانی: تأکید بر لزوم همکاری بینالمللی برای مقابله با این چالش جهانی که مرزهای جغرافیایی نمیشناسد.
فعالیتها در روز جهانی بدون پلاستیک
در این روز، بسیاری از افراد، سازمانها، و جوامع محلی فعالیتهایی را برای ترویج پیام "بدون پلاستیک" انجام میدهند:
پاکسازی سواحل و مناطق عمومی: جمعآوری زبالههای پلاستیکی از محیط زیست.
کارگاهها و سمینارها: آموزش درباره مضرات پلاستیک و ارائه راهکارهای عملی برای کاهش مصرف آن.
چالشهای بدون پلاستیک: ترغیب افراد به گذراندن یک روز، یک هفته، یا حتی یک ماه بدون استفاده از پلاستیکهای یکبارمصرف.
کمپینهای رسانههای اجتماعی: استفاده از هشتگها و پستهای آگاهیبخش برای انتشار پیام.
نمایش فیلمهای مستند: اکران فیلمهایی که ابعاد آلودگی پلاستیک را نشان میدهند.
ترویج محصولات جایگزین: معرفی و تشویق به استفاده از جایگزینهای پایدار مانند ظروف بامبو، کیسههای پارچهای، و محصولات بدون بستهبندی.