وزیر آموزش و پرورش در دوران جنگ در گفت‌وگو با ایلنا:
در کمتر کشوری تنبیه بدنی در مدارس اتفاق می‌افتد/ شایستگی معلمان از نظر روانی باید بررسی شود/ واکنش به پیشنهاد معرفی اسامی مدارسِ پرخاشگر/ دانش‌آموزان پولدار هم کتک می‌خورند؟
وزیر آموزش و پرورش در دوران جنگ در واکنش به خشونت‌هایی که علیه دانش آموزان توسط برخی معلمان اعمال می‌شود، گفت: اصل در تعلیم و تربیت، تذکر، ارشاد و برانگیختن تعقل و تفکر دانش‌آموزان است. خشونت‌های بدنی و زبانی با اصول تعلیم و تربیت هم‌خوانی ندارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در یک ماه گذشته اخباری مربوط به اعمال خشونت معلمان علیه دانش آموزان در برخی استان‌های کشور منتشر شده است. گزارشی از یک معلم در روستای کرجو در استان کردستان که به علت گم شدن شارژر گوشی‌اش با دو چوب ۱۳ دانش آموز کلاسش را کتک می‌زند. همچنین ویدیویی از یک معلم کرمانشاهی که نشان می‌دهد آن معلم، دانش آموزی را با سیلی و لگد مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد. تعدد و تکرار این خشونت‌ها نشان ازعدم بازدارندگی لازم قوانین برای جلوگیری از چنین خشونت‌هایی و همچنین‌عدم توجه لازم به موضوع سلامت روانی معلم در فرآیند جذب دارد.
در این راستا «سید کاظم اکرمی» پنجمین وزیر آموزش و پرورش پس از انقلاب در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در واکنش به اعمال خشونت معلمان علیه دانش آموزان در برخی مدارس کشور گفت: خشونت در حد این‌که گاهی اوقات یک معلمی عصبانی بشود و یک تندی به دانش‌آموزی کند که کار اشتباهی کرده و تقصیری دارد، بوده، هست و خواهد بود. اما یک‌موقع خشونت در حدی است که دانش آموز را با چوب بزنند یا اهانت‌های بی‌جا به او کنند که در این صورت این برخورد با اصول تعلیم و تربیت نمی‌خواند و صحیح نیست. مدیران مدارس موظف‌اند در این شرایط به آن معلم تذکر بدهند و او را آرام کنند.
خشونت‌های بدنی و زبانی با اصول تعلیم و تربیت هم‌خوانی ندارد
وی ادامه داد: باید توجه داشت که دانش آموزان در مقطع دبستان بسیاری از چیزها را نمی‌دانند و به آن توجه لازم را ندارند. لذا در برخورد با آن‌ها خشونت لازم نیست، بلکه باید از طریق زبان نرم و تذکر به آن‌ها پیش رفت، چرا که با خشونت چیزی حل نمی‌شود؛ یعنی اصل در تعلیم و تربیت، تذکر، ارشاد، و برانگیختن تعقل و تفکر دانش‌آموزان است. خشونت‌های بدنی و زبانی با اصول تعلیم و تربیت هم‌خوانی ندارد.
او در پاسخ به این سوال که اعمال خشونت‌های این چنینی در زمان تحصیل دانش آموز، چه اثراتی در بزرگسالی برای آن فرد به همراه خواهد داشت؟ بیان کرد: تاثیر که دارد. اما در نظر بگیرید که در گذشته معلمان کلا کارشان خشونت بود، به طور مثال خود من زمانی که دانش آموز بودم، به یاد دارم که معلم با من یک برخورد تندی کرد، اما نمی‌توان گفت که آن برخورد یک عمر بر من اثر گذاشته باشد.
من تحقیقی ندیده‌ام که بررسی کرده باشد، خشونت بر روی دانش آموزان، تاثیرات بلند مدت داشته باشد.
اکرمی افزود: لذا این طور نیست که یکی مورد خشونت، تندی زبانی یا حتی سیلی آهسته‌ای که یک معلم در موقع عصبانیت ممکن است به دانش آموز بزند، تا آخر عمر همراه آن فرد باشد. همچنین من تحقیقی ندیدم که بررسی کرده باشد، خشونت بر روی دانش آموزان تاثیرات بلند مدت داشته باشد. از این رو من به عنوان کسی که خود مورد خشونت معلم در دوران کودکی واقع شدم، می‌گویم نه، خشونت‌های کم تا بزرگسالی نمی‌توان اثر داشته باشد.
در حال حاضر در مدارسِ کمتر کشوری، تنبیه اتفاق می‌افتد
وی در پاسخ به سوالی درباره سنجش سلامت روان معلمان در زمان استخدام توضیح داد: باید به موضوع سلامت روان معلمان توجه کافی شود. اولا دانشگاه فرهنگیان باید مطالعاتی جهانی که در این زمینه شده است را ترجمه کرده و در اختیار معلمان قرار دهد. در حال حاضر شاید کمتر کشوری باشد که این گونه تنبیه‌ها در مدارس آن اتفاق می افتد، مگر در کشورهای جهان سوم. اگر مطالعاتی در این زمینه صورت نگرفته است، این وظیفه آموزش و پرورش است که از استادان علوم تربیتی بخواهد تا در این زمینه تحقیق کنند.
«دانشگاه فرهنگیان» نام‌گذاری غلطی است که یک وزیر در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد آن را گذاشت و پس از آن یک وزیر بر روی کار نیامد که آنقدر قدرت داشته باشد تا این نام را بردارد. «دانشگاه تربیت معلم» عنوان درست است.
پنجمین وزیر آموزش و پرورش پس از انقلاب اضافه کرد: ناگفته نماند که دانشگاه فرهنگیان نام‌گذاری غلطی است که یک وزیر در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد آن را گذاشت و پس از آن یک وزیر بر روی کار نیامد که آنقدر قدرت داشته باشد تا این نام را بردارد. بلکه دانشگاه تربیت معلم عنوان درست است و در همه جای دنیا (Teacher Training University) وجود دارد، ولی دانشگاهی به نام فرهنگیان وجود ندارد.
سلامتِ روان معلمان باید توسط دانشگاه فرهنگیان مورد بررسی قرار گیرد
او تصریح کرد: از طرف دیگر وضعیت روانی معلمان، باید توسط دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد. نُرم‌های روانشناسی‌ای وجود دارد که معلمان بر اساس آن‌ها پیش از این که انتخاب شوند، باید بررسی گردند که آیا از نظر روانی، شایستگی معلمی را دارند یا خیر؟
آموزش و پرورش باید مدارسی که در آن‌ها خشونت زیاد است را بررسی کند و معلمان و مدیران آن مدارس را در صورت نیاز عوض کند.
اکرمی در واکنش به این پیشنهاد که همان طور که انتظار می‌رود ساختمان‌ها و بیمارستان‌های ناایمن در سطح شهر، اعلام شوند، آیا مدارس ناایمن که خشونت در آن‌ها رخ می‌دهد، نباید معرفی شوند؟ گفت: آموزش و پرورش باید مدارسی که در آن‌ها خشونت زیاد است را بررسی کند، معلمان و مدیران آن مدارس را در صورت نیاز عوض کند، اما این که نام این مدارس اعلام شود، چندان راه درستی نیست. چرا که ساختمان و تشکیلات آن مدرسه باعث بروز خشونت نشده اند، بلکه نیروی انسانی آن مدرسه عامل بروز چنین خشونت‌هایی هستند.
اعلام نام مدارسی که در آن خشونت رخ می‌دهد، فایده‌ای ندارد
وی ادامه داد: البته مدارسی که از نظر ساختمانی استحکام لازم را ندارند و قدیمی هستند و امکان خرابی سقف آن‌ها وجود دارد، باید مورد توجه و تعمیر قرار گیرند. لذا با این که نام مدارسی که در آن خشونت رخ می‌دهد، اعلام شود چندان موافق نیستم و فایده‌ای ندارد.
وی در پاسخ به این سوال که کمبود مشاور در مدارس کشور تا چه حد در بروز چنین خشونت‌هایی تاثیر دارد؟ اظهار داشت: این کمبودهای مشاور در مدارس را باید وزارتخانه بررسی کند و کمبود مشاورش را با دولت مطرح کند. دولت نیز بودجه برای اضافه کردن مشاوران در نظر بگیرد. حال اگر تامین مشاور برای هر مدرسه از نظر بودجه برای دولت سخت است، باید به گونه‌ای برنامه ریزی شود که اگر قرار است یک مشاور در چند مدرسه حضور داشته باشد و بتواند مدت زمان مناسبی را در هر مدرسه حضور پیدا کند.
دانش آموزانی که متعلق به خانواده‌هایی‌اند که خوب تربیت شده‌اند، خشونتی از خود نشان نمی‌دهند.
اکرمی خاطرنشان کرد: دانش آموزانی که متعلق به خانواده‌هایی‌اند که خوب تربیت شده‌اند، اولا خشونتی نشان نمی‌دهند و ثانیا در مواجهه با تندی معلم، چندان توجهی نمی‌کنند و لزومی ندارد که در مورد آن بحث و صحبت شود. اما یک دانش‌آموزی که خشونت زیادی دارد و از آن طرف با معلمی که خیلی خشونت دارد مواجه می‌شود، در این شرایط مشاورین باید بررسی کنند و به دانش آموز و معلم کمک کنند. همچنین اگر نیاز به دارو و مراجعه به روان پزشک باشد، به ایشان ارجاع دهند.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که آیا معلمانّ پرخاشگر جرات دارند، کودکان مسئولان و مردم پولدار را مورد خشونت قرار دهند یا تنها برای مردم کم‌بضاعت و فقیر این اتفاق می‌افتد؟ خاطرنشان کرد: باید در نظر داشت که مدارس غیرانتفاعی در انتخاب معلم توجه بیشتری دارند و حقوق خوبی هم به آن‌ها می‌دهند. آن روزگار حدود ۴۰ سال پیش که بنده با تأسیس مدارس انتفاعی مخالف بودم، این‌ها را می‌فهمیدم، چرا که معلمی کرده بودم و رشته‌ام تعلیم و تربیت بوده است.
امیدوارم سال بعد مدرسه‌ای نباشد که در آن خشونت ملاحظه شود
وی تصریح کرد: بنده سخت معتقد هستم وزیر آموزش و پرورش باید از استادان تعلیم و تربیت که با فرهنگ شعر و ادبیات فارسی آشنایی داشته باشد، انتخاب گردد. البته اگر این فرد کتاب‌های تعلیم و تربیت اسلامی را خوانده باشد خیلی بهتر می‌تواند موفق شود. بنده در چند سال پیش کتابی به نام «فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی» نوشته‌ام که سازمان صمت آن را چاپ کرده است و اکنون به چاپ چهارم رسیده است. البته نقص این کتاب این است که به روش‌های تربیتی اسلامی اشاره‌ای نکرده است.
اکرمی افزود: وزیر باید "مشاور" در مدارس در نظر بگیرد، با مشاورین جلسه بگذارد، آن‌ها را تربیت کند، مدیران کل استان‌ها، مدیران مدارس و مدیران مدرسه هر شهری را دعوت و برایشان بحث‌هایی را مطرح کند تا در مدارس، خشونت به حداقل برسد یا اصلاً از بین برود. آخرین کلام این است که امیدوارم سال بعد مدرسه‌ای نباشد که در آن خشونت ملاحظه شود.
