به گزارش خبرگزاری ایمنا، لندن این روزها شاهد صحنه‌ای بود که در رسانه‌های جهان بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد؛ اما برای ما که هزاران کیلومتر دورتر هستیم، شاید درک ابعاد ماجرا نیازمند کمی توضیح باشد. در قلب پایتخت بریتانیا، ساختمان عظیم و تاریخی «دادگاه سلطنتی عدالت» قرار دارد؛ جایی که مهم‌ترین پرونده‌های کشور، از جمله دادگاه‌های تجدیدنظر و عالی، در آن رسیدگی می‌شود. همین دیوار باشکوه و سنگی، چند روز پیش بوم نقاشی تازه «بنکسی» شد؛ هنرمند ناشناس و مشهور در سطح جهان که به خاطر نقدهای تند و بی‌رحمانه‌اش علیه جنگ، سیاست و بی‌عدالتی شناخته می‌شود.
بنکسی تصویری تکان‌دهنده بر دیوار دادگاه کشید: قاضی‌ای با لباس رسمی و کلاه‌گیس سنتی که چکش دادگاه را نه برای صدور حکم، بلکه برای کوبیدن بر بدن یک معترض خونین به کار می‌برد. کنار دست معترض، پلاکاردی خالی اما خون‌آلود روی زمین افتاده بود؛ نمادی از صدای خاموش‌شده‌ای که مجال نوشتن نیافته است.
بنکسی فقط با یک جمله کوتاه در اینستاگرامش آن را تأیید کرد: «Royal Courts of Justice. London.» همین کافی بود تا مردم مقابل دادگاه جمع شوند، عکس بگیرند اما این اثر کمتر از ۲۴ ساعت دوام آورد. پلیس لندن دیوار را با حصار فلزی بست، مأموران امنیتی دو طرف ایستادند و کارگری با مواد شیمیایی همه چیز را شست و محو کرد. اما همین زمان کوتاه کافی بود تا عکس نقاشی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر شود و بحث‌ها درباره پیام پنهان آن بالا بگیرد.
بسیاری معتقدند این نقاشی واکنشی مستقیم به ماجرای گروه «فلسطین اکشن» است؛ گروهی فعال در بریتانیا که در اعتراض به حمایت لندن از رژیم صهیونیستی و صنایع تسلیحاتی مرتبط با آن، فعالیت می‌کنند. دولت بریتانیا در تابستان گذشته این گروه را «تروریستی» اعلام کرد؛ اقدامی بحث‌برانگیز که هم‌ردیف قرار گرفتن آنها با القاعده را در پی داشت. تنها چند روز قبل از خلق نقاشی بنکسی، نزدیک به ۹۰۰ نفر در لندن در اعتراض به همین تصمیم بازداشت شدند.
برخی فعالان مدنی، اثر تازه بنکسی را پاسخی مستقیم به همین تحولات دانستند. سخنگوی کمپین «دفاع از هیئت‌های منصفه» که تظاهرات شنبه را سازماندهی کرده بود، در بیانیه‌ای نوشت: «این اثر به شکلی قدرتمند، خشونتی را که دولت بریتانیا با ممنوعیت Palestine Action علیه معترضان اعمال کرده، به تصویر می‌کشد.»
اما این نخستین بار نیست که بنکسی زبان هنر را برای بازتاب رنج فلسطین به کار می‌گیرد. او پیش‌تر در کرانه باختری، بر دیوار حائل رژیم صهیونیستی، تصاویری ماندگار خلق کرده است؛ از دخترکی که بادکنک‌هایش او را به پرواز می‌برد تا پنجره‌ای خیالی که منظره‌ای آزاد و سرسبز را پشت دیوار سیمانی نشان می‌دهد.
در غزه نیز مجموعه‌ای از آثار او ثبت شد: خانه‌ای ویران‌شده که روی دیوارش بچه‌گربه‌ای معصوم کشیده شده بود، با این پیام تلخ که «اگر دنیا به کودکان غزه اهمیت نمی‌دهد، شاید به بچه‌گربه‌ها توجه کند».
حتی هتلی در بیت‌لحم با نام «The Walled Off Hotel» به ابتکار او ساخته شد؛ هتلی که لقب «بدترین منظره دنیا» را گرفت، چرا که پنجره‌هایش رو به دیوار حائل باز می‌شد.
در چنین بستری، نقاشی تازه او در لندن بیشتر شبیه ادامه‌ای بر همان روایت همیشگی‌اش است: نقد قدرت، افشای بی‌عدالتی و ایستادن کنار کسانی که صدایشان خاموش شده است. این بار، دیوار دادگاه سلطنتی لندن برای لحظاتی به تریبونی بدل شد که بنکسی از طریق آن نه تنها اعتراض به سرکوب داخلی بریتانیا، بلکه همبستگی با مقاومت فلسطینیان و گروه‌هایی چون «فلسطین اکشن» را فریاد زد.
پاک شدن سریع این نقاشی اما پرسش‌های تازه‌ای برانگیخته است: آیا هنر خیابانی تنها یک جرم تلقی می‌شود یا روایتی خام و بی‌واسطه از حقیقتی که دیگر جایی برای بیانش باقی نگذاشته‌اند؟ پلیس لندن این نقاشی را به عنوان «تخریب دیوار دادگاه سلطنتی» ثبت کرده و تحقیقات در این‌باره را ادامه می‌دهد. اما برای بسیاری، آنچه روی دیوار نشست و بعد محو شد، چیزی فراتر از رنگ بود؛ صدای اعتراض، همبستگی و بازتابی از پرسش‌های بی‌پاسخ درباره آزادی بیان و سرکوب جنبش‌های اعتراضی در قلب اروپا.
