- خشکسالی ۵۰ساله و فشار بر سفرههای زیرزمینی/ نقش ساختوساز در بحران آب چیست؟
- ساعت کاری بانک ها
- بخشودگی ۱۰۰ درصدی جرائم دیرکرد بیمه شخص ثالث
- شرایط کفالت در تأمین اجتماعی + نحوه ثبت درخواست
- یک مصوبه به نفع کارمندان / اختلاف دریافتی میان شاغلان و بازنشستگان کاهش مییابد؟
- رئیس سازمان برنامه و بودجه، مسئول کارگروه بنزین دولت شد
- مادران ۴۸ میلیون تومان هدیه میگیرند
- این دهکها در هفته جاری کالابرگ مرحله پنجم را دریافت میکنند
- جدول و جزئیات واریز یارانه آذر ۱۴۰۴ / مجموع یارانه دریافتی خانوارهای مشمول
- نحوه فعالیت بانکها در استان تهران روز یکشنبه ۹ آذر ۱۴۰۴
خشکسالی ۵۰ساله و فشار بر سفرههای زیرزمینی/ نقش ساختوساز در بحران آب چیست؟
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو-امیررضا میکائیلی؛ این روزها کم آبی، در حال زورآزمایی برای کمرمق کردن کشور است. در طی سالهای اخیر، متوسط بارندگی کاهش قابل توجهی داشته است، به طوری که وضعیت آب ذخیرهسازی شده در سدها و میزان بارش در بیشتر نقاط کشور، رنگ قرمز به خود گرفته است.
در این مورد مهدی رهنما، رئیس پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو گفت: «امروز بدون تردید در دوره خشکسالی قرار داریم. طی چند سال گذشته شرایط خشکسالی را تجربه کردیم، اما امسال وضعیت بهمراتب حادتر شده و با خشکسالی عمیقتری روبهرو هستیم. میزان بارشها در بسیاری از مناطق کشور در فصل پاییز به کمترین مقدار در ۵۰ سال گذشته رسیده و این موضوع کاملاً تایید میکند که کشور با خشکسالی گسترده مواجه است.»
او ادامه داد: «این خشکسالی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی و بر همه شئون زندگی تاثیر گذاشته است. اینکه این شرایط چه مدت ادامه خواهد داشت، بر اساس مدلهای اقلیمی باید بررسی شود. پیشبینیها نشان میدهد در منطقه ما کاهش بارش و افزایش دما ادامهدار خواهد بود. مدیریت منابع آب باید اولویت اول و آخر ما باشد. امروز منابع آب سطحی را به دلیل نبود بارش و منابع آب زیرزمینی را به دلیل مصرف بیرویه تقریباً از دست دادهایم و دیگر آب قابل توجهی برایمان باقی نمانده است.»
وقتی صحبت از مدیریت منابع آبی به میان میآید، ذهن همه ناخودآگاه به کلیشه پرتکرار میزان مصرف آب در بخشهای مختلف، معطوف میشود. اگرچه بخش کشاورزی حدود ۹۰ درصد، شرب ۸.۲ درصد و صنعت چیزی حدود ۲.۱ درصد از منابع آبی را مصرف میکنند؛ ولی متهم شدن بخش کشاورزی به تنهایی چندان صحیح نیست.
در این موضوع پیروز حناچی، شهردار اسبق تهران در گفتوگو با SNN TV گفت: «این گزاره که در پایتخت بیشترین استفاده از آب در بخش کشاورزی مصرف میشود، اشتباه است. مصرف عمده آب در بخش کشاورزی در کل کشور و در مساحت کشور ادعای دقیقتری است و این موضوع در مورد کلانشهرها صدق نمیکند. در کلانشهری همچون تهران، تمامی منابع آبی از سد ماملو تا سد طالقان، به سمت این کلانشهر هدایت میشود. اگر منابع آبی را در سطح کل کشور تقسیم کنیم، ممکن است این مقدار به چشم بیاید، اما در اطراف کلانشهرها اینطور نیست. »
رضا حاجیکریم رئیس فدراسیون صنعت آب ایران نیز با اشاره به این برداشتهای نادرست میگوید: «این آمار (۸۰ تا ۹۰ درصد مصرف آب در بخش کشاورزی) در سالهای نرمال از نظر بارش صحت دارد، اما دو نکته مهم باید مورد توجه قرار گیرد. اول اینکه در سالهایی مثل امسال که خشکسالی به شدت افزایش پیدا کرده، مصرف آب در بخش کشاورزی نیز به طور چشمگیری کاهش یافته است. هم اکنون در بسیاری از استانها، دولت برای کشت اول و حتی کشت دوم محدودیتهای شدیدی اعمال کرده و همین امر باعث افت محسوس مصرف آب در این بخش میشود.»
او افزود: «نکته دوم نیز تفاوت قابل توجه الگوی مصرف در کلانشهرها است. برای نمونه در استان تهران حدود ۵۵ درصد از کل مصرف آب مربوط به بخش شُرب است؛ بنابراین آن الگوی کشوری که میگوید عمده مصرف در کشاورزی است، در کلانشهرها مصداق ندارد و باید به این نکات توجه کرد.»
بحران کمبود منابع آبی در کلانشهرها به خصوص پایتخت، از جنس آب شرب است و کشاورزی و صنعت ضریب چندانی ندارد. نکته قابل تامل این است که آب شرب فقط در بخش خانگی مصرف نمیشود، بلکه رد پای آن را در صنعت ساختمان نیز میشود دید. صنعت ساختمانسازی به گفته عدهای از کارشناسان، در رده صنایع آببر قرار میگیرد. تقریبا بیشتر مراحل ساخت یک ساختمان، با مصرف آب همراه است. برای ساخت مصالح مانند سیمان و بتن، آبپاشی در مراحل خاکبرداری، غرقاب مرتب زمین پس از بتنریزی و حتی شستوشوی مخازن حمل بتن و دستگاهها از آب آشامیدنی استفاده میشود. ساخت هر متر مکعب بتن نیازمند ۲۰۰ تا ۳۵۰ لیتر آب است.
هنگامی که عملیات ساختوساز در یک منطقه مسکونی آغاز میشود، شرکت آب منطقه اقدام به تغییر تعرفه آب بها میکند. این اقدام تنها باعث اخذ آب بهای بیشتر میشود و بازدارندگی در قبال مصرف آب شرب در عملیات ساختمانی ندارد. طبق مقررات ملی ساختمان مهندسان ناظر و مجریان باید برای عملیات اجرایی از آب غیر شرب استفاده کنند و از مصرف آب تصفیه شده شهری اجتناب کنند. حتی اگر از آب انشعاب شهری برای عملیات عمرانی استفاده نشود، عمده آب به کارگیری شده، ناشی از حفر چاه و استخراج آب شرب زیرزمینی است. این کار باعث تحلیل منابع آبی زیرزمینی در شرایط دشوار آبی و فرونشست زمین خواهد شد.
البته برخی از فعالین صنعت ساختمان، آببر بودن این حوزه را چندان صحیح نمیدانند و مصرف آب در این بخش را قابل اغماض قلمداد میکنند. غلامرضا خوشگفتار منفرد کارشناس مسکن و ساختمان در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو گفت: مصرف آب در ساخت ساختمان قابل توجه نیست؛ یعنی مصرفی نیست که ما نگران آن باشیم. الان هم بر اساس پروتکلهایی که وجود دارد، از آب خام استفاده میشود نه از آبهای شبکه.
خوشگفتار منفرد تاکید کرد: «نه اینکه مصرف آب در ساخت ساختمانها اصلا وجود نداشته باشد، اما این مصارف، مصارف قابل اغماضی است؛ یعنی در کل مصارفی که داریم، مصارف نگرانکنندهای نیست. مضاف بر اینکه الان ما از آبهای خام استفاده میکنیم؛ کسانی که ساختمان میسازند اجازه ندارند از انشعابات آب شرب استفاده کنند و میروند از آبهای خام استفاده میکنند. به همین دلیل این موضوع از نظر ما خیلی نگرانکننده نیست که بخواهیم دنبال این باشیم که حالا کمش کنیم یا اضافهاش کنیم.»
حتی با فرض عدم استفاده از انشعابات شهری در عملیات اجرایی ساختمانها، نمیتوان منکر حفر چاه و استفاده از آبهای زیرزمینی در فرآیند ساخت شد. این کارشناس مسکن و ساختمان درباره منشأ آب مصرفی گفت: «درست است که یک بخش آن آبهایی است که از چاهها به دست میآید، اما یک بخش عمده، آبهایی است که همین الان از سیستم فاضلاب شهری به دست میآورند.»
کمی قبل احمد کرمیراد، عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سازههای فولادی ایران در مورد میزان آب مصرفی در صنعت ساختمان بیان کرده بود: «در شرایطی که بیش از ۶۰ درصد آب تهران از طریق چاهها تأمین میشود و این رقم در برخی کلانشهرهای مرکزی تا ۹۰ درصد افزایش مییابد، باید به مسئله بهرهبرداری صحیح از منابع آبی توجه جدی داشت.»
او افزوده بود: «برای تولید بتن از آب شرب شهری استفاده میشود؛ این در حالی است که نه دریا و نه دریاچهای در اطراف تهران وجود دارد و آب مصرفی بتن، دقیقاً همان آب با کیفیت آشامیدنی است که با کمترین هزینه قابلیت تصفیه دارد.»
عضو انجمن تولیدکنندگان سازههای فولادی تصریح کرده بود: «سازههای بتنی برای عملآوری نیازمند استفاده مداوم از آب هستند. درحالیکه در سازههای فلزی، این نیاز به حداقل میرسد و این تفاوت میتواند نقش بسزایی در مدیریت بحران آب داشته باشد.»
بر اساس یک پژوهش که میزان آب مصرف شده در سیستمهای ساختمانی را مقایسه گرده است، گرچه میزان آب مصرفی در سازه اسکلت فلزی به نسبت سازه بتنی کمتر است، ولی این میزان اختلاف قابل توجهی نیست. بر اساس نمودار زیر که مصرف آب هر کدام از سیستمهای ساختمانی درج شده است، این گزاره اثبات میشود.
راه حل تداوم صنعت ساختمان در شرایط کمبود منابع آبی این روزها، مدیریت هوشمندانه منابع آبی، عدم استفاده از آب شرب، به کارگیری آبهای خاکستری و حرکت به سوی روشهای ساختمانی فناورانه است. یکی از این روشها به کارگیری سیستم سازه ICF است. سازههای ICF یا قالبهای عایق ماندگار، نوعی فناوری نوین در صنعت ساختمانسازی هستند که در آن دیوارها با بلوکهای فومی سبک شکل میگیرند و سپس فضای میان آنها با مقدار کنترلشدهای از بتن پُر میشود. این قالبها به دلیل ماندگاری دائمی، علاوه بر ایجاد عایق حرارتی و صوتی مؤثر، نیاز به بتنریزی حجیم و کارهای پرمصرف را کاهش میدهند و در نتیجه مصرف آب نیز بهطور قابلتوجهی کمتر میشود. حاصل این روش، سازهای سبک، مقاوم و سریعالاجراست که عملکرد مطلوبی در برابر زلزله دارد و بهعنوان گزینهای کارآمد و آیندهنگر در پروژههای عمرانی کشور شناخته میشود.
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
