به گزارش خبرگزاری ایمنا، در سال‌های اخیر، صنعت حلال به یکی از برجسته‌ترین بخش‌های رشد اقتصاد اسلامی در ایران تبدیل شده است و این صنعت که شامل تولیدات غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی حلال می‌شود، با توجه به نیاز فزاینده جامعه به محصولاتی که اسلام و قوانین شرعی آن را منع نمی‌کند، رشد قابل توجهی داشته است و دولت و نهادهای مرتبط نیز با ایجاد زیرساخت‌ها و استانداردهای لازم، نقش مهمی در توسعه این بخش ایفا کرده‌اند.
صنعت حلال نه تنها در داخل کشور، بلکه در بازارهای بین‌المللی نیز پتانسیل بالایی برای رشد و صادرات دارد و ایران با داشتن ظرفیت‌های گسترده در حوزه کشاورزی، داروسازی و صنایع غذایی، می‌تواند به یکی از صادرکنندگان اصلی محصولات حلال در جهان اسلام تبدیل شود و همچنین، افزایش تقاضا برای محصولات حلال در کشورهای غیرمسلمان نیز فرصت‌های جدیدی را فراهم کرده است.
در این راستا، بانک‌های اسلامی و مؤسسات مالی حلال نقش برجسته‌ای در تسهیل سرمایه‌گذاری و توسعه این صنعت ایفا می‌کنند؛ وجود نظام بانکی اسلامی در ایران، زمینه را برای تأمین مالی پروژه‌های حلال فراهم کرده است، بر اساس گزارش‌ها، ایران یکی از بزرگ‌ترین بازارهای دارایی‌های شرعی در جهان است که بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار دارایی شرعی مدیریت می‌کند.
با این حال، رشد صنعت حلال با چالش‌هایی نیز همراه است. استانداردسازی، نظارت دقیق بر تولیدات، آموزش نیروی انسانی متخصص و افزایش آگاهی عمومی از مهم‌ترین این چالش‌ها است.
از نمایشگاه‌های مالزی تا سمینارهای داخلی؛ حرکتی آهسته اما جدی به سمت حلال
روزیتا مشکلانی، رئیس بخش نمایشگاه‌های بین المللی صنعت حلال در گفت و گو با خبرنگار ایمنا گفت: صنعت حلال یا همان «برند حلال» سابقه طولانی ندارد، اما بازار بزرگ، پر شور و رو به رشدی را در سطح جهان پیدا کرده است و بر اساس پیش‌بینی‌ها، در سال ۲۰۲۵ این صنعت به رقمی بالغ بر ۸ هزار میلیارد دلار رسیده و قرار است گردش مالی بی‌سابقه‌ای داشته باشد، البته این موضوع تنها به مواد غذایی و صنایع غذایی محدود نمی‌شود، بلکه شامل خدمات مختلفی مانند گردشگری، درمان، آموزش و حتی فناوری نیز می‌شود.
وی افزود: در حال حاضر، پنج کشور برتر جهان در زمینه صنعت حلال شامل آمریکا، برزیل، هند، آرژانتین و اندونزی هستند، کشورهایی که به طور الزام مسلمان نیستند، اما در این حوزه فعالیت بسیار قوی و پرسودی دارند، ایران با وجود اینکه یک کشور مسلمان است، در حال حاضر سهم بسیار ناچیزی (کمتر از ۱ درصد) در این صنعت جهانی دارد، با این حال، تلاش‌های قابل توجهی در حال انجام است و مؤسسات متعددی در داخل کشور به این موضوع پرداخته‌اند.
رئیس بخش نمایشگاه‌های خارج صنعت حلال تصریح کرد: یکی از اقدامات برجسته در این زمینه، برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی حلال است، به عنوان یکی از مجموعه‌های فعال در این حوزه، از سال ۲۰۰۵ تاکنون نمایشگاه‌های بین‌المللی حلال را در کوالالامپور مالزی برگزار شده است و مالزی به عنوان مبدأ اصلی این برند بین‌المللی شناخته می‌شود و ما نیز در قالب نمایشگاه‌های بین‌المللی حلال، نقش نماینده‌ای خارج از کشور را در این زمینه ایفا کرده‌ایم. علاوه بر این، در کشورهای دیگری همچون فیلیپین و نیجریه نیز فعالیت‌هایی در راستای توسعه صنعت حلال در دست اجرا داریم.
مشکلانی عنوان کرد: در داخل کشور نیز، سمینارهای تخصصی حلال را در دو سال اخیر را آغاز کرده‌ایم. این سمینارها فرصتی برای معرفی این صنعت، دعوت از افراد کلیدی و متخصصان این حوزه (از جمله کارشناسان مالزیایی)، بررسی چالش‌ها و آموزش نحوه کسب گواهی حلال هستند. در این سمینارها به بحث‌هایی همچون الزامات لازم برای اخذ گواهی حلال، نحوه رعایت معیارهای شرعی در تولید و اهمیت این گواهی در صادرات محصولات پرداخته می‌شود.
وی ادامه داد: در کل، صنعت حلال امروزه فقط مربوط به اسلام و احکام شرعی نیست، بلکه به یک برند استاندارد شده و شاخص کیفیت تبدیل شده است و این برند برای کشورهای مسلمان و غیرمسلمان یکسان معنا دارد و به نوعی اعتماد عمومی را نسبت به محصولات تضمین می‌کند، بنابراین، این موضوع باید در تمام ابعاد، از جمله صنایع، خدمات، گردشگری درمانی، هتل‌داری مورد توجه قرار گیرد.
رئیس بخش نمایشگاه‌های خارج صنعت حلال با اشاره به چالش‌ها و بیان راهکار برای آن تاکید کرد: در ایران، چندین چالش در راه توسعه این صنعت وجود دارد. نخست، زیرساخت‌ها کامل نیستند و این مسئله در تولید و صادرات محصولات حلال ایجاد مشکل می‌کند. دوم، عدم آگاهی شرکت‌ها از اهمیت داشتن گواهی حلال در مقایسه با سایر گواهی‌های استاندارد همچون استاندارد بهداشتی و کیفیت باعث شده است که این موضوع به‌طور جدی در دستور کار قرار نگیرد و البته در حال حاضر موسساتی مانند مؤسسه ایکریک (IKERIK) که ما نماینده آن در ایران هستیم به کمک تولیدکنندگان می‌آیند تا با رعایت الزامات لازم، بتوانند گواهی حلال را دریافت کنند.
مشکلانی بیان کرد: تجربه نشان داده است که یک محصول بدون برند و بسته‌بندی مناسب، حتی اگر کیفیت بالایی داشته باشد، در بازار کمتر شناخته می‌شود و قیمت‌گذاری ضعیفی دارد، اما با افزودن یک برند معتبر و استاندارد، ارزش آن محصول افزایش یافته و بازاریابی بهتری دارد و این امر در صادرات نیز صادق است. وقتی دولت تسهیلات لازم را برای شرکت‌های خصوصی فراهم کند، آنها می‌توانند در زمینه‌های مختلف، از جمله صنعت حلال، به راحتی پیشرفت کنند.
وی ادامه داد: صنعت حلال فقط یک صنعت دینی نیست، بلکه یک فرصت بزرگ اقتصادی است که کشورهای مسلمان و غیرمسلمان به یک اندازه به آن توجه می‌کنند و این موضوع در حال حاضر در مرکز توجه اتاق بازرگانی ایران، سفارت‌ها و نمایندگی‌هایمان در خارج از کشور قرار دارد و جلسات متعددی در این زمینه تشکیل شده و چالش‌های موجود مطرح شده‌اند تا دولت بتواند در رفع آنها گام بردارد. در یکی از صحبت‌های قبلی، حتی پیشنهاد شده بود که ایران بتواند به یکی از پنج کشور برتر صنعت حلال جهان تبدیل شود، چیزی که با توجه به ظرفیت‌های موجود، قابل دستیابی است.
رئیس بخش نمایشگاه‌های خارج صنعت حلال خاطرنشان کرد: با این حال، دستیابی به این هدف نیازمند استانداردهای بین‌المللی، زیرساخت‌های مناسب و تغییر دیدگاه‌هاست. این امر زمان‌بر است، اما قابل انجام و همچنین، باید به این نکته اشاره کرد که در ایران، سازمان ملی استاندارد در تهران به عنوان مرجع رسمی صدور نشانه حلال عمل می‌کند و مجموعه‌های دیگری نیز در حال فعالیت هستند که این کار را پیش می‌برند.
مشکلانی ادامه داد: این صنعت نه تنها یک حرکت اقتصادی، بلکه یک فرصت بزرگ برای نمایاندن هویت اسلامی و اخلاقی محصولات ایرانی نیز هست. با همراهی بیشتر دولت، بخش خصوصی و نهادهای بین‌المللی، می‌توانیم در آینده‌ای نه چندان دور، حضور قوی‌تری در این صنعت جهانی داشته باشیم.
به گزارش ایمنا، صنعت حلال در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین بخش‌های رشد اقتصاد اسلامی در ایران تبدیل شده است. با توجه به تقاضای فزاینده داخلی و بین‌المللی برای محصولات حلال، این صنعت شامل زمینه‌های متنوعی از جمله مواد غذایی، دارویی، آرایشی و خدماتی است که نیازهای فرهنگی و معنوی بسیاری از مصرف‌کنندگان را برآورده می‌کند. دولت و نهادهای مرتبط نیز با تدوین استانداردها و توسعه زیرساخت‌ها، نقشی فعال در توسعه این صنعت ایفا کرده‌اند. همچنین، وجود نظام بانکی اسلامی و مدیریت بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار دارایی شرعی در ایران، زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری و رشد این بخش فراهم کرده است.
ایران با داشتن ظرفیت‌های قابل توجه در حوزه‌های کشاورزی، صنایع غذایی و داروسازی، پتانسیل لازم برای حضور قوی در بازار جهانی حلال را دارد. این فرصت، تنها محدود به کشورهای مسلمان نیست؛ بلکه کشورهای غیرمسلمانی مانند آمریکا، هند و اندونزی نیز در حال حاضر در صدر فهرست تولیدکنندگان محصولات حلال جهان قرار دارند. متأسفانه، سهم ایران در این بازار هنوز بسیار ناچیز است، اما با تلاش‌های گسترده و حضور فعال مؤسساتی همچون ایکریک و برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی، حرکتی جدی برای جبران عقب‌ماندگی آغاز شده است.
در داخل کشور نیز سمینارها و رویدادهای تخصصی حلال به عنوان ابزاری برای افزایش آگاهی عمومی و آموزش تولیدکنندگان در رابطه با الزامات کسب گواهی حلال برگزار می‌شود. این گواهی، تنها یک الزام شرعی نیست، بلکه به یک نماد بین‌المللی کیفیت و اعتماد مصرف‌کننده تبدیل شده است. بنابراین، آگاهی‌بخشی به شرکت‌های داخلی از اهمیت این گواهی در صادرات و بازاریابی بین‌المللی، ضروری است. همچنین، تسهیل فرآیندهای تولید و صادرات از طریق بهبود زیرساخت‌ها و حمایت از بخش خصوصی، می‌تواند نقش کلیدی در توسعه این صنعت ایفا کند.
صنعت حلال نه تنها یک حوزه اقتصادی با بالقوه بزرگ، بلکه یک فرصت استراتژیک برای ترویج هویت فرهنگی و اسلامی ایران نیز محسوب می‌شود. با همراهی بیشتر دولت، بخش خصوصی و نهادهای بین‌المللی، ایران می‌تواند در آینده‌ای نزدیک، حضوری قوی‌تر و پایدارتر در بازار حلال جهانی داشته باشد. البته این امر مستلزم استانداردسازی بین‌المللی، تقویت زیرساخت‌ها و تغییر نگاه عمومی به این صنعت به عنوان یک فرصت اقتصادی و فرهنگی است.
