به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در قلب پاریس که طاق پیروزی بر فراز میدان رونپوئن دو لتوال خودنمایی میکند، صحنهای از آشفتگی و بینظمی شکل گرفته است؛ نقطهای که در آن دهها مسیر به یک دایره ترافیکی هشتخطه ختم میشوند و صدها خودرو بدون خطکشی یا قواعد مشخص با تردید در هم میپیچند. این میدان بیش از آنکه یک گره ترافیکی باشد، نمادی از پیچیدگی زندگی شهری در اروپا و استعارهای از چالشهای مدرن در رویارویی با فناوری است. پرسش آن است که اگر انسانها با دشواری از پس این صحنه برمیآیند، ماشینها چگونه در چنین محیطی عمل خواهند کرد؟
در حالی که خودروهای خودران در شهرهای آمریکا و چین به واقعیتی روزمره تبدیل شدهاند، اروپا هنوز در مراحل ابتدایی این تحول قرار دارد، در سانفرانسیسکو، حدود ۲۵ درصد از سفرهای تاکسی اینترنتی توسط خودروهای بدون راننده انجام میشود. در چین نیز بیش از ۲۰۰۰ تاکسی خودران در شهرهایی همچون ووهان و شانگهای، میلیونها مسافر را بدون حادثه جابهجا میکنند. با این حال در شهرهایی همچون ورشو یا رم، این فناوری هنوز در حد آزمایشهای محدود باقی مانده است و برای عموم مردم قابل استفاده نیست.
این عقبماندگی از فناوری، بار دیگر توجه را به شکاف فزاینده میان اروپا و قدرتهای فناوریمحور جهان جلب کرده است، در سالهای اخیر، نوآوریهایی نظیر تلفنهای هوشمند، شبکههای اجتماعی، نیمههادیها و مدلهای هوش مصنوعی بهطور عمده از چین و ایالات متحده سرچشمه گرفتهاند. هرچند مصرفکنندگان اروپایی بهسرعت به این محصولات دسترسی پیدا میکنند، اما در مورد خودروهای خودران، تفاوتی بنیادین وجود دارد: این فناوری نهتنها در اروپا توسعه نیافته است، بلکه هنوز در دسترس شهروندان اروپایی نیز قرار ندارد.
دلایل این عقبماندگی، برای تحلیلگران اقتصادی آشناست. توسعه تاکسیهای خودران تا مرحله بهرهبرداری، سرمایهگذاریهایی بالغبر ۱۰۰ میلیارد دلار را طلب کرده است. این سرمایه در چین توسط شرکتهای عظیم فناوری همچون گوگل یا سرمایهگذاران جسور تأمین شده است، اما اروپا بهدلیل ساختار بازار واحد پراکندهاش چنین منابعی ندارد. هرچند خودروسازان بزرگی در اروپا فعالیت دارند، تمرکز آنها بیشتر بر فناوریهایی است که به رانندگان انسانی کمک میکند. حرکت بهسوی خودروهای خودران، میتواند مدل سنتی مالکیت خودرو را تهدید کند و فروش خودروهای شخصی را کاهش دهد و این موضوع برای خودروسازان اروپایی خوشایند نیست.
از سوی دیگر، سیاستمداران اروپایی در سالهای اخیر رویکردی محافظهکارانه نسبت به فناوریهای خارجی در پیش گرفتهاند. نگرانی از وابستگی بیشازحد به چین و آمریکا، موجب شکلگیری سیاستهایی با عنوان «حاکمیت بر پایه فناوری» شده است. کمیسیون اروپا در حال حاضر معاون ویژهای در این حوزه دارد. تنظیم مقررات برای شرکتهای فناوری آمریکایی، بهویژه در زمینه آزادی بیان و رقابت، همواره چالشبرانگیز بوده و وابستگی به فناوری چینی نیز با حساسیتهای امنیتی همراه است؛ بهویژه زمانی که خودروهای خودران بهعنوان ابزارهای بالقوه نظارت و جمعآوری داده تلقی میشوند.
در این میان، نگرانی از آنکه شرکتهای خارجی با ورود آزادانه به بازار اروپا، منافع خودروسازان داخلی را تهدید کنند، موجب شده است سیاستگذاران اروپایی بهدنبال تدوین مقررات محدودکننده باشند. نمونهای از این رویکرد، اعمال تعرفه بر خودروهای الکتریکی چینی در سال ۲۰۲۴ بود. بهنظر میرسد که در حوزه خودروهای خودران نیز، تلاشهایی مشابه برای ایجاد موانع تجاری در حال شکلگیری است.
خطر اصلی برای سیاستمداران اروپایی آن است که شهروندانشان بهزودی متوجه عقبماندگی قاره در حوزه فناوری شوند. بازگشت از سفرهای خارجی و مشاهده فناوریهایی که در کشور خودشان هنوز وجود ندارد، میتواند لحظهای بیدارکننده باشد، شاید این تجربه، همانند لحظه تاریخی «اسپوتنیک» در سال ۱۹۵۷، محرکی برای تحول باشد. در آن سال، پرتاب نخستین ماهواره ساخت بشر توسط اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا را به تکاپوی فناوری واداشت. اکنون، اروپا در حوزه فناوریهای نوین، عقبماندگی عمیقتری نسبت به رقبایش دارد. شاید تاکسیهای خودران، همان لحظه اسپوتنیک باشند که قاره سبز را از مسیر کند خارج کند و بهسوی آیندهای بر پایه فناوری سوق دهد.