ادعای تماس مستقیم عراقچی با ویتکاف؛ مسیری تازه برای توافق؟

در حالی که کمتر از ۱۰ روز به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران باقی مانده است، امواج‌مدیا به نقل از منابع آگاه از برقراری تماس مستقیم میان عباس عراقچی و استیو ویتکاف خبر داد. بنابر این گزارش، عراقچی نقشه راهی برای توافق ارائه کرده، اما آمریکا هنوز به آن پاسخی نداده است.

بنابر این گزارش، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران روز ۱۶ سپتامبر در گفتگوی مستقیم با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا پیشنهادی مبنی بر آغاز فوری مذاکرات برای حصول یک توافق موقت و سپس مذاکره برای توافق نهایی را ارائه کرده است.

به گفته منابع سیاسی آگاه در ایران، عراقچی رئوس کلی این پیشنهاد را در تماس روز چهارشنبه با وزرای خارجه تروئیکای اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه مطرح کرده است.

تروئیکای اروپایی روز ۲۸ اوت مکانیسم ماشه توافق برجام را فعال کرد و شورای امنیت سازمان ملل روز ۱۹ سپتامبر با رد قطعنامه جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها راه را برای بازگشت آنها هموار کرد. این تحریم‌ها قرار است ۲۸ سپتامبر مجددا برقرار شوند.

به گزارش امواج‌مدیا، متن پیشنهاد مطرح شده از سوی عراقچی شامل دو گام همزمان در روز‌های باقی‌مانده تا ۲۸ سپتامبر است.

گام نخست: ایران خواهان ازسرگیری مذاکرات برای حصول توافق موقت است که دستور کار آن شامل بازیابی و رقیق‌سازی ذخایر اورانیم با غنای بالاست. ایران در عوض از تروئیکای اروپایی می‌خواهد که پیگیری «مکانیسم ماشه» را متوقف کرده و لغو تحریم‌ها را روی میز بگذارند.

گام دوم: ایران با هدف «ایجاد زمان و فضای کافی برای مذاکره» پیشنهاد کرده است که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت برای چند ماه تمدید شود. این یعنی تروئیکای اروپایی ضمن حفظ توانایی بازگرداندن تحریم‌ها، اما فعلا از اعمال آن خودداری کنند.

نقشه راه ایران پس از دستیابی به توافق موقت، دو گام دیگر را ترسیم می‌کند.

ایران در این پیشنهاد از آمریکا انتظار دارد که «تضمین امنیتی محکم و عینی مبنی بر این که دیگر هیچ تعرضی به ایران انجام نمی‌شود» ارائه کند. ایران در عوض روند بازیابی فیزیکی ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد را آغاز می‌کند.

بنابر این پیشنهاد، پس از بازیابی اورانیوم از سوی ایران، شورای امنیت باید لغو دائمی قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام کند، ایران نیز ذخایر ۶۰ درصدی را رقیق کرده و به ۲۰ درصد می‌رساند که غنای لازم برای تولید صفحات سوخت مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران است. در نهایت، انتظار می‌رود که ایالات متحده تحریم‌های مندرج در توافق اولیه را لغو کرده و مذاکرات برای حصول توافق نهایی آغاز شود.

یک مقام سیاسی ارشد ایرانی در گفت‌و‌گو با امواج مدیا گفت که دولت دونالد ترامپ هنوز به پیشنهاد عراقچی پاسخ نداده است.

با این حال، یک منبع سیاسی ارشد دیگر گفت که تهران نسبت به این که دونالد ترامپ چشم‌انداز خود مبنی بر تسلیم شدن کامل ایران را کنار بگذارد، بدبین است و آن را زمینه‌ساز درگیری نظامی جدید می‌داند.

امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه روز پنجشنبه در گفت‌و‌گو با کانال ۱۲ اسرائیل گفت که معتقد است «مکانیسم ماشه» قطعی شده است و تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی باز خواهند گشت.

ماکرون در پاسخ به پرسش مجری مبنی بر این که آیا فکر می‌کند «مکانیسم ماشه» موضوعی قطعی است، گفت: «بله، فکر می‌کنم همین‌طور است. چون آخرین اخباری که از طرف ایرانی‌ها دریافت کردیم، جدی نیست. به نظرم وزیر امور خارجه تلاش کرد پیشنهادی معقول ارائه کند، اما دیگر اعضای ساختار حکومتی ایران از آن حمایت نکردند.»

عباس عراقچی در پاسخ به این اظهارات ماکرون در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران، روز گذشته طرحی معقول و عملی برای همتایان تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا ارائه کردم تا از بحرانی غیرضروری و قابل اجتناب در روز‌های پیشِ‌رو جلوگیری شود. اما، به‌جای آن‌که به محتوای این طرح توجه شود، ایران اکنون با سلسله‌ای از بهانه‌ها و انحراف‌های آشکار از جمله ادعای مضحک مبنی بر این‌که وزارت امور خارجه نماینده کل ساختار سیاسی کشور نیست، روبه‌روست.»

عراقچی افزود: «خرسندم که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه اذعان کرده که پیشنهاد ارائه‌شده از سوی من معقول است. اما او و جهان باید بدانند که این پیشنهاد با حمایت کامل تمامی ارکان جمهوری اسلامی ایران، از جمله شورای عالی امنیت ملی کشورم، مطرح شده است.»

عراقچی همچنین گفت که ایران با امضای توافق با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ارائه این پیشنهاد، سهم خود را انجام داده است و افزود: «راه پیش رو وجود دارد، اما ایران نمی‌تواند تنها بازیگر مسئول باشد.»