رونمایی از فهرست بدهکاران کلان بانک ملت/از چای دبش تا شیرین عسل!

اسامی برخی از بزرگ‌ترین بدهکاران بانکی کشور در گزارش تازه بانک مرکزی دیده می‌شود؛ فهرستی که نشان می‌دهد هم نهاد‌های دولتی و هم بخش خصوصی در صف بازنگرداندن وام‌های کلان قرار دارند.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، بررسی آمار‌های رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهد که بانک ملت در سال گذشته بیش از ۲۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات ریالی و ارزی (اصل مبلغ پرداختی) به مشتریان خاص خود پرداخت کرده است. اما بخش قابل‌توجهی از این منابع مالی تاکنون به سیستم بانکی بازنگشته و در قالب «بدهی غیرجاری» ثبت شده است.

طبق اطلاعات موجود، از مجموع تسهیلات اعطایی بانک ملت، بیش از ۱۷ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان در زمره‌ی بدهی‌های غیرجاری قرار گرفته است؛ بدهی‌هایی که یا از سررسید پرداخت آنها گذشته یا اقساط آنها متوقف شده و عملاً در مسیر بازپرداخت قرار ندارند.

از مطالبات مشکوک‌الوصول بانک ملت چه خبر؟

در ادبیات بانکی، بدهی‌هایی که بیش از ۱۸ ماه از موعد سررسید آنها گذشته باشد و پرداختی از سوی مشتری انجام نشده باشد، تحت عنوان تسهیلات مشکوک‌الوصول ثبت می‌شوند. این نوع بدهی‌ها معمولاً بازگشت‌ناپذیر تلقی شده و جزو پرریسک‌ترین دارایی‌های بانک‌ها محسوب می‌شوند.

بر همین اساس، بانک ملت تا پایان سال گذشته، بیش از یک‌هزار و ۲۹۸ میلیارد تومان تسهیلات مشکوک‌الوصول در ترازنامه خود ثبت کرده است؛ رقمی که بیانگر حجم قابل توجه ریسک اعتباری در این بانک بورسی است.

نرخ سود ۴۰ درصدی؛ تخلف یا استثناء؟

یکی دیگر از نکات قابل‌تأمل، مربوط به نرخ سود تسهیلات کلان بانک ملت است. بنا بر داده‌های رسمی، این نرخ از ۴ تا ۴۰ درصد متغیر بوده که بخش قابل‌توجهی از این تسهیلات، با نرخ‌هایی بالاتر از سقف قانونی مصوب بانک مرکزی پرداخت شده‌اند. اما سؤال مهم اینجاست که چگونه در نظام بانکی کشور، تسهیلاتی با نرخ سود ۴۰ درصدی پرداخت شده است؟ آیا مجوزی خاص برای این تسهیلات وجود داشته یا پای تخلفی آشکار در میان است؟ این موضوع نیازمند شفاف‌سازی فوری از سوی مدیران بانک ملت و نهاد‌های نظارتی است.

چای دبش؛ دریافت‌کننده ۱۱۵۵ میلیارد تومان تسهیلات بدون بازپرداخت

در میان نام‌های موجود در فهرست بدهکاران کلان، برند شناخته‌شده چای دبش نیز به چشم می‌خورد. طبق اطلاعات منتشرشده، شرکت دبش سبز گستر (چای دبش) موفق شده در قالب ۱۴۵ فقره وام میلیاردی، بیش از ۱،۱۷۰ میلیارد تومان تسهیلات از بانک ملت دریافت کند.

اما نکته نگران‌کننده آنجاست که از این رقم کلان، حدود ۱،۱۵۵ میلیارد تومان هنوز بازپرداخت نشده و در لیست بدهی‌های غیرجاری ثبت شده است. این موضوع سوالات مهمی را در خصوص نحوه نظارت بانک‌ها بر فرآیند اعطای تسهیلات، اهلیت سنجی مشتریان و مصرف منابع بانکی مطرح می‌کند.

شیرین عسل هم در فهرست بدهکاران بانک ملت

علاوه بر چای دبش، نام گروه صنعتی شیرین عسل نیز در فهرست بدهکاران بانک ملت به چشم می‌خورد. شرکتی که مالک آن یونس ژائله، رئیس اتاق بازرگانی تبریز است و در حوزه تولید مواد غذایی، یکی از برند‌های مطرح کشور به شمار می‌رود.

بر اساس اطلاعات بانک مرکزی، شرکت شیرین عسل طی سال گذشته ۱۸ فقره وام ارزی دریافت کرده که معادل ریالی بدهی آنها به بیش از ۵۷ میلیارد و ۴۲۷ میلیون تومان می‌رسد. هرچند در مقایسه با رقم بدهی چای دبش، عدد کمتری است، اما باز هم نشان می‌دهد که حتی برند‌های بزرگ و پرنفوذ نیز در بازپرداخت منابع بانکی با مشکل یا تعلل مواجه هستند.

وقتی منابع بانک‌ها به دست چند شرکت خاص می‌رسد

حجم بالای تسهیلات کلان اعطایی که اکنون در زمره‌ی بدهی‌های غیرجاری و مشکوک‌الوصول قرار گرفته‌اند، نشان می‌دهد که سیستم بانکی کشور دچار ضعف‌های جدی در اعتبارسنجی، تضمین‌گیری و نظارت بر مصرف منابع شده است.

تمرکز منابع بانک‌ها در دست تعداد محدودی از اشخاص حقوقی یا حقیقی، بدون اطمینان از بازپرداخت، نه‌تنها سلامت نظام بانکی را تهدید می‌کند، بلکه تبعاتی سنگین برای تورم، نقدینگی، و حتی رشد اقتصادی کشور به همراه دارد.

لزوم ورود بانک مرکزی و نهاد‌های نظارتی

با انتشار رسمی این فهرست، انتظار می‌رود بانک مرکزی، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور و حتی دستگاه قضایی به پرونده این تسهیلات کلان ورود کنند و ضمن شفاف‌سازی در خصوص نحوه پرداخت این تسهیلات، وضعیت وصول آنها را نیز روشن سازند.

اقتصاد ایران در شرایطی نیست که بتواند از کنار این حجم از وام‌های بازنگشته، به سادگی عبور کند. سکوت در برابر این ارقام، معنایی جز عادی‌سازی تخلفات بانکی ندارد.