مذاکرات ایران و آمریکا در جایگاه اقتدار پیش می‌رود
صاحب نظران حوزه بین‌الملل و در نشست هم‌اندیشی تبیین دستاورد‌های هسته‌ای کشور بر ارائه اطلاعات درست درباره صنعت هسته‌ای تاکید کردند.
باشگاه خبرنگاران جوان - در شرایطی که فناوری هسته‌ای و پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در این حوزه همواره در کانون توجهات جهانی قرار داشته مسئولیت رسانه‌ها در تبیین واقعیت‌های این عرصه و آگاهی‌بخشی به جامعه اهمیتی دوچندان یافته هجمه‌های رسانه‌ای و تحریف‌های گسترده پیرامون دستاورد‌های هسته‌ای ایران اقتضا می‌کند که با جهاد تبیین واقعیت‌ها برای عموم مردم و مخاطبان رسانه ملی روشن و الزامات حفظ و تقویت توان هسته‌ای کشور به درستی تبیین شود، به همین دلیل نخستین نشست هم اندیشی تبیین دستاورد‌های هسته‌ای کشور با حضور مدیران و برنامه سازان معاونت صدا برگزار شد.
دانش، بینش و نگرش درست عامل تثبیت ایران در جایگاه اقتدار
در این نشست، محسن پاک آیین سفیر اسبق ایران در ازبکستان، زامبیا، تایلند و جمهوری آذرباریجان به تحلیل فضای بین الملل حاکم بر موضوع مذاکرات هسته‌ای پرداخت و گفت: وقتی ترامپ برای دومین بار به قدرت رسید با سیاست چماق و هویچ نه تنها با ایران بلکه با تمام دنیا صحبت و با ارعاب تلاش کرد کشور‌ها را بترساند و با نرمش از آنان امتیاز بگیرد. حرف ترامپ این بود که ایران بمب هسته‌ای نداشته باشد و با تهدید خواست ایران را برای مذاکره متقاعد کند و پاسخ ایران هم این بود که در شرایط فشار مذاکره نمی‌کنیم و هر تعرضی شود پاسخ می‌دهیم.
وی افزود: در ادامه ترامپ نامه‌ای را به رهبر انقلاب فرستاد با تکرار مواضع قبلی، خواهان مذاکره شد. پاسخ ایران به این نامه از سوی وزارت امور خارجه همراه با یادداشتی از طریق عمان به طرف آمریکایی شد. پاسخ ایران از جایگاه اقتدار بود و در آن تاکید شده بود تحت فشار امتیازی نمی‌دهیم و در مقابل تعرض، مقابله میکنیم و به دلیل عدم اعتماد به آمریکا مذاکره مستقیم نمی‌کنیم، اما مذاکره مستقیم بلامانع است.
این دیپلمات تاکید کرد: ما به طرف مقابل اعلام کردیم واسطه ما عمان است و فقط درباره موضوع هسته‌ای صحبت میکنیم. اما چرا مذاکره غیر مستقیم؟ برخی اعلام کردند ایران از مواضع قبلی خود عدول کرده است. رهبر انقلاب مذاکره مستقیم را نفی کردند و این ایستادگی بر مواضع قبلی است و عدول تلقی نمی‌شود. اما انجام مذاکره با آمریکا، قبلا هم بوده و برای مثال ما در دولت سیزدهم با آمریکا چهار بار مذاکره غیرمستقیم در عمان داشتیم و در دولت‌های قبلی هم به حسب ضرورت اینگونه عمل می‌شد لذا تصمیم برای مذاکره غیر مستقیم عدول از مواضع قبلی نیست.
پاک آیین ادامه داد: مذاکره غیرمستقیم خواصی دارد و با توجه به بی اعتمادی به آمریکا، کشور واسط به عنوان شاهد حضور دارد و آمریکا نمی‌تواند مواضع و تعهدات احتمالی را انکار کند. در مذاکره مستقیم امکان تحکم استکباری وجود ندارد و ارتباط عاطفی به وجود نمی‌آید که بر مذاکرات تاثیر منفیی بگذارد.
وی با اشاره به این موضوع مهم که محل انجام مذاکرات را هم ما تعیین کردیم، افزود: آمریکا به دنبال این بود به امارات نقش دهد؛ اما ما به عمان بیش از دیگر کشور‌ها اعتماد داریم. تاکید هم بر این بود که مذاکرات تنها بر موضوع هسته‌ای متمرکز باشد و درمورد مباحث دفاعی و موشکی و منطقه و... مذاکره نمی‌کنیم.
این دیپلمات عنوان کرد: ترامپ سرو صدا کرد که مذاکره مستقیم می‌خواهیم، اما در نهایت او با مذاکره غیرمستقیم در عمان موافقت کرد. مذاکره غیرمستقیم در عمان برگزار شد و نوع مذاکره نیز نه بصورت گفت‌و‌گو بلکه با تبادل یادداشت بود.
پاک آیین گفت:تا آنجایی که من اطلاع دارم و از سوی مسئولین گفته شده، نماینده آمریکا در جلسه اول وارد جزییات نشدند و سعی کردند برای ایجاد اعتماد تاکید کنند که دنبال تنش نیستند و غیر از مسئله هسته‌ای، موضوع دیگری برای مذاکره نیست.
پاک آیین یادآور شد: مذاکرات کارشناسی بخش پیچیده و سخت است و طرفین وارد جزییات می‌شوند. احتمال طولانی شدن مذاکرات زیاد است، اما رویکرد آمریکا در آینده وضعیت را بیشتر روشن می‌کند.
وی درباره دلایل بدبینی و خوش بینی مذاکرات تصریح کرد: ساختار آمریکا متشکل از شورای امنیت ملی، مجلس نمایندگان، سنا و... موافق توافقی با ایران که درآمدی برای ایران حاصل کند، نیست. اما ترامپ و همفکران وی برای اینکه نشان دهند دستاوردی کسب کرده‌اند، متمایل به مذاکره هستند.
وی ادامه داد: مسئله لابی صهیونیست بخش دیگر این بدبینی است و لابی صهیونیست برای مقابله با ایران جدی است و وجود دارد. از طرفی دیگر، جایگاه نتانیاهو بسیار تضعیف شده و در عین حال اعراب منطقه برای رفع سایه جنگ از منطقه، حامی به نتیجه رسیدن مذاکرات و توافق ایران و آمریکا هستند.
وی عنوان کرد: آمریکا سه تریلیون دلار کسری تجاری دارد و میزان واردات بیش از صادرات است. تعرفه آمریکا برای خلیج فارس ۱۰ درصد است این نشان می‌دهد می‌خواهد با این منطقه کار اقتصادی کند و لذا برای تحقق این هدف نیاز به امنیت است و نباید جنگی رخ دهد. این هم از دلایل خوشبینی است.
این دیپلمات تاکیدکرد: درصد خوشبینی بطور نسبی بیش از بد بینی است امیدواریم تیم مذاکرات ما که مجرب و معتقد به اصول ترسیم شده نظام هستند بتوانند این کار را جلو ببرند.
این دیپلمات ارشد در ادامه به سوالات برنامه سازان رادیویی پاسخ داد.
پاک آیین درباره علت انتخاب ویتکاف گفت: بنظر من وزیر امور خارجه آمریکا و افرادی شبیه او در آمریکا، ایران ستیز هستند و ترامپ با انتخاب ویتکاف، کسی را انتخاب کرد که بتواند مذاکره را جلو ببرد و رویکرد تخریبی نداشته باشد.
وی درباره احتمال شکست مذاکرات عنوان کرد: البته به ترامپ اعتمادی نیست و امکان بی نتیجه ماندن مذاکرات هم هست، اما ما با نگاه مثبت کار را پیگیری میکنیم و سیاست ایران این است که میز مذاکرات را ترک نکند.
این دیپلمات درباره اینکه آیا این مذاکرات از سوی ترامپ است یا آمریکا یادآور شد: ترامپ رئیس دولت آمریکا است و کنگره هم علیرغم اختلاف تظر، متمایل به ترامپ است.
پاک آیین در پاسخ به این پرسش که چرا در این دور اروپا حضور ندارد و آیا این خواسته ترامپ است؟ گفت:مذاکرات غیر مستقیم بین ایران و آمریکاست و دلیلی برای حضور اروپا وجود ندارد.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه ما در حال گفت‌و‌گو هستیم یا مذاکره گفت گفت‌و‌گو معمولا به داد و ستد سیاسی گفته نمی‌شود و بیشتر میان دوستان انجام می‌شود. ما با آمریکا گفتگویی نداریم ما با نشستن در مقابل دشمن در یک چالش سنگین و سخت دیپلماتیک برای تامین منافع کشور و حقوق مسلم خود مذاکره میکنیم. بین طرفین اعتمادی وجود ندارد که منجر به گفت‌و‌گو‌های متداول شود.
وی افزود: ما با یک سیاست فعال سعی داریم دوستان خود مثل روسیه و چین و اعراب منطقه و حتی اروپا را در جریان روند مذاکرات قرار می‌دهیم. حتما با اروپایی‌ها کار میکنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این مذاکرات منجر به باز شدن سفارت آمریکا می‌شود عنوان کرد: هیچ مطلبی درخصوص رابطه با آمریکا و باز شدن سفارت‌ها مطرح نیست و فقط بحث مذاکره در موضوع هسته‌ای جریان دارد، راهی طولانی برای همین مذاکرات داریم و نباید با گمانه زنی انتظار از مذاکره را افزایش داد. ما امریکا را دشمن می‌دانیم و با او فقط برای تأمین منافع ملی مذاکره میکنیم.
وی در ارتباط با احتمال سرمایه گذاری شرکت‌های آمریکایی گفت ایران با سرمایه گذاری آمریکا مخالف نیست، اما احتمال آمدن سرمایه آمریکا به ایران اندک است، اما ما منعی نداریم.
این دیپلمات درباره عدم نقش چین در مذاکرات توضیح داد: وقتی مذاکره غیر مستقیم بین ایران و آمریکا است، دلیلی ندارد چین یک کشورهای دیگر وارد شوند، اما ما دوستان چینی را توجیه میکنیم.
وی در مورد احتمال نزدیک شدن کشورهای اسلامی به یکدیگر گفت: جنایات اسراییل می‌تواند فرصت ایجاد کند و آن همگرایی کشورهای اسلامی است؛ سفر وزیر دفاع عربستان به ایران نشانه‌ای از همین موضوع است و این اتفاق تدریجی در حال پیشرفت است و بین کشورهای اسلامی و عرب گفت‌و‌گو‌هایی در حال شکل گیری است.
پاک آیین افزود: ما با همه دنیا در حال کار کردن هستیم. در این روز‌ها دو اجلاس افریقا در ایران برپا است و آقای عراقچی در چین حضور دارد. کشور معطل مذاکرات نیست البته مذاکرات مهم است و همه رسانه‌ها به آن می‌پردازند. اما قطعا نباید مسائل کشور را به مذاکرات گره زد.
زور غربی‌ها به تعطیلی فعالیت هسته‌ای ایران نرسید
حسن عابدینی، معاون سیاسی صدا و سیما نیز در این جلسه به ارائه مباحثی پیرامون نقش و جایگاه رسانه در تبیین موضوع مذاکرات هسته‌ای پرداخت و گفت: از ابتدای این بحران ساختگی در جریان مذاکرات بودم، در مذاکرات سال ۱۳۸۲ بحث این بود که انرژی هسته‌ای را کاملا تعطیل کنید و این خواسته در این ۲۲ سال تغییر نکرده است. ما صنعت هسته‌ای را در زمینه‌های مختلف از جمله پزشکی، برق و.. توسعه دادیم و غربی‌ها زورشان برای تعطیلی فعالیت‌های هسته‌ای ما نرسید.
وی ادامه داد: اوباما گفت اگر زورم می‌رسید پیج و مهره‌های صنعت هسته‌ای ایران را باز می‌کردم، اما زورم نرسید.
معاون سیاسی صدا و سیما توضیح داد: یکی از موارد ادعایی این بود که در برخی جا‌ها آلودگی ایجاد کردید؛ برخی سانتریفیوژ‌های پاکستانی هرجایی رفت آلودگی ایجاد کرد. در دوره جلیلی مذاکراتی داشتیم، اما باز همین بحث مطرح شد و این اتفاق تا برجام پیش رفت.
عابدینی تاکید کرد: پرونده را هیچوقت مختومه اعلام نکردند و ما با پرونده ۲۲ ساله‌ای رو‌به‌رو هستیم که مبتنی بر عقلانیت و حقوق موضوع را کار نمی‌کند بلکه به لحاظ سیاسی و رسانه‌ای مسئله را ارزیابی می‌کنند. کره جنوبی غنی سازی ۹۸ درصد کرد و در شورای حکام نماینده کره جنوبی اعلام کرد چند دانشمند سرخود اینکار را کردند و پرونده مختومه شد.
وی ادامه داد: آن پرونده به این راحتی بسته شد، اما ۲۲ سال است که ما را می‌کشانند. ایران راهبرد دارد میز مذاکره را هیچوقت ترک نمی‌کند آمادگی دارد نگرانی‌ها را برطرف کند و در همه دوران اعلام کردیم آماده شفاف سازی هستیم. آنها می‌گویند می‌خواهند از دسترسی ایران به بمب هسته‌ای جلوگیری کنند، اما ما به دلایل مختلف اینکار را نمی‌کنیم. در جنگ از سلاح‌های شیمیایی استفاده کردند علیه ما و ما متقابلا جواب ندادیم.
عابدینی تصریح کرد: در سال ۱۳۸۷ راکتور تهران ما سوختش در حال اتمام بود و ۸۹۰ هزار بیمار سرطانی داریم که اگر این راکتور کار نکند آنها با مشکل رو‌به‌رو می‌شوند و ایزودارو‌ها میانه عمر دارند و نمی‌توانیم این دارو‌ها را وارد کنیم چراکه عمر یک دارو کاه ۱۰ ساعت است. اینها حاضر نشدند به ما سوخت بدهند و شهید شهریاری خودش این سوخت را تولید کرد.
وی ادامه داد: در رسانه تقریبا کاربرد‌های مدنی و صنعتی انرژی هسته‌ای را بیان میکنیم و این صنعت حوزه‌های مختلفی را شامل می‌شود. یک سانتریفیوژ ۶۰ هزار دور در دقیقه می‌چرخد و این نیازمند دانش است و وقتی مجری دانش در این حوزه داشته باشد می‌تواند بهتر از این صنعت دفاع کند. آب شیرین کن‌های سواحل مکران با انرژی هسته‌ای کار می‌کند.
معاون سیاسی رسانه ملی تاکید کرد: صدا و سیما از ارکان اصلی است که از اطلاعات مذاکرات آگاه خواهد بود و موضوع رسانه‌ای در اختیار ایران است. عراقچی قبل از ورود به محل مذاکرات و بعد از آن با صدا و سیما گفت‌و‌گو می‌کند. یکی از کار‌هایی که تحریف انجام می‌دهد آن است که در شرایطی قرار بگیریم که به هیات مذاکره کننده اعتماد نداشته باشیم و بگوییم طرف مقابل درست می‌گوید.
عابدینی ادامه داد: تصویرسازی آنان از قدرتشان از واقعیت فراتر است. در عراق و افغانستان و سایر کشور‌ها دیدیم چه افتضاحی به بار آوردند و باید برابر این تحریف‌ها مقابله کنیم. ارتش آمریکا ارتش جنگ نیست و این را خود آمریکایی‌ها می‌گویند.
توسعه فناوری هسته‌ای نیازمند پشتوانه اجتماعی است
دکتر یاسر کاسه ساز نماینده اداره کل دیپلماسی عمومی و اطلاع رسانی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه اورانیوم یک موهبت الهی به جامعه بشری است گفت اورانیوم منبع سرشاری از انرژی و مولد پرتو‌ها است که کاربرد‌های متنوعی دارد.
وی ادامه داد: هم اکنون ۱۱ درصد برق در جهان از طریق نیروگاه‌های اتمی تولید می‌شود و نیروگاه اتمی بوشهر یکی از این نمونه‌ها است. در حال حاضر ۴۱۸ نیروگاه اتمی در ۳۱ کشور دنیا کار می‌کند و ۵۹ راکتور جدید نیز در ۱۷ کشور مختلف در حال ساخت است. ۲۷ کشور تلاش دارند برق هسته‌ای را به سبد انرژی خود اضافه کنند که از این تعداد ۱۷ کشور در مرحله تصمیم گیری و ۱۰ کشور در مرحله اجرایی هستند؛ لذا می‌توان گفت بیش از ۴۰ درصد کشورهای جهان در حال برنامه ریزی و یا استفاده از فناوری‌های هسته‌ای هستند.
این کارشناس امور هسته‌ای با گرامیداشت یاد و خاطره دکتر اعتماد به عنوان پدر فناوری هسته‌ای ایران توضیح داد: تنها نیروگاه فعال ما بوشهر است و ۱۱ سال است که بهره برداری می‌شود و هیچ فرد خارجی در این نیروگاه حضور ندارد و چند سال است که روس‌ها این نیروگاه را تحویل داده‌اند. اصول بهره برداری و نگهداری نیروگاه بسیار پیچیده است و کشورهای مختلف از طریق نهاد‌های بین‌المللی تجربیات خود را به اشتراک می‌گذارند و در آخرین ارزیابی‌ها نیروگاه اتمی بوشهر از منظر ایمنی امتیاز ۱۰۰ از ۱۰۰ گرفته است.
کاسه ساز تاکید کرد: اگر می‌خواستیم برای برقی که در نیروگاه بوشهر تولید می‌شود نفت بسوزانیم ۱۰۹ میلیون بشکه نفت باید می‌سوزاندیم و این صرفه جویی بزرگی است. در گاز نیز بیش از ۱۸ هزار میلیون متر مکعب باید گاز مصرف می‌شد که چنین برقی تولید شود.
وی تصریح کرد: نیروگاه اتمی بوشهر کافی نیست و یک درصد از برق تولیدی کشور از این نیروگاه تولید می‌شود. چشم انداز کشور ساخت ۲۰ نیروگاه اتمی برای تولید بیست هزار مگاوات برق هسته‌ای است. البته اگر نیروگاه داشته باشیم، اما سوخت نداشته باشیم فایده‌ای ندارد و ایران جز معدود کشور‌هایی است که با دارای بودن تمام اجزاء و حلقه‌های چرخه سوخت هسته‌ای، می‌تواند سوخت هسته‌ای تولید کند. امروز راکتورتحقیقاتی تهران با سوخت‌های کاملا ایرانی کار می‌کند و تلاش بی‌وقفه‌ای برای تولید سوخت راکتور‌های قدرت در سازمان انرژی اتمی ایران در جریان است.
این کارشناس امور هسته‌ای ضمن اشاره به اهمیت نقش بانوان متخصص در صنعت هسته‌ای ایران اظهار داشت که زنان در سازمان انرژی اتمی هم اکنون دارای نقش‌های مهم و کلیدی چه در امور مدیریتی و چه امور تخصصی هستند؛ به عنوان نمونه دو راکتور تحقیقاتی ما در اصفهان توسط دو خانم جوان مدیریت می‌شود.
کاسه ساز ادامه داد: امروز ۲۳۰ مرکز پزشکی هسته‌ای در کشور داریم و این اتفاق ساده‌ای نیست. استفاده از رادیو دارو‌ها تخصص می‌خواهد و این ابزار به پزشکان کمک بسزایی می‌کند به گونه‌ای که حذف فناوری هسته‌ای از نظام پزشکی و سلامت کشور نشدنی است؛ شبیه این است که بگوییم مترو نمی‌خواهیم و یا فرودگاه نمی‌خواهیم؛ لذا راهی جز حفظ و توسعه فناوری هسته‌ای نداریم.
فناوری هسته‌ای یک فناوری میان رشته‌ای است. بزرگترین فیزیکدان‌ها و محققان برجسته به سازمان‌های اتمی می‌روند. به طور کلی می‌توان گفت علوم پایه نقش مهمی در پایداری و توسعه فناوری هسته‌ای دارد. این فناوری بسیار خاص و پیچیده است و آن را می‌توان به نوعی با فناوری فضایی مقایسه کرد.
وی در ادامه توضیح داد که توسعه فناوری هسته‌ای نیازمند پشتوانه اجتماعی است. این یک چالش بین‌المللی است و تقریبا همه کشورهای دارنده فناوری هسته‌ای با در نظر گرفتن بودجه مناسب و استفاده از متخصصین مربوطه، برنامه‌های مدونی برای معرفی این دانش و فناوری در کشور خود برنامه‌ریزی و اجرا می‌کنند. این برنامه‌ها عمدتا تکیه بر اطمینان از ایمنی نیروگاه‌های اتمی و نیز معرفی کاربرد‌های مختلف فناوری هسته‌ای دارد، اما در ایران علاوه بر این دو موضوع یعنی ایمنی و کاربردها، حواشی سیاسی متعددی پیرامون برنامه هسته‌ای کشور وجود دارد که این مسئله کار را برای برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران انرژی و فناوری سخت می‌کند چرا که ما باید هم درباره ایمن بودن انرژی هسته‌ای به مردم اطلاعات درست و دقیق بدهیم وهم در کنار این مهم باید به حواشی سیاسی نیز بپردازیم، تا هجمه‌های رسانه‌های بیگانه را خنثی کنیم.
وی در پایان گفت: امروز نیازمند تولید برنامه‌های کاملا علمی، فاخر و خلاقانه برای معرفی دانش هسته‌ای هستیم.
گفتنی است؛ اولین نشست تخصصی هم اندیشی تبیین دستاورد‌های هسته‌ای کشور به همت رادیو تهران در معاونت صدا و با حضور برنامه سازان و مدیران این معاونت برگزارشد، این سلسله نشست‌ها برای ارتقا جایگاه رسانه در جهاد تبیین ادامه خواهد داشت.
منبع: معاونت صدا
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
