
برخی صاحب نظران براین عقیده هستند که فتحعلی شاه به دلیل قدرت روزافزونی که حاج ابراهیم به دست میآورد او را از میان برداشت و قسمی دیگر از مورخان بر این عقیده هستند که او یک خائن بود و برای دول بیگانه خصوصا بریتانیا جاسوسی میکرد. در پی مرگ کلانتر غالب اطرافیان او نیز کشته شدند، هر چند نوادگان او در آینده توانستند برخی از مناصب مهم را به دست آورند.
وحید محمود قره باغ؛ "من فراموش نمیکنم که این یک یهودی بود که کمک کرد قاجارها سلطنت را بدست آورند. " این جمله مشهور ناصرالدین شاه قاجار در خصوص حاج ابراهیم خان کلانتر بود. در واقع مطابق اسنادی، جد پدری کلانتر یهودی بوده است، هر چند این مهم هنوز در هالهای از ابهام است. گفتنی است همسر ابراهیم خان کلانتر نیز یک یهودی بوده است. حتی در زمان او، کنیسههایی در شیراز و تهران افتتاح شد، در واقع قبل از این مهم یهودیان مجبور بودند در خانههای خود تورات را با صدای آهسته بخوانند.
از سویی در طول تاریخ، برخی از شخصیتها جنجالی بودهاند و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. یکی از این سنخ موارد شخصیت حاج ابراهیم خان کلانتر است تا بدانجا که برخی او را خائن به زندیه و بعضی دیگر نیز او را فردی زیرک و رند دانستهاند. ابراهیم خان کلانتر سعی میکرد که فردی مذهبی جلوه کند و حتی به حج رفت و احترام خاصی به روحانون قائل بود.
شکل ۱. شاه نشان، چهرهای جنجالی
حاج ابراهیم شیرازی یا همان حاج ابراهیم کلانتر که مفتخر به عنوان اعتمادالدولهنیز شده بود، در اواخر دولت زندیه کلانتر و یا همان شهردار شیراز بود که در ادامه پلههای ترقی را طی کرده و اولین وزیر اعظم ایران در عصر قاجاری را از آن خود کرد. ابرهیم کلانتر کسی بود که نقشی مهم در به قدرت رسیدن لطفعلیخان زند داشت ولی در نهایت و به دنبال اختلافاتی که با او پیدا کرد، جانب آقا محمدخان را گرفت.
به عبارتی ابراهیم کلانتر در نبود لطفعلی خان که به کرمان رفته بود، نه تنها شیراز را در قبضه قدرت خود گرفت بلکه همه سرداران زند را نیز از قدرت خلع و به زندان انداخت. حتی لطفعلی خان در جنگ با ابراهیم کلانتر نیز شکست خورد.
به دنبال کشته شدن لطفعلی خان که با برنامه حساب شده کلانتر بود آقامحمدخان شاه و ابراهیم کلانتر وزیر اعظم او شد. ناگفته نماند کلانتر از مشاوران نزدیک آقامحمدخان بود و خود او بود که تاج پادشاهی را بر سر آقا محمد خان گذاشت. پس از آقامحمدخان نیز برادرزاده او را به سلطنت رساند، نکتهای که مانع جنگها و تنشهای داخلی شد.
برخی صاحب نظران براین عقیده هستند که فتحعلی شاه به دلیل قدرت روزافزونی که حاج ابراهیم به دست میآورد او را از میان برداشت و قسمی دیگر از مورخان بر این عقیده هستند که او یک خائن بود و برای دول بیگانه خصوصا بریتانیا جاسوسی میکرد. در پی مرگ کلانتر غالب اطرافیان او نیز کشته شدند، هر چند نوادگان او در آینده توانستند برخی از مناصب مهم را به دست آورند.
در خصوص نحوه مرگ کلانتر نیز نقلهای متفاوتی وجود دارد. برخی بر این عقیده هستند که چشم او را میل کشیده و زبانش را بریدند و به قتل رساندند. بنابر قولی دیگر نیز او را در آب و یا روغن جوشان در دیگ و به تدریج به قتل رساندند.
پیشنهادی باخبر