به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، دولت بریتانیا تحقیقاتی رسمی را آغاز کرده است که مشخص می‌کند آیا اتوبوس‌های برقی ساخت شرکت چینی یوتونگ که در بعضی شهرهای این کشور در حال بهره‌برداری هستند، ممکن است از راه دور توسط سازنده یا شخص ثالث خاموش یا غیرفعال شوند. این بررسی در پی آزمایش‌هایی در نروژ و دانمارک مطرح شده و حالا به یکی از دغدغه‌های امنیتی زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی بریتانیا تبدیل شده است.
نخستین هشدارها از نروژ آغاز شد؛ شرکت حمل‌ونقل شهری روتر آزمایشی را در محیط ایزوله معدن زیرزمینی انجام داد و دریافت که اتوبوس‌های یوتونگ دارای سیم‌کارت‌های فعال هستند. این سیم‌کارت‌ها امکان ارتباط موبایلی با سامانه مدیریت باتری و قدرت اتوبوس را فراهم می‌کنند. طبق گزارش‌ها، در تئوری این اتوبوس‌ها می‌توانند از راه دور توسط سازنده متوقف یا غیرفعال شوند.
در دانمارک نیز شرکت بزرگ حمل‌ونقل مویا اعلام کرده که در حال بازبینی ریسک‌های امنیتی مشابه است. این شرکت تأکید کرده است که چنین قابلیتی مختص اتوبوس‌های چینی نیست و بسیاری از وسایل نقلیه برقی دارای سیستم‌های به‌روزرسانی و کنترل از راه دور هستند. این مسئله، بحثی گسترده‌تر درباره امنیت سایبری در صنعت حمل‌ونقل عمومی را به جریان انداخته است.
شرکت یوتونگ تاکنون حدود ۷۰۰ اتوبوس برقی به بریتانیا عرضه کرده است که به‌طور عمده در ناتینگهام، جنوب ولز و گلاسگو مورد استفاده قرار گرفته‌اند. سازمان حمل‌ونقل لندن تاکنون هیچ اتوبوسی از یوتونگ در سرویس قرار نداده و هیچ سفارشی نیز ثبت نشده است. سازمان حمل‌ونقل لندن اعلام کرده است هر اتوبوس وارداتی باید استانداردهای فنی سخت‌گیرانه‌ای را پشت سر بگذارد.
وزارت حمل‌ونقل بریتانیا نیز با همکاری مرکز ملی امنیت سایبری (NCSC) در حال بررسی فنی یافته‌های نروژ و دانمارک است. برخی نمایندگان مجلس هشدار داده‌اند که وجود چنین قابلیت‌هایی می‌تواند در شرایط بحرانی به‌عنوان تهدیدی برای امنیت ملی تلقی شود، به‌ویژه در شرایطی که روابط دیپلماتیک میان بریتانیا و چین با تنش‌هایی همراه است.
موضع یوتونگ؛ شفاف‌سازی یا ابهام؟
در واکنش به این نگرانی‌ها، شرکت یوتونگ بیانیه‌ای منتشر کرده و اعلام کرده است که داده‌های جمع‌آوری‌شده فقط برای نگهداری و خدمات پس از فروش استفاده می‌شوند، به‌صورت رمزگذاری‌شده ذخیره می‌شوند و تمام اقدامات مطابق با قوانین حفاظت داده‌های اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد. با این حال، شرکت به‌صراحت اعلام نکرده است که امکان کنترل کامل یا خاموش‌سازی از راه دور وجود ندارد و ابهام همچنان باقی مانده است.
اگر مشخص شود که چنین قابلیت‌هایی وجود دارند، این موضوع می‌تواند در شرایط بحرانی همچون حمله سایبری یا اختلال عمدی، زیرساخت حمل‌ونقل عمومی را با خطر جدی روبه‌رو کند. در چنین سناریوهایی، امکان غیرفعال‌سازی ناوگان اتوبوس‌رانی می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای امنیت ملی و زندگی روزمره شهروندان داشته باشد.
بعضی کشورها در پاسخ به این نگرانی، اقدام به حذف یا محدودسازی اتصال اینترنتی اتوبوس‌ها کرده‌اند. برای مثال، نروژ با حذف سیم‌کارت از اتوبوس‌ها، تلاش کرده است کنترل محلی را تقویت کند، همچنین پیشنهاد شده است که در قراردادهای جدید، الزامات امنیت سایبری همچون قطع اتصال اینترنتی، کنترل داخلی و بررسی امنیتی دقیق‌تر لحاظ شود.
از منظر اقتصادی، این موضوع می‌تواند بر اعتماد به سازندگان تأثیر منفی بگذارد و صادرات محصولات آن‌ها را با چالش روبه‌رو کند. معیارهای انتخاب وسایل نقلیه برقی بریتانیا ممکن است از «قیمت مناسب» به «امنیت زیرساختی» تغییر جهت دهند و سازندگان ناچار شوند الزامات سخت‌گیرانه‌تری را در قراردادها بپذیرند.
پرونده بررسی اتوبوس‌های یوتونگ در بریتانیا، نمونه‌ای از چالش‌های نوظهور در دنیای حمل‌ونقل هوشمند است. اگرچه هنوز شواهدی از استفاده عملی از قابلیت خاموش‌سازی از راه دور یافت نشده، اما صرف وجود این امکان کافی است تا نگاه سیاست‌گذاران، سازمان‌های امنیتی و فعالان صنعت به امنیت سایبری زیرساخت‌های شهری تغییر کند. این بررسی می‌تواند به بازنگری در سیاست‌های واردات، تنظیم مقررات فنی جدید و افزایش سطح نظارت بر فناوری‌های خارجی منجر شود تا حمل‌ونقل عمومی، در کنار هوشمندی، از امنیت نیز برخوردار باشد.
