طرفداری | اگر یک تیم فوتبال در لیگ برتر ایران بخواهد موفق شود، فقط به گل زدن و دفاع خوب نیاز ندارد؛ بلکه باید بلد باشد چطور از دالان داوری و احکام متناقض کمیته‌های فدراسیون جان سالم به‌در ببرد. از همان داوری‌هایی که سیستم کمک داور ویدیویی‌شان به زبان چینی ارور می‌دهد، تا کمیته انضباطی‌ای که جریمه نقدی را به جای اجرای عدالت، مثل کارت تخفیف صادر می‌کند.
مانیتور آبی، زبان چینی، تصمیم خاکستری
ماجرا از بازی امروز تراکتور و فولاد شروع شد؛ جایی که بعد از یک صحنه مشکوک به پنالتی روی مهدی هاشم‌نژاد، موعود بنیادی‌فر مثل هر داور بین‌المللی دیگری تصمیم به «ادامه بازی» گرفت. اما تراکتوری‌ها توپ را به بیرون فرستادند تا داور به سراغ مانیتور VAR برود. مانیتوری که وقتی روشن شد، به‌جای بازپخش صحنه، یک صفحه آبی با حروف چینی را به نمایش گذاشت!
تنها پس از حدود ۲۰ دقیقه توقف بازی به دلیل قطع بودن سیستم VAR، داور تصمیم گرفت کولینگ بریک اعلام کند تا بازیکنان استراحت کنند، بازیکنانی که در زمان توقف بازی، عملا مشغول هیچ کاری نبودند. این تصمیم عجیب در میانه نیمه دوم که بیشتر از آنکه نشانی از مدیریت بحران باشد، تأییدی بود بر آشفتگی کامل ساختار فنی و داوری فوتبال ایران.
چه چیزی مهم‌تر از این می‌تواند نشان دهد که فوتبال ایران نه فقط در زمین، که در پشتیبانی فنی و حتی ساده‌ترین ابزارهای فناوری‌محور، یک قدم عقب‌تر از لیگ‌های آماتور منطقه است؟
کمیته انضباطی یا دستگاه چاپ پول؟
همزمان، نگاهی به احکام کمیته انضباطی هم نشان می‌دهد که این نهاد به جای آنکه حافظ عدالت و رفتار حرفه‌ای در فوتبال باشد، بیشتر شبیه دستگاه تنظیم چک‌های تخفیف و بخشودگی عمل می‌کند.
شجاع خلیل‌زاده که به خاطر رفتار تحریک‌آمیز مقابل تماشاگران چادرملو، باید در کمترین حالت با فعال شدن محرومیت تعلیقی خود رو به رو، با رأی عجیب کمیته انضباطی فقط ملزم پرداخت ۵۰۰ میلیون تومان جریمه نقدی و عذرخواهی رسمی از هواداران چادرملو شد
اما این سؤال ساده را باید از مسئولان فدراسیون فوتبال پرسید: برای بازیکنانی که قراردادهای چند ده میلیارد تومانی دارند، آیا ۵۰۰ میلیون تومان اصلاً جریمه محسوب می‌شود؟ یا فقط خرج یک هفته زندگی و پاداش یک برد مهم است؟
در واقع، این احکام نه تنها خاصیت بازدارندگی ندارند، بلکه با چنین مبالغ بی‌اهمیتی، به نوعی جنبه تشویقی پیدا می‌کنند. بازیکن می‌تواند خطا کند، جنجال به راه بیندازد، و بعد با یک جریمه بی‌اثر، بدون محرومیت، به راحتی دوباره به زمین برگردد. این همان پیامی است که فوتبال ایران امروز به بازیکنان و مربیانش می‌دهد: خطا کن، هزینه‌اش ناچیز است!
در این میان، سوال مهم‌تری هم وجود دارد که فدراسیون فوتبال پاسخ شفافی برای آنها ندارد:
- این جریمه‌های چند صد میلیونی که کمیته انضباطی هر هفته و به بهانه‌های مختلف صادر می‌کند، دقیقاً کجا خرج می‌شود؟
- چرا کمیته انضباطی به جای تبدیل شدن به نهادی بازدارنده و عادلانه، به دستگاه چاپ پول فدراسیون فوتبال تبدیل شده است؟ جایی که صدور جریمه‌های سنگین بدون شفافیت درباره‌ی مصرف آنها، فقط حس بی‌عدالتی و بی‌اعتمادی را میان باشگاه‌ها و هواداران بیشتر می‌کند.
فوتبال حرفه‌ای؟ ما حتی نزدیک به آماتور بودن هم نیستیم!
فوتبال ایران سال‌هاست درگیر بحران قضاوت است و بحران فقط به معنای اشتباه داوری نیست؛ بحران یعنی سیستم قضاوتی که روشن نیست، تکنولوژی فشلی دارد، نظارتش بر اساس سلیقه صورت می‌گیرد و خروجی‌اش شفاف نیست. داورانی که وسط زمین ایستاده‌اند و با دیدن صفحه آبی و نوشته‌های بی‌ربط، تصمیم می‌گیرند سرنوشت یک بازی مهم را تعیین کنند، بخشی از یک ساختار معیوب‌اند. کمیته داورانی که هیچ‌گاه حاضر به پاسخ‌گویی علنی نیست، کمیته انضباطی‌ای که احکامش بوی مصلحت‌گرایی می‌دهد و فدراسیونی که فقط نظاره‌گر است.
در چنین فضایی، اگر باشگاهی مثل تراکتور تصمیم بگیرد به نشانه‌ی اعتراض زمین بازی را ترک کند، نباید تعجب کرد. این فقط واکنش به یک صحنه‌ی داوری نیست؛ واکنشی است به ساختاری که نه عدالت دارد، نه اعتبار، نه حتی یک مانیتور سالم.
بهتر نیست این نمایش را تعطیل کنیم؟
وقتی نمی‌توان یک مانیتور VAR سالم داشت، وقتی داور وسط بازی باید چشم در چشم صفحه آبی خیره بماند، و وقتی احکام انضباطی بیشتر از آنکه پیام نظم و عدالت داشته باشند، شبیه بخشنامه‌های اداری‌اند، شاید بهتر باشد به‌جای تظاهر به حرفه‌ای‌گری، همین خیمه شب بازی را تعطیل کنیم.
واقعیت این است که فوتبال ایران اگر بخواهد نجات پیدا کند، باید تغییر را از حیطه قضاوت شروع کند. جایی که اشتباهات تکراری، رفتارهای دوگانه و احکام مصلحتی، هر هفته این رقابت‌ها را به حاشیه می‌برد.
