تجارت غیرنفتی طلایه‌دار پایداری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های مهمی مانند تحریم‌های بین‌المللی و نوسانات قیمت نفت روبرو بوده است. این شرایط اهمیت تنوع‌ بخشی به اقتصاد ایران و کاهش وابستگی به منابع نفتی را بیش از پیش نشان می‌دهد. توسعه بخش‌های غیرنفتی به ویژه تجارت خارجی ایران در حوزه کالاها و خدمات، راهکاری موثر برای حفظ پایداری و افزایش رشد اقتصادی کشور محسوب می‌شود.

گزارش مرکز آمار ایران درباره تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال ۱۴۰۳

بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور در سال ۱۴۰۳ به قیمت ثابت سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۰۰ هزار و ۲۶۰ هزار میلیارد ریال با احتساب نفت و ۷۶ هزار و ۱۴۰ هزار میلیارد ریال بدون نفت رسید. این رقم نسبت به سال ۱۴۰۲ که به ترتیب ۹۷ هزار و ۳۰۱ و ۷۴ هزار و ۵۸۲ هزار میلیارد ریال بود، رشد ۳ درصدی با نفت و ۲.۱ درصدی بدون نفت را نشان می‌دهد.

این آمار حاکی از آن است که بخش نفت هنوز سهم قابل توجهی در اقتصاد ایران دارد، اما رشد کندتر بخش غیرنفتی، پتانسیل‌های مغفول مانده در این حوزه را نمایان می‌کند.

اهمیت تجارت غیرنفتی در اقتصاد ایران

تجارت غیرنفتی ایران، شامل صادرات کالاهای صنعتی، معدنی، کشاورزی و خدمات فنی و مهندسی، می‌تواند به عنوان موتور محرکه جدید برای اقتصاد کشور عمل کند. توسعه این بخش نه تنها درآمدهای ارزی ایران را متنوع می‌کند، بلکه موجب افزایش اشتغال، توسعه فناوری و کاهش وابستگی به نفت می‌شود. با توجه به تحریم‌ها و نوسانات قیمت نفت، تقویت صادرات غیرنفتی ایران به عنوان راهکاری کلیدی برای پایداری و رشد اقتصادی در سال‌های آینده اهمیت فراوانی دارد.

تهاتر پولی؛ راهکاری موثر برای تسهیل تجارت غیرنفتی و مقابله با تحریم‌ها

یکی از روش‌های تسهیل تجارت خارجی و مقابله با محدودیت‌های تحریمی، تهاتر پولی است که به کشورها اجازه می‌دهد بدون نیاز به دلار، مبادلات تجاری خود را با ارزهای ملی انجام دهند. این روش که در روابط اقتصادی ایران با کشورهای ترکیه، چین، روسیه و دیگر شرکا به کار گرفته شده، باعث کاهش مشکلات ناشی از تحریم‌های بانکی و تسریع فرآیندهای صادرات و واردات می‌شود.

در نظام تهاتر پولی، دو کشور با استفاده از بانک‌های کارگزار در هر کشور، معاملات مالی را به صورت مستقیم و با ارز ملی انجام می‌دهند. برای مثال، واردکننده ایرانی به جای پرداخت دلار، معادل ریالی کالا را در بانک کارگزار ایرانی سپرده‌گذاری می‌کند و بانک کارگزار کشور مقابل، معادل ارزی را به صادرکننده پرداخت می‌کند. این سازوکار سبب حذف نیاز به دلار و تسهیل تجارت بین دو کشور می‌شود.

مزایای تهاتر پولی در توسعه تجارت خارجی ایران

روش تهاتر پولی علاوه بر تسهیل تجارت در شرایط تحریم، به کاهش هزینه‌های انتقال ارز و نوسانات نرخ دلار کمک می‌کند و موجب حفظ ثبات تجاری میان دو کشور می‌شود. این شیوه در روابط اقتصادی ایران با کشورهایی مانند ترکیه، چین، روسیه، هند و امارات به طور گسترده‌ای به کار گرفته شده و توانسته بخش قابل توجهی از مشکلات مالی ناشی از تحریم‌ها را کاهش دهد. همچنین تهاتر پولی تنها محدود به دوران تحریم نیست و می‌تواند به عنوان ابزاری موثر در شرایط عادی برای توسعه تجارت و تقویت همکاری‌های اقتصادی بین‌المللی استفاده شود.

 توسعه تجارت غیرنفتی و تهاتر پولی، کلید رشد پایدار اقتصاد ایران

با وجود رشد مثبت اقتصادی در سال ۱۴۰۳، وابستگی اقتصاد ایران به نفت همچنان بالاست. ظرفیت‌های گسترده تجارت غیرنفتی می‌تواند به عنوان راهکاری راهگشا برای تحول اقتصادی و افزایش پایداری عمل کند. بهره‌گیری از روش‌هایی مانند تهاتر پولی می‌تواند مسیر توسعه این بخش را هموار کرده و اقتصاد ایران را به سمت تنوع درآمدها و استقلال بیشتر از نوسانات بازار نفت هدایت نماید.