اوایل دسامبر 2024 نظام بشار اسد در سوریه سقوط کرد. این امر سبب شد
جولیان مک براید در یادداشتی در «فارین پالیسی این فاکس» (FPIF) نوشت حملات اسرائیل علیه آنچه «اصول دولت جدید سوریه» نامید، احتمالا به نفع رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه تمام خواهد شد زیرا پیش بینی می شود دولت جدید انتقالی به رهبری هیئت تحریرالشام درخواست حمایت نظامی کامل ترکیه را مطرح کند.
اردوغان و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در طول سالیان گذشته سخنان تند و زننده ای رد و بدل کرده اند اما پیش از آن، دو کشور روابط قوی و دوستانه را حفظ کردند. این درحالی است که اردوغان منتقد علنی اسرائیل و مدافع فلسطینیان بود.
یکی از بدترین اتفاقات در روابط دو طرف به سال 2010 بر می گردد. در این سال ناوگان شکست محاصره اسرائیل علیه نوار غزه به رهبری ترکیه با نظامیان اسرائیلی درگیر شد و 10 شهروند ترکیه جان باختند. در آن زمان اردوغان اسرائیل را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرد.
در سال 2017 روابط ترکیه و اسرائیل به طور نسبی بهبود یافت اما این روابط نسبتا دوستانه مدت زمان زیادی طول نکشید. در سال 2018 هر دو طرف سفیران خود را فراخواندند زیرا تنش ها درباره نوار غزه و قدس بین دو کشور اختلاف نظر به وجود آورد. پس از آن تلاشی برای ترمیم روابط صورت گرفت که شامل سفر اسحاق هرتزوگ رئیس اسرائیل به آنکارا در سال 2022 می شد.
علاوه بر این، ترکیه اخیرا به دادخواستی که آفریقای جنوبی علیه اسرائیل تنظیم و به دیوان بین المللی دادگستری ارائه کرد، پیوست. در این دادخواست آفریقای جنوبی اسرائیل را به ارتکاب نسل کشی علیه غیرنظامیان فلسطینی متهم کرد. ترکیه در طول مدت زمان جنگ نیز چندین تن کمک های بشردوستانه به غزه ارسال کرد.
تحولات اخیر سوریه که این کشور را در وضعیت رویارویی نامحدود قرار داده است، باعث شد ترکیه و اسرائیل نظامیان خود را به خاک سوریه اعزام و در مناطق مختلف مستقر کنند.
پیش از فروپاشی نظام موروثی اسد در دمشق، مراد یشیل تاش پژوهشگر ترک روز 11 اکتبر سال گذشته در روزنامه الصباح نوشت
این توصیه در آن زمان این گونه تفسیر شد که
پس از فروپاشی نظام اسد -که با توجه به جزئیات آن به نظر می رسد تصمیم ترکیه بوده است- پروفسور اورات آویو کارشناس اسرائیلی مسائل ترکیه از گروه تاریخ عمومی دانشگاه بار ایلان و مرکز مطالعات راهبردی بگین سادات به نشریه مدیا لاین گفت
اسرائیلی ها معتقدند رویارویی نظامی میان ترکیه و اسرائیل -درصورتی که رخ دهد- چه آگاهانه و عمدی باشد و چه غیرآگاهانه بی سابقه خواهد بود زیرا اسرائیل که همچنان در بحبوحه جنگ قرار دارد و از شوک ناشی از حمله هولناک حماس به مرزها رنج می برد، کمترین ظرفیت تاب آوری را در برابر احتمال وقوع حوادث پیش بینی نشده مشابه در دیگر مرزها دارد.
هفته اول ژانویه، کمیته ناگل -که دولت اسرائیل تشکیل داده است- در جدیدترین گزارش خود درباره بودجه دفاعی و راهبرد امنیتی،
کمیته ناگل توصیه کرد اسرائیل به طور گسترده برای سناریوهای رویارویی نظامی احتمالی در منطقه شمالی (سوریا) آماده شود زیرا ترکیه در این منطقه چه از نظر مالی چه از نظر نیروی نظامی سرمایه گذاری قابل توجهی کرده است.
روزی که گزارش ناگل منتشر شد، طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به طور ضمنی اشاره کرد بعید نیست علیه هرگونه مداخله منطقه ای با حساب کردن روی تنوع فرقه ای و قومی برای تجزیه سوریه به گونه ای که امنیت ملی ترکیه را تهدید کند، از زور استفاده کنیم.
بین نظریه پردازان سیاست خارجی آمریکا یک دیدگاه مشترک وجود دارد و آن این است که هرچند بین اسرائیل و ترکیه نزاع روز افزون وجود دارد، با برداشتن چندین گام می توان جلوی ایجاد اصطکاک میان این دو قدرت منطقه ای را گرفت.
دولت ترامپ که به موضعگیری های قاطعانه در خاورمیانه معروف است، اخیرا اعلام کرد قصد دارد در سیاست خود در قبال منطقه بازنگری و روابطش را با اردوغان به عنوان میانجی گر مهم منطقه ای تقویت کند و از این به بعد نمی تواند او را نادیده بگیرد. طبق این موضع گیری، پیشگیری از ایجاد هرگونه تنش میان این دو شریک مهم منطقه ای در صدر ماموریت های منطقه ای ترامپ قرار خواهد گرفت. آمریکایی ها پیش بینی می کنند ترامپ در واشنگتن میزبان وزیران خارجه ترکیه و اسرائیل خواهد بود و تلاش خواهد کرد روابط دو کشور بار دیگر عادی شود.
315 315
