به گزارش خبرگزاری ایمنا، خبر تأسیس پایگاه نظامی آمریکا در جنوب دمشق تحت توافق دولت جدید سوریه به ریاست احمد الشرع معروف به جولانی، چهره جدیدی از نفوذ واشنگتن در منطقه را نمایان کرد. این اقدام، در حالی صورت گرفته که چند روز پیش، همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها و احتمال وقوع جنگ میان لبنان و رژیم صهیونیستی، وزیر دفاع عراق از تماس تلفنی وزیر جنگ آمریکا خبر داد.
در این تماس، مقام آمریکایی به صورت تلویحی اعلام کرد که کشورش به زودی عملیاتی علیه یکی از کشورهای منطقه انجام خواهد داد و هشدار داد هرگونه مداخله از سوی عراق با پاسخی سخت روبه‌رو خواهد شد. بسیاری این کشور هدف را لبنان دانستند، اما آنچه در واقع در منطقه شام طراحی می‌شود، فراتر از یک کشور است و نشان‌دهنده نقشه جامع آمریکا برای تسلط مستقیم و راهبردی بر خاورمیانه است.
این توافق جدید، زنگ خطری برای کشورهای منطقه و ناظران بین‌المللی است؛ چرا که به وضوح نشان می‌دهد آمریکا در تلاش است تا با ابزار نظامی و سیاسی، راهبرد تسلط مستقیم بر سوریه و کل منطقه را عملیاتی کند و این روند، می‌تواند معادلات امنیتی و نظامی خاورمیانه را به شدت متحول سازد.
حضور و پایگاه‌های آمریکا در غرب آسیا: یک نگاه جامع
آمریکا در غرب آسیا با شبکه‌ای گسترده از پایگاه‌های نظامی و عملیاتی، تلاش می‌کند نفوذ ایران، محور مقاومت و حضور بازیگران فرامنطقه‌ای مانند چین را مهار کند. این پایگاه‌ها را می‌توان در سه دسته اصلی تقسیم کرد:
۱- پایگاه‌های کنترل کل منطقه
-
رقه (سوریه): نقطه‌ای راهبردی برای استقرار طولانی‌مدت، نظارت بر غرب آسیا و ارتباط با عراق و موصل.
-
بگرام (افغانستان): پایگاهی استراتژیک در شمال کابل برای حضور نیرو و تجهیزات و نزدیکی به تأسیسات چین.
-
دیه‌گو گارسیا (اقیانوس هند): جزیره‌ای دورافتاده با استقرار بمب‌افکن‌ها برای تهاجم‌های سنگین به منطقه.
-
۲- پایگاه‌های متمرکز بر ایران
-
عین‌الاسد (عراق): بزرگ‌ترین پایگاه زمینی آمریکا با توانمندی‌های هوایی و پدافندی.
-
العدید (قطر): مرکز عملیات هوایی و رصد آزمایش‌های موشکی ایران با ارتباطات ماهواره‌ای.
-
بحرین: محور عملیات دریایی در خلیج فارس و هماهنگی فعالیت‌های منطقه‌ای.
۳- پایگاه‌های کنترل بر شام و فلسطین اشغالی
-
صفد: مقر فرماندهی شمالی ارتش اسرائیل با نظارت مستقیم آمریکایی‌ها بر تحرکات لبنان و سوریه.
-
کریات گات: پایگاهی نزدیک غزه با نیروهای آمریکایی برای نظارت بر آتش‌بس و کنترل منطقه‌ای.
-
شهید موفق: بزرگ‌ترین پایگاه آمریکا و ناتو در منطقه با حضور یگان‌های اروپایی و نظارت بر سوریه و عراق.
-
جنوب دمشق (در حال تأسیس): پایگاهی با هدف ایجاد خط حائل، اما در عمل اشراف کامل بر جنوب لبنان و پایگاه‌های مقاومت.
-
این شبکه پایگاه‌ها، ترکیبی از نفوذ نظامی، اشراف اطلاعاتی و مهار محور مقاومت و ایران را تشکیل می‌دهد. با وجود این، محدودیت‌ها، حملات مقاومت و ظهور بازیگران فرامنطقه‌ای، تحقق کامل طرح‌های آمریکا را با چالش مواجه کرده است و نشان می‌دهد قدرت خام بدون درک پیچیدگی‌های منطقه‌ای کافی نیست.
افزایش حضور آمریکا در غرب آسیا، نه نشانه قدرت و توانمندی مطلق این کشور، بلکه نتیجه احساس تهدید و ضرورت مقابله با ظهور بازیگران فرامنطقه‌ای و تقویت محور مقاومت است. واشنگتن پیش از این، عراق و افغانستان را به طور کامل تحت کنترل خود داشت، اما اکنون در برابر قدرت‌گیری چین و طرح کلان «کمربند-راه» و همچنین نفوذ رو به افزایش محور مقاومت، خود را در موقعیتی حساس می‌بیند. چین با طرح‌های اقتصادی و امنیتی-نظامی گسترده، معادلات منطقه‌ای را به چالش کشیده است و آمریکا به خوبی این تغییرات را رصد می‌کند.
با وجود تلاش‌های گسترده واشنگتن، آمریکا همچنان موفق به نهایی‌کردن طرح‌های سلطه خود نشده است. پایگاه بگرام در افغانستان از دست رفته، پایگاه رقه در سوریه هنوز تکمیل نشده و مواضع آمریکا در عراق، سوریه، اردن و کویت با تهدید جدی مقاومت عراق روبه‌رو هستند. علاوه بر این، پایگاه‌های آمریکا در سرزمین‌های اشغالی در آینده ممکن است به دلیل اختلافات با صهیونیست‌ها، منشأ تنش در روابط دو کشور شوند. پایگاه جنوب دمشق هنوز تأسیس نشده و مراکز عین‌الاسد و العدید نیز هدف حملات موشکی ایران قرار گرفته‌اند. تجربه نبرد با نیروهای یمنی نشان داد که اجرای طرح‌های منطقه‌ای آمریکا نه آسان و نه تضمین شده است و محدود به رزمایش و برنامه‌ریزی مکتوب نیست.
در چنین شرایطی، تمرکز فعلی آمریکا بر محور مقاومت لبنان قرار گرفته است. واشنگتن این مسیر را به دلیل حضور رژیم صهیونیستی، جولانی در دمشق و دولت موافق خود در بیروت، آسان‌تر و عملی‌تر از دیگر محورهای منطقه‌ای می‌داند. این تمرکز نشان می‌دهد که سیاست آمریکا در منطقه نه تنها مبتنی بر قدرت خام، بلکه بر موازنه پیچیده‌ای از تهدید، فرصت و محدودیت‌های عملیاتی شکل گرفته است.
