به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، آلودگی نوری که حاصل گسترش بی‌وقفه شهرها و روشنایی شبانه است، سال‌هاست به‌عنوان تهدیدی برای پستانداران شب‌زی، پرندگان مهاجر و سلامت انسان شناخته می‌شود. اما اکنون یک مطالعه جدید در نشریه Nature Climate Change بعد دیگری از این پدیده را آشکار کرده است به‌طوری‌که به شکل مستقیم با چرخه جهانی کربن و تغییرات اقلیمی گره خورده است.
این تحقیق که نخستین نمونه در نوع خود به شمار می‌رود، نشان می‌دهد نور مصنوعی شبانه (ALAN) اکوسیستم‌ها را وادار به افزایش تنفس زیستی می‌کند؛ فرایندی که طی آن گیاهان، جانوران و میکروب‌ها دی‌اکسید کربن بیشتری آزاد می‌کنند. داده‌ها از ۸۶ سایت در آمریکای شمالی و اروپا دو قاره‌ای که بیشترین سطح آلودگی نوری را دارند با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و پایش جریان کربن جمع‌آوری شده است.
در این میان، نکته مهم این است که برخلاف افزایش تنفس اکوسیستم، هیچ افزایش معناداری در میزان فتوسنتز مشاهده نشده است؛ یعنی گیاهان توان جذب بیشتر کربن را به دست نمی‌آورند و در نتیجه تراز کربن به ضرر محیط‌زیست تغییر می‌کند. پژوهشگران در مقاله خود می‌نویسند نور مصنوعی «اصول بنیادین انرژی در متابولیسم اکوسیستم‌ها» را مختل می‌کند.
با وجود این، کارشناسان تأکید دارند راه‌حل محدود کردن آلودگی نوری برخلاف تغییرات اقلیمی، دشوار و بلندمدت نیست، بلکه می‌تواند در مدت کوتاهی حاصل شود. کارشناسان بر این باورند که با طراحی مناسب روشنایی و استفاده از فناوری‌های کم‌مصرف، قابل تنظیم و جهت‌دار، می‌توان تقریباً یک‌شبه آلودگی نوری را کاهش داد.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر روشن می‌شود که بدانیم بخش روشنایی بیش از ۱۵ درصد مصرف برق جهانی را تشکیل می‌دهد و کاهش نورهای غیرضروری می‌تواند نقش مؤثری در کاهش اثرات اقلیمی این بخش داشته باشد. نویسندگان مطالعه می‌گویند: «کاهش آلودگی نوری یک فرصت چندسود است؛ برای محیط‌زیست، برای بهره‌وری انرژی و برای سلامت انسان.»
جیم هریس، استاد فناوری محیط‌زیست و از نویسندگان تحقیق، نیز هشدار می‌دهد که حدود یک‌چهارم خشکی‌های زمین امروزه تحت تأثیر نور مصنوعی قرار دارد و اگر روند کنونی ادامه یابد، این روشنایی فزاینده ممکن است تعادل کربن جهانی را به شکلی نامحسوس اما قابل‌توجه تغییر دهد.
در اروپا قوانین یکپارچه‌ای برای کنترل آلودگی نوری وجود ندارد، اما بعضی کشورها مانند فرانسه، کرواسی، اسلوونی و جمهوری چک مقررات ملی در این زمینه دارند. در مقابل، کشورهایی چون اتریش و ایرلند تنها دستورالعمل‌های غیرالزام‌آور ارائه کرده‌اند. افزون بر این، مناطق و شهرهایی در قاره اروپا و سایر نقاط جهان از سوی برنامه «مناطق بین‌المللی آسمان تاریک» به‌عنوان مناطقی که آسمان شب را حفاظت می‌کنند شناخته شده‌اند. تاکنون ۲۴ منطقه در جهان این عنوان را دریافت کرده‌اند که بسیاری از آن‌ها در اروپا قرار دارند؛ از جمله پارک ملی سون در فرانسه، منطقه طبیعی کرنبورن چیس در انگلستان و ذخیره‌گاه زیست‌کره رون در آلمان. باغ‌وحش آرتیس آمستردام نیز به‌تازگی به‌عنوان نخستین باغ‌وحش جهان موفق به دریافت گواهی «آسمان شب شهری» شده است.
پژوهش جدید با یادآوری پیامدهای رو به گسترش نور مصنوعی، تأکید می‌کند که آلودگی نوری باید در مدل‌های اقلیمی و ارزیابی‌های جهانی تغییرات زیست‌محیطی گنجانده شود؛ چراکه شب‌های روشن‌تر اگر جدی گرفته نشوند ممکن است سهمی پنهان اما مهم در گرم‌تر شدن سیاره داشته باشند.
