به گزارش خبرگزاری ایمنا، در سال‌های اخیر، با توجه به چالش‌های جدی آب و هوایی و کمبود منابع آبی در ایران، نیاز به راهکارهای نوین برای تأمین امنیت غذایی برجسته شده است. یکی از رویکردهای پیشرو در این زمینه، کشت فراسرزمینی است؛ یعنی کاشت محصولات کشاورزی در دیگر کشورها و واردات آن به ایران. این روش فرصتی استراتژیک برای مقابله با محدودیت‌های داخلی و افزایش خودکفایی غذایی محسوب می‌شود. به تازگی، ایران و اندونزی در زمینه همکاری در حوزه کشت فراسرزمینی وارد مذاکرات اولیه شده‌اند.
کشت فراسرزمینی به معنای کاشت انواع محصولات کشاورزی در سایر کشورها و واردات آن به کشور است. این روش زمینه رونق تولیدات کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی را فراهم می‌کند، بدون اینکه به منابع داخلی مثل آب و خاک فشار وارد شود. در حالی که ایران با کمبود آب و محدودیت‌های اقلیمی روبه‌رو است، کشورهایی همچون اندونزی دارای زمین‌های حاصلخیز و شرایط اقلیمی مناسب برای کشت محصولات مختلف هستند. بنابراین، این همکاری می‌تواند راهبردی کلیدی برای توسعه پایدار و امنیت غذایی باشد.
در دسامبر ۲۰۲۴، هیئت پارلمانی ایران در کنفرانس بین‌المجالس کشورهای اسلامی اعلام کرد که مذاکرات اولیه با اندونزی در زمینه کشت فراسرزمینی آغاز شده است. این همکاری می‌تواند شامل کشت محصولاتی همچون برنج، ذرت، جو، دانه‌های روغنی (مانند سویا و کلزا)، کنجاله سویا، گوشت قرمز و شکر شود. این محصولات در اولویت کشت فراسرزمینی ایران قرار دارند و می‌توانند به عنوان یک منبع مهم تأمین مواد غذایی و خوراک دام عمل کنند.
اندونزی، شریک کلیدی ایران در حوزه کشت فراسرزمینی
اندونزی یکی از بزرگترین کشورهای جنوب شرق آسیا است که دارای منابع طبیعی فراوان، اراضی کشاورزی گسترده و شرایط اقلیمی مناسب برای کشت محصولات مختلف است. این کشور از سابقه طولانی در صادرات محصولات کشاورزی برخوردار است و می‌تواند به عنوان یک شریک کلیدی برای ایران در حوزه کشت فراسرزمینی عمل کند. علاوه بر این، اندونزی از موقعیت جغرافیایی مناسبی در منطقه برخوردار است و می‌تواند به عنوان یک مرکز منطقه‌ای برای صادرات محصولات کشاورزی به سایر کشورها نیز عمل کند.
هدف اصلی این همکاری، تقویت امنیت غذایی ایران و کاهش وابستگی به واردات مستقیم محصولات کشاورزی است. با کشت محصولات مورد نیاز در اندونزی و صدور آن به ایران، می‌توان: با استفاده از زمین‌های حاصلخیز و شرایط اقلیمی مناسب اندونزی، ایران می‌تواند از مصرف بیش از حد آب در داخل جلوگیری کند. کاهش وابستگی به چند کشور صادرکننده اصلی و گسترش منابع تأمین مواد غذایی. با مدیریت مستقیم فرایند کشت و صادرات، می‌توان هزینه‌های واسطه‌ای را کاهش داد و کیفیت محصولات را بهتر کنترل کرد. این نوع همکاری می‌تواند فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری مشترک و توسعه زنجیره تأمین ایجاد کند.
تجربه دیگر کشورها در زمینه کشت فراسرزمینی
بسیاری از کشورهایی که با محدودیت منابع طبیعی روبه‌رو هستند، از روش کشت فراسرزمینی بهره می‌برند:
-چین: در دهه‌های اخیر، چین در کشورهای آفریقا و آسیا سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در حوزه کشاورزی انجام داده است تا به امنیت غذایی دست پیدا کند.
-عربستان سعودی: این کشور در سودان و اوکراین زمین‌های کشاورزی خریداری کرده و محصولاتی همچون گندم و جو را کشت و وارد کشور می‌کند.
-کویت و امارات: این کشورها نیز اقدامات مشابهی در سطح جهانی انجام داده‌اند.
این تجربیات می‌توانند الگویی برای ایران در توسعه سیاست‌های کشت فراسرزمینی باشد.
برای موفقیت در این زمینه، همکاری بین دولت و بخش خصوصی ضروری است. دولت می‌تواند با ایجاد حمایت‌های قانونی، تسهیلات مالی و کاهش موانع اداری، زمینه را برای سرمایه‌گذاری در کشت فراسرزمینی فراهم کند. از سوی دیگر، بخش خصوصی می‌تواند با استفاده از توانایی‌های مدیریتی و فنی، نقش اجرایی اصلی را در این زمینه ایفا کند. همکاری با شرکت‌های بزرگ کشاورزی و تعاونی‌های کشاورزی می‌تواند کلید موفقیت در این زمینه باشد.
به گزارش ایمنا، کشت فراسرزمینی یکی از راهکارهای نوین و کاربردی برای تأمین امنیت غذایی در کشورهایی است که با محدودیت منابع طبیعی روبه‌رو هستند. ایران با داشتن چالش‌های آبی و اقلیمی، می‌تواند از این روش بهره ببرد. همکاری با کشورهایی مانند اندونزی که دارای زمین‌های حاصلخیز و شرایط اقلیمی مناسب هستند، می‌تواند به تحقق این هدف کمک کند. با این حال، موفقیت در این زمینه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت منسجم و همکاری بین دولت و بخش خصوصی است. اگر این همکاری با دقت و بصیرت انجام شود، می‌تواند به عنوان یک مدل موفق برای همکاری‌های بین‌المللی در حوزه کشاورزی مطرح شود.
