محمدعلی قدسیراد: در گفتگو با ایلنا مطرح کرد:
PET/CT؛ تصویربرداری هوشمند در خدمت تشخیص زودهنگام سرطان و آلزایمر
متخصص پزشکی هستهای و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به تشریح کاربردهای PET/CT در سرطانها و بیماری آلزایمر، اهمیت تولید رادیوداروهای داخلی و چشمانداز آینده این فناوری پرداخت.
محمدعلی قدسیراد، متخصص پزشکی هستهای و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با خبرنگار ایلنا در توضیح فعالیت خود اظهار کرد: در مورد سوابق و فعالیتهایم باید بگویم متخصص پزشکی هستهای و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دارنده فلوشیپ برد اروپایی (FEBNM) و آسیایی (FANMB) هستم.
وی افزود: فعالیتهای من بر دو محور اصلی متمرکز است، توسعه و بهکارگیری فناوریهای تصویربرداری پیشرفته مانند PET/CT در حوزه انکولوژی و نورولوژی و همچنین آموزش و پژوهش در زمینه رادیوداروهای نوین و استانداردسازی تفسیر تصاویر پزشکی هستهای در ایران. هدف ما ایجاد شبکهای علمی و بالینی است تا دانش پزشکی هستهای در خدمت تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر بیماران قرار گیرد.
PET/CT؛ ترکیبی از ساختار و عملکرد
این متخصص پزشکی هستهای در خصوص تفاوت PET/CT با سایر روشهای تصویربرداری اظهار کرد: PET/CT ترکیبی از دو فناوری است؛ CT ساختار اندامها را نشان میدهد و PET عملکرد سلولی را بررسی میکند.
وی افزود: با تزریق مقدار کمی رادیودارو، فعالیت متابولیک سلولها قابل رصد است و میتوان بیماری را در سطح مولکولی و قبل از تغییرات ساختاری شناسایی کرد. این ویژگی PET/CT آن را متمایز از روشهای سنتی مانند CT یا MRI میکند.
کاربرد PET/CT در سرطان
قدسیراد ادامه داد: PET/CT در مسیر درمان نقش مهمی دارد و کاربردهای اصلی آن شامل تشخیص زودهنگام تومورهای پنهان، مرحلهبندی بیماری، ارزیابی پاسخ به درمان و شناسایی عود یا متاستاز پس از درمان است.
او در ادامه افزود: در بسیاری موارد، PET/CT منجر به تغییر تصمیمات درمانی میشود و از انجام درمانهای غیرضروری جلوگیری میکند.
رادیودارو FDG و کاربرد آن
وی اظهار کرد: اصلیترین رادیودارو در ایران، FDG یا فلورودئوکسیگلوکز است که مصرف قند سلولها را اندازهگیری میکند. سلولهای سرطانی قند بیشتری مصرف میکنند و FDG در تومور تجمع مییابد. این روش استاندارد طلایی در بسیاری از سرطانها از جمله ریه، مری، پستان و لنفوم است.
دکتر قدسیراد افزود: در سرطان مری، PET/CT کمک میکند متاستازهای دوردست شناسایی شوند و بین گزینههای درمانی مانند جراحی یا درمان ترکیبی تصمیمگیری بهینه انجام شود. همچنین پاسخ به درمان پیشعملیاتی را زودتر نشان میدهد و از جراحی غیرضروری جلوگیری میکند.
PET/CT در نورولوژی و آلزایمر
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه توضیحاتش اظهار کرد: یکی از حوزههای جذاب PET/CT، نورولوژی است. در بیماریهای تخریبی مغز مانند آلزایمر، از رادیوداروی فلوربتاپیر (¹⁸F-Florbetapir) استفاده میشود که به رسوبات پروتئین آمیلوئید متصل میشود.
قدسیراد افزود: این تصویربرداری میتواند سالها پیش از بروز علائم حافظهای، بیماری را نشان دهد و به افتراق آلزایمر از سایر دمانسها کمک کند.
تولید داخلی رادیوداروها
وی در خصوص اهمیت تولید داخلی فلوربتاپیر گفت: این دستاورد، گامی بزرگ در خودکفایی علمی کشور است و اکنون بیماران ایرانی نیز به این رادیودارو دسترسی دارند. این پیشرفت، نه تنها بیماران آلزایمری را منتفع میکند، بلکه مسیر تحقیقات بالینی پیشرفته در حوزه نورولوژی مولکولی را هموار میسازد.
ایمنی و آینده PET/CT
این متخصص پزشکی هستهای اظهار کرد: دوز پرتودهی کاملاً کنترلشده و در محدوده ایمن است. مزایای تشخیص دقیق به مراتب از ریسکهای احتمالی بیشتر است و دوز بر اساس وزن و شرایط فیزیولوژیک بیمار تنظیم میشود.
قدسیراد افزود: آینده PET/CT در ایران بسیار روشن است. با راهاندازی مراکز جدید، آموزش نیروی متخصص و تولید رادیوداروهای داخلی، میتوانیم خدمات پیشرفته را در سراسر کشور گسترش دهیم تا هیچ بیمار ایرانی برای دسترسی به این فناوری مجبور به سفر طولانی نباشد.
آموزش و پژوهش
وی در پایان اظهار کرد: تمرکز ما بر استانداردسازی تفسیر PET/CT، آموزش دستیاران جوان و پژوهشهای ترکیبی در انکولوژی و نورولوژی است. پروژههایی در زمینه ارزیابی پاسخ درمانی تومورهای گوارشی و تشخیص زودرس آلزایمر با PET آمیلوئید در دست اجرا داریم.
قدسیراد افزود: PET/C ابزار ترسناک نیست؛ بلکه چشم سوم پزشک است تا بیماری را دقیقتر و زودتر ببیند. اگر پزشک شما این روش را تجویز کرده، هدف، دقت بیشتر در مسیر درمان است. به علم و فناوری اعتماد کنید؛ آینده پزشکی ایران مبتنی بر دانش و درخشان است.
