افزایش سه‌برابری تجارت در بندر چابهار/ تحریم آمریکا هم کارساز نبود
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایران آنلاین، آمارهایی که کشتیرانی جمهوری اسلامی در اختیار «ایران» قرار داده نشان می‌دهد تخلیه و بارگیری کانتینر در بندر شهید بهشتی چابهار طی شش ماهه اول ۱۴۰۴ بالغ بر ۸۰ هزار تی‌ای‌یو و تخلیه و بارگیری کانتینر طی کل سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۸۶ هزار تی‌ای‌یو بوده است. به عبارتی طی شش‌ماه اول سال ۱۴۰۴ تقریباً معادل کل ۱۴۰۳ در بندر شهید بهشتی چابهار تخلیه و بارگیری کانتینر انجام شده که علت آن تداوم تردد منظم و مستقیم کشتی‌ها از مبادی یا به مقاصد مختلف با ارائه کرایه حمل رقابتی و سرعت مناسب در جابه‌جایی کالاها بوده است.
در طول شش ماه اول سال ۱۴۰۴ نیز بالغ بر یک میلیون و پانصد هزار تن کالای اساسی، مصالح ساختمانی و مواد معدنی و کالاهای پروژه‌ای در بندر شهید بهشتی تخلیه و بارگیری شده که نسبت به سال قبل در مدت مشابه سه برابر شده است.
رشد عملکرد با وجود تحریم
افزایش تجارت در بندر اقیانوسی چابهار در حالی ثبت شده که اخیراً آمریکا، معافیت این بندر از تحریم را لغو کرده است. اما مقام مسئول کشتیرانی جمهوری اسلامی، لغو معافیت تحریمی چابهار را در عملکرد بندر بی‌تأثیر عنوان کرد و در این خصوص به «ایران» گفت: «معافیت تحریمی چابهار در واقع فقط شامل فعالیت‌های مربوط به توسعه افغانستان بود به این صورت که چنانچه هندی‌ها از چابهار برای انجام حمایت‌هایی از نقل و انتقال کالا، بازسازی یا کمک‌های غذایی به افغانستان استفاده می‌کردند، مشمول تحریم قرار نمی‌گرفتند؛ اکنون آمریکا این معافیت را برای هند برداشته است. لغو تحریم چابهار بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت و آمریکا با استفاده از آن شعار حمایت از توسعه افغانستان را می‌داد و عملاً لغو تحریم، به توسعه بندر چابهار مربوط نبود.»
محمدرضا مدرس‌خیابانی، مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی نیز اخیراً اعلام کرده بود که کشتیرانی آمادگی کامل دارد که حمل‌و‌نقل کالا از کریدور شمال- جنوب را توسعه دهد. بنابراین خروج سرمایه‌گذاران خارجی از بندر چابهار هیچ لطمه‌ای به بندر نخواهد زد و کشتیرانی آماده است روند توسعه بندر را نیز تسریع بخشد.
بندر چابهار که به عنوان تنها بندر اقیانوس کشور به آب‌های آزاد اقیانوس هند اتصال دارد، در جنوبی‌ترین نقطه کریدور بین‌المللی شمال-جنوب، نقش مهمی در کاهش هزینه کشورهای منطقه مانند روسیه و هند در انتقال کالا دارد. تکمیل کریدور در شمال و جنوب ایران، که محور راه‌آهن رشت - آستارا و چابهار-زاهدان است در حال حاضر حلقه ناتمام کریدور شمال-جنوب است. پس از تکمیل، این دو خط ریلی ایران مستقیماً از چابهار به آذربایجان و روسیه متصل خواهد شد. این خط می‌تواند دسترسی انتقال مستقیم کالا از هند تا روسیه و اروپا را امکانپذیر کند.
توسعه چابهار در اولویت سرمایه‌گذاری
علیرضا چشم‌جهان، تحلیلگر حمل‌و‌نقل دریایی و لجستیک بین‌المللی در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به اینکه حمل‌و‌نقل موتور محرک تجارت و توسعه کشورهاست، گفت: «در این زمینه بنادر و خطوط کشتیرانی نقش مهمی ایفا می‌کنند به نحوی که بیش از ۹۰ درصد کالاها در سطح بین‌المللی از طریق دریاها جابه‌جا می‌شوند. موقعیت جغرافیایی ایران به شکلی است که سواحل ممتدی در شمال و جنوب کشور زمینه دسترسی به دریای خزر و همچنین آب‌های آزاد در سواحل نیلگون خلیج‌فارس، دریای عمان و همچنین اقیانوس هند را پدید آورده است.»
وی افزود: «در طول سالیان متمادی، تجارت بین‌المللی و حمل‌و‌نقل دریایی کشور وابستگی زیادی به بنادر داخل خلیج فارس پیدا کرد تا اینکه با توجه به راهبردهای تعیین شده از سوی مقام معظم رهبری و براساس سیاست‌های دولت، توجه به اهمیت سواحل مکران و محور شرق با اهمیت بیشتری همراه گردید. توسعه بندر شهید بهشتی چابهار به عنوان بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی کشور بخش مهمی از برنامه‌های موجود در جهت افزایش نقش سواحل مکران و محور شرق در تجارت و حمل‌و‌نقل کشور را در بر می‌گیرد. این اهمیت تا حدی است که با تکمیل طرح توسعه بندر شهید بهشتی می‌توان چابهار را به پایتخت دریایی کشور تبدیل کرد.»
به گفته این تحلیلگر حمل‌و‌نقل دریایی، بر مبنای همین استراتژی، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به عنوان ناوگان ملی، از اواخر سال ۱۴۰۱ سرویس‌های مستقیم حمل دریایی خود بین بنادر چین و هندوستان و بندر چابهار را برقرار کرد و از سوی دیگر بندر شهید بهشتی را به کانون توزیع و ترانشیپ محموله‌های کانتینری وارداتی و صادراتی کشور بدون نیاز به تردد کشتی‌های بزرگ به داخل خلیج فارس بدل کرد.»
وی افزود: «افزایش میزان آماده به کاری تجهیزات استراتژیک بندر شهید بهشتی چابهار برای تسریع در تخلیه و بارگیری کشتی‌ها، فراهم ساختن امکان بانکرینگ و سوخت‌رسانی به کشتی‌های تجاری، واگذاری کانتینر برای حمل محموله‌های صادراتی و ترانزیتی به مقصد بنادر مختلف خارجی با کرایه حمل رقابتی، تأمین کانتینرهای یخچالی مورد نیاز برای واردات و صادرات و ترانزیت کالاهای سردخانه‌ای و محصولات باغی و کشاورزی و ایجاد اشتغال مستقیم برای بیش از ۵۰۰ نفر نیروی انسانی ماهر و ساده از جمله مهم‌ترین نتایج اقدامات کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بندر شهید بهشتی چابهار محسوب می‌شود.»
چشم‌جهان توضیح داد: «افزایش آمار فعالیت‌های بندر چابهار طی سال‌های اخیر نشان‌دهنده عزم جدی و خلل‌ناپذیر گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران برای تحقق سیاست‌های مرتبط با توسعه سواحل مکران و محور شرق است. انتظار می‌رود تا پایان سال جاری تخلیه و بارگیری بیش از ۱۰۰هزار تی‌ای‌یو کانتینر و بالغ بر ۴ میلیون تن انواع کالاهای اساسی، معدنی و ساختمانی و محموله‌های پروژه‌ای از طریق بندر شهید بهشتی چابهار انجام شود. در صورتی که برنامه تجهیز بندر شهید بهشتی چابهار به تجهیزات مورد نیاز آن از طریق مجاری ذی‌ربط تحقق پیدا کند و شبکه ریلی کشور نیز به آن متصل شود، با توجه به زمینه‌سازی‌های انجام شده توسط گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، در آینده‌ای نه‌چندان دور، شاهد افزایش نقش این بندر در چرخه مبادلات تجاری داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهیم بود.»
وی گفت: «تا کنون روسیه و هندوستان عزم جدی برای استفاده از مسیر کریدور شمال-جنوب جهت ترانزیت و جابه‌جایی کالا بین خودشان (از طریق بندرعباس و بندر چابهار) نداشته‌اند. اما جریان کالاهای ترانزیتی هندوستان به افغانستان و بالعکس از طریق بندر چابهار برقرار است و در رابطه با حمل و تخلیه و بارگیری این قبیل کالاها از سوی سازمان بنادر و دریانوردی و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران مشوق‌های تعرفه‌ای لازم در نظر گرفته شده‌اند.»
