چرا «سپنج» دیده نشد؟

«سپنج» برخلاف بسیاری از برنامه‌های گفت‌وگومحور که درگیر زرق‌وبرق‌های دکوراتیو و اجرای نمایشی هستند، در فضایی ساده اما سرشار از معنا اجرا می‌شود. در مرکز این دکور، یک فرش کهنه و تکه‌تکه‌شده قرار دارد که داستانی جالب پشت آن نهفته است؛ این فرش متعلق به اواخر دوران قاجار بوده و پس از مرگ صاحبش بین ورثه تقسیم شده است. این انتخاب نمادین، تاکیدی بر محوریت مفهوم «گذشته، پیوستگی فرهنگی و انتقال اندیشه» در برنامه دارد. علی درستکار با گفت‌وگوی خود، مهمانان را به سفری در لایه‌های اندیشه و تجربه دعوت می‌کند. شیوه اجرای او متکی بر پرسش‌های عمیق، تعمق در پاسخ‌ها و ایجاد فضایی برای گفت‌وگو بدون جنجال و هیاهو است. او برخلاف برخی از مجریان، سعی ندارد برتر از مهمانان خود جلوه کند، بلکه با دقت گوش می‌دهد، تعامل می‌کند و بیننده را در دل ماجرا شریک می‌سازد. 

یکی از نقاط قوت اصلی «سپنج» انتخاب متنوع و برجسته مهمانان برنامه است. برخلاف دیگر برنامه‌های گفت‌وگومحور که اغلب معطوف به چهره‌های شناخته‌شده سینمایی یا ورزشی هستند، این برنامه میزبان اندیشمندان، نویسندگان، شاعران، استادان دانشگاه و چهره‌های فرهنگی و علمی سرشناس کشور است. تا کنون چهره‌های سرشناسی همچون علی نصیریان، سیدمحمد بهشتی، ساعد باقری، رضا منصوری، سیدعلی موسوی گرمارودی، شهیندخت خوارزمی، منصوره اتحادیه، مقصود فراستخواه، بیژن عبدالکریمی، خسرو حکیم رابط، میرجلال الدین کزازی، مصطفی ملکیان، حسن عشایری، حسن انوری، نوش‌آفرین انصاری، امیرعباس علی‌زمانی، منوچهر صدوقی‌سها، فاضل نظری، هوشنگ مرادی کرمانی، محسن رنانی، محمد فاضلی، یونس شکرخواه، ژاله آموزگار و قطب‌الدین صادقی مهمانان این برنامه بوده‌اند. 

تعدد موضوعات در این برنامه، از فلسفه و ادبیات گرفته تا علم و فرهنگ عامه، باعث شده هر قسمت آن برای گروه‌های مختلف مخاطب جذاب باشد. برخلاف بسیاری از برنامه‌های تاک‌شو که تنها به چهره‌های روز می‌پردازند، «سپنج» تلاش می‌کند بستری برای گفت‌وگوهای عمیق و اندیشه‌ورزی فراهم کند و به نوعی جای خالی برنامه‌های مشابه را پر کند. خبرگزاری فارس درباره این برنامه  نوشته است در «سپنج» مخاطب شاهد گفت‌وگوهای کلیشه‌ای و تبلیغاتی رایج نیست. هر برنامه پیرامون موضوعی محوری می‌چرخد که مجری با دقت آن را بررسی و واکاوی می‌کند. برنامه به طیف گسترده‌ای از چهره‌ها از شاعران و نویسندگان گرفته تا دانشمندان و فعالان فرهنگی اختصاص دارد.

نبود زرق‌وبرق‌های غیرضروری باعث تمرکز بیشتر بر محتوای گفت‌وگوها شده است. برخلاف برنامه‌های دیگر که گاه درگیر حواشی زرد و شوخی‌های سطحی می‌شوند، «سپنج» تلاش دارد گفت‌وگوهایی روشنگرانه را به مخاطب ارائه کند.

این برنامه برای مخاطبانی که به گفت‌وگوهای چالشی و پرجنب‌وجوش عادت دارند، ممکن است کمی کسل‌کننده به نظر برسد. هرچند برنامه تلاش کرده مهمانان متنوعی داشته باشد، اما به نظر می‌رسد که عمدتا به حوزه‌های فلسفه، عرفان و ادبیات معطوف است. عدم حضور چهره‌های متفاوت از حوزه‌های علوم سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی، می‌تواند یک خلأ در محتوا باشد.

متاسفانه اگرچه «سپنج» برنامه باکیفیتی است اما هنوز ناشناخته مانده و آنقدرها از آن استقبال نشده است و این نکته بیشتر از هرچیزی به ماهیت برنامه و مهمانانی که دعوت می‌کند ارتباط دارد. بااین‌حال به نظر می‌رسد «سپنج» می‌تواند مخاطبان جدی را جذب کند که علاقه‌مند به مباحث علوم انسانی هستند؛ اما نکته مهم این است که فضای مناسبی برای معرفی چنین برنامه‌هایی وجود ندارد.