روزشمار انقلاب/ ۱۷ بهمن؛ ساواک منحل شد

۱۷ بهمن ماه ۱۳۵۷ نیز همچون روزهای گذشته یک روز بسیار مهم در روند پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می‌رود و اتفاقات مهمی مانند تصویب لایحه انحلال ساواک در مجلس در این روز رخ داد.

به گزارش مشرق، ۱۷ بهمن ماه ۱۳۵۷ نیز همچون روزهای گذشته یک روز بسیار مهم در روند پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.

از مهم‌ترین اتفاقاتی که امروز می‌توان به حضور شاپور بختیار نخست وزیر رژیم پهلوی در مجلس و تصویب لایحه انحلال سازمان اطلاعات و امنیت کشور ساواک اشاره کرد.

در ادامه مهمترین اتفاقات این روز را مرور می‌کنیم.

امروز تظاهرات عظیمی به پشتیبانی از مهدی بازرگان به راه افتاد. در همین روز هواپیماهای جنگی نیروی هوایی بر فراز تهران پرواز کردند.

لایحه انحلال ساواک و محاکمه وزرای فاسد در مجلس به تصویب رسید.

رئیس ستاد مشترک آمریکا ادعا کرد که از یکپارچگی ارتش ایران اطمینان دارد.

آیت‌الله طالقانی گفت: «اگر مارکسیست‌های ایرانی از خارج مرزها دستور نگیرند و با کمونیست بین‌الملل رابطه نداشته باشند، آزادند.»

همچنین بختیار خروج ایران را از پیمان سنتو اعلام کرد.

شاپور بختیار ساعت ۹:۱۰ صبح امروز به صورت غیرمنتظره‌ای با بالگرد به مجلس آمد و به اتاق جواد سعید، رئیس مجلس رفت و مدتی با او به گفت‌وگو پرداخت.

جلسه علنی مجلس با حضور بختیار ساعت ۹:۳۰ آغاز شد و رئیس مجلس ابتدا ورود آیت‌الله خمینی را به کشور تبریک گفت و اظهار امیدواری کرد که حضور ایشان در ایران توام با صلح و صفا باشد.

پس از آن وزیر پست و تلگراف، سرهنگ زاده، نماینده سابق لنجان را به سمت معاون پارلمانی و اداری این وزارتخانه معرفی کرد و بعد از آن لوایح انحلال ساواک و محاکمه و مجازاتِ نخست‌وزیران و وزیران سابق مورد بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید.

روزشمار انقلاب/ ۱۷ بهمن؛ ساواک منحل شد

پس از تصویب لوایح، شاپور بختیار پشت تریبون رفت و در نطقی گفت: «روش دولت در برابر هر قانون‌شکنی مشخص است. قانون‌شکن دیروز ساواک، قلدری می‌کرد و دیکتاتوری به راه انداخته بودند، ولی از این دیکتاتوری و قانون‌شکنی نباید به سوی یک دیکتاتوری جدید برویم. وقتی صحبت از قانون اساسی می‌کنیم صحبت از اجرای صحیح قانون اساسی است».

بختیار تأکید کرد «از اینکه هر روز یک نفر حکومتی و دولتی تشکیل دهد تا زمانی که شوخی و حرف است تحمل می‌کنیم، ولی اگر وارد عمل شوند عمل را با عمل جواب می‌دهیم. اگر خونی ریخته شود و اگر تجاوزی به مردم شد، من متجاوزان را به اسم و به رسم در همین مکان اعلام خواهم کرد».

مردم اصفهان در حمایت از دولت بازرگان راهپیمایی کردند و همگی خواستار سرنگونی شاپور بختیار شدند.

قضات و وکلای دادگستری به دیدار امام خمینی رفتند. ابتدا مهدی هادوی قاضی دادگستری از طرف قضات و وکلا اعلام داشت، ما گروهی نیستیم که تحت تاثیر احساسات و رویدادها یا ناآگاهانه راهی را انتخاب کنیم، بلکه در نهایت آگاهی به اینجا آمده ایم تا ضمن خیرمقدم، پشتیبانی خود را از تصمیمات آن زعیم عالیقدر اعلام کنیم.

کارکنان سازمان خبرگزاری پارس اعلام کردند در حمایت و پشتیبانی از دولت مهدی بازرگان در راهپیمایی بزرگی که از طرف جامعه روحانیت تهران سازمان داده شده است، شرکت خواهند کرد.

شهرهای کرمانشاه، گرگان و اصفهان تظاهرات و راهپیمایی آرامی را در پشتیبانی و حمایت از دولت مهدی بازرگان برگزار کردند.

شاپور بختیار با سیاست تهدید و تشویق تلاش داشت تا دولت منصوب به امام خمینی را به چالش بکشد ولی مردم در یک راهپیمایی، حمایت خود را از تصمیم های امام خمینی در زمینه دولت موقت و فراهم آوردن مقدمات تشکیل نظام جمهوری اسلامی اعلام کردند.

امام خمینی در مدرسه علوی خطاب به روحانیونی که به دیدار ایشان آمده بودند، فرمود: اسلام دین سیاست است.

روزشمار انقلاب/ ۱۷ بهمن؛ ساواک منحل شد

در حکم نخست وزیری که امام خمینی صادر کرد از مهدی بازرگان خواسته شد تا بدون وابستگی حزبی و گروهی به مقام نخست وزیری اشتغال یابد، بنابراین او به طور موقت از رهبری نهضت آزادی کنار رفت.

بختیار به هنگام سخنرانی در مجلس گفت: دولت موقت تا شوخی و حرف است، تحمل می کنم ... من در مقام نخست وزیر قانونی مملکت می مانم تا انتخابات آزاد آینده را انجام دهم.

لایحه محاکمه وزیران پیشین در نشست مجلس شورا به تصویب رسید. در این روز، جلسه مجلس با شدیدترین تدابیر امنیتی و انتظامی تشکیل شد.

مردم زاهدان که در تظاهرات و راهپیمایی به پشتیبانی از دولت تعیین شده به وسیله ی امام شرکت کرده بودند، از طرف چماق به دستان مورد حمله قرار گرفتند. این حادثه به شهادت و مجروح شدن تعدادی از مردم منجر شد.

حجت الاسلام محمد تقی فلسفی پس از هشت سال ممنوعیت از سخنرانی، در حضور امام و مردم دیدار کننده از ایشان، سخنرانی کرد.

کمیته ملی حمایت از مصرف کننده در اعلامیه ای اهمیت صرفه جویی در مصرف و لزوم خودداری از خرید نفت از بازار سیاه را شد.

جبهه ملی از تمام ارگان های مملکت خواست از تصمیم آیت الله خمینی مبنی بر ایجاد یک دولت موقت پشتیبانی کنند.

وزارت کار و امور اجتماعی در بیانیه ای اعلام کرد از تمامی کارگران شریف انتظار دارد از محیط آزاد و شرایط مناسبی که اکنون در کشور به وجود آمده، در انتخابات کارگری به عنوان امر مهم صنفی و اجتماعی شرکت کنند.

کارکنان نخست وزیری در محوطه این نهاد تحصن کردند. این اقدام به دنبال دستگیری چهار تن از کارکنان نخست وزیری به وسیله ماموران نظامی صورت گرفت.

در مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان دانشکده افسری، افسران جوان از سوگند وفاداری به شاه معاف شدند.

سخنگوی کاخ سفید در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که شاپور بختیار باید تسلیم نظر اکثریت مردم ایران شود و اجازه دهد که حاکمیت آزاد مردم اجرا شود.

ستاد بزرگ ارتشتاران ضمن صدور اطلاعیه ای، متذکر شد هرکس در مقام تهدید و یا تضعیف روحیه پرسنل نیروهای مسلح شاهنشاهی برآید یا با درج مطالب نادرست و غیر واقعی اهانت کند به طور قانونی تعقیب خواهد شد.

امام خمینی در جمع قضات و وکلای دادگستری فرمود: استعمارگران به این نتیجه رسیده اند تا مذهب در میان مردم باشد ادامه چپاول آنان میسر نخواهد بود، به همین جهت تبلیغات وسیعی برای تحقیر روحانیون و مذهب کردند و سعی داشتند طبقات مختلف مردم نیز با یکدیگر در نفاق باشند، ولی حالا به توفیق خدا همه مردم وحدت کلمه پیدا کرده اند.

مجلس سنا برای اعلام وصول لایحه انحلال ساواک و لایحه تعقیب و محاکمه نخست وزیر و وزیران که به تصویب مجلس شورای عالی رسیده بود، تشکیل جلسه داد.

جامعه روحانیت در یک فراخوان عمومی، مردم را به راهپیمایی سراسری در تایید دولت موقت دعوت کرد.

کریم سنجابی رهبر جبهه ملی ایران هم در گفت‌وگویی عنوان کرد که «مردم همه باید دولت منتخب امام را قبول داشته باشند». از طرفی ابوالفضل قاسمی رهبر حزب ایران تاکید کرد که «دکتر بختیار تسلیم خواست‌های انقلابی مردم ایران خواهد شد».

صبح امروز علمای اهواز به دیدار امام خمینی رفتند و شهیدی به عنوان سخنگوی آنها همبستگی خود را با نهضت و پیروی از امام و نقش علمای خوزستان در قضیه نفت یادآور شد. امام(ره) هم پس از تشکر و دعا در پاسخ آنها گفتند «این اولین قدم است. تا به حال حکومت خرابکارها بوده و ضمن آن خسارتی به مملکت وارد شده است که در جبرانش به تلاش زیادی نیازمندیم و علما هر کجا هستند لازم است مردم را ارشاد و در ساختن یک ایران که خراب شده همکاری کنند».

جامعه اسلامی دانشگاهیان و فرهنگیان هم در بیانیه‌هایی به حمایت از نخست‌وزیری بازرگان پرداختند. از طرفی دومین روز تحصن خانواده‌های همافران، افسران و درجه‌داران نیروی هوایی با همبستگی گروه‌های مختلف مردم ادامه یافت. امروز کارکنان و کارمندان چندین وزارتخانه و اداره دولتی و همچنین گروه‌های مختلف مردم به عنوان همبستگی با خانواده‌های متحصن به کاخ دادگستری و کانون وکلای دادگستری رفتند.

خانواده‌های متحصن در حالی دومین روز تحصن خود را پشت سرگذاشتند که ۲۸ تن از همافران دستگیر شده از پایگاه‌های مختلف که به خاش انتقال یافته بودند، آزاد شدند. ولی هنوز گروهی از درجه‌داران هوانیروز در بازداشت به سر می‌برند.

در آن سوی مرزها رادیو مسکو در خبری اعلام کرد که «سیا و ساواک برای قتل رهبران مذهبی و سیاسی ایران توطئه کرده‌اند».

خبرگزاری فرانسه نیز گفت‌وگوی شاه با روزنامه انگلیسی «دیلی‌میل»را منتشر کرد که محمدرضا پهلوی در این گفت‌وگو عنوان کرد: «من دزدان، کلاهبرداران و امتیازدارانی را که از قدرت خود سوءاستفاده کرده و قانون را به ریشخند گرفتند، محکوم کردم. همین افراد هستند که ایران را ویران کردند اما به شدت تنبیه خواهند شد».

شاه ادامه داد «خود من هم از انتقاد مبرا و مستثنی نیستم. اما چطور می‌توان تصور کرد که من ۳۷ سال روزی ۱۰ ساعت برای کمک به کشورم کار کرده باشم، فقط برای اینکه ببینم به همانجایی رسیده‌ام که آغاز کرده بودم».

پیشنهادی باخبر