در دیدار رؤسای دانشگاههای برتر با رئیس مجلس:
وضعیت دانشگاهها سال به سال بدتر شده است
رئیس دانشگاه تهران و رؤسای دانشگاههای سطح یک کشور ،۲۴ آذرماه ۱۴۰۴ به همراه وزیر علوم، تحقیقات و فناوی با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفتوگو کردند.
به گزارش ایلنا، در پی تاکید رئیس دانشگاه تهران مبنی بر تشدید بحران مالی آموزش عالی، رؤسای ۱۵ دانشگاه برتر کشور در دیدار با رئیس مجلس شورای اسلامی، خواستار واگذاری اختیارات گسترده و حرکت به سمت «خودگردانی» شدند.
وضعیت دانشگاهها سال به سال بدتر شده
محمدحسین امید، رئیس دانشگاه تهران، در دیدار رؤسای دانشگاههای سطح یک کشور با دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، با بیان این که «به نمایندگی از ۱۵ دانشگاه سطح یک برای حل مشکلات کشور اعلام آمادگی میکنیم»، گفت: «وضعیت دانشگاهها در این ۳۰ سال هر روز بدتر شده و با قاطعیت میتوانم بگویم که وضع ما امسال حتماً بهتر از سال آینده است و این روند ادامه دارد».
تشریح بحران مالی و اختیارات محدود
امید با اشاره به سابقه خود افزود: «برای من که حداقل ۳۰ سال اخیر در جریان کامل و متن مسائل اجرایی، اداری و مالی آموزش عالی بودهام، مسائل و مشکلات مالی دانشگاهها بحرانی است که امروز با آن دست به گریبانیم. دانشگاهها با منابع محدود و اختیارات محدود مسئولیت نامحدودی بر عهده دارند».
دو راهحل پیشرو: افزایش کمکهای دولت یا خودگردانی دانشگاهها
رئیس دانشگاه تهران برای توقف این چرخه، دو راهحل ارائه داد و اظهار داشت: «اول اینکه دولت نیازهای دانشگاهها برای تغییر زیرساختها، اصلاح و بازسازی و تأمین نیازهای جاری را تأمین کند. من به عنوان کسی که در این خصوص تجربه دارم یقین دارم دولتها نمیتوانند و یا برخی که میتوانستند نمیخواستند و البته اغلب نمیتوانستند چنین هزینهای را تأمین کنند و به دلیل مسائل و مشکلات کلان کشور، این دولت و دولت بعد هم نمیتوانند نیازهای دانشگاهها را تأمین کنند».
اعلام آمادگی دانشگاه تهران برای اجرای طرح خودگردانی
رئیس دانشگاه تهران راهحل دومی را طرح کرد و گفت: «ما در دانشگاه تهران آمادگی داریم به رغم اینکه هزینههای اجتماعی و سیاسی سنگینی دارد، طرح خودگردانی دانشگاه را به اجرا بگذاریم. در این طرح خودگردانی که آماده است و تقدیم وزارت علوم هم شده، دانشگاهها مانند نهادهای عمومی غیردولتی حداقل اختیاراتی را به عهده بگیرند. همانطور که آقای دکتر قالیباف سالها در شهرداری تهران از اختیارات خودساختار، توانستند کارهای بزرگی انجام دهند».
امید با اشاره به حمایت وزیر علوم گفت: «خوشبختانه ایشان در این زمینه هم خوشفکر، هم صاحبنظر و هم اهل ریسک هستند و این کار ریسک بالایی هم دارد و بنده به نمایندگی از ۱۵ دانشگاه و بهطور خاص دانشگاه تهران به عنوان دانشگاه پایلوت اعلام آمادگی میکنم به صورت آزمایشی، اگر اختیارات کافی، در اختیار ما قرار گیرد، نیازهای خود را تأمین میکنیم».
استقلال دانشگاهها همانند الگوی جهانی دانشگاههای پیشرفته با نقش کمرنگتر دولت
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به استقلال دانشگاههای پیشرفته جهان گفت: «مانند دانشگاههای پیشرفته دنیا از شرق تا غرب عالم، بین ۳۰ تا ۴۰ درصد از نیازها را دولت تأمین میکند و ۱۵ تا ۲۰ درصد از وقف و خیریه و غیره و بقیه را خود دانشگاهها از فروش دانش فنی، مولدسازی، شهریه و در واقع قراردادهای پژوهشی تأمین میکنند که ما هم قوانین خوبی داریم».
امید با اشاره به نشست هفته گذشته رؤسای دانشگاههای برتر و مدیران شرکتهای بزرگ صنعتی تاکید کرد: «با قانون جهش تولید دانشبنیان ظرفیت خوبی ایجاد شد و تفاهمنامهای بین سه وزیر علوم، بهداشت و اقتصاد امضا شد، ولی اینها نیاز اصلی را پوشش نمیدهند».
وی در پایان نتیجهگیری کرد: «ما با طرح خودگردانی اگر حداقل استقلال مالی را کسب کنیم، امکان تأمین منابع را داریم که دولت در آینده بیش از ۴۰ درصد کمکهزینه دانشگاهها را بر عهده نگیرد و بقیه را دانشگاهها توانمندی لازم را برای تأمین نیازهای خود دارند».
رئیس مجلس شورای اسلامی: حکمرانی علمی نیاز امروز کشور است
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز، در این دیدار بر ضرورت تحول در مدیریت کشور تأکید کرد.
پژوهش، آموزش و فرهنگ، پایههای سهگانه حکمرانی علمی
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «کشور امروز به حکمرانی علمی نیاز دارد. اگر قرار است به این نوع حکمرانی برسیم، پژوهش، آموزش و فرهنگ سه پایه اصلی حل مسائل کشور هستند و ساخت حکمرانی برای حال و آینده کشور و استفاده از همه درسها و عبرتهایی که از گذشته گرفتهایم، ضرورت دارد».
لزوم تقویت وزارتخانههای آموزشی
قالیباف افزود: «وزارتخانههای آموزشوپرورش و علوم در ابعاد مختلف نباید تضعیف شوند، چرا که جامعهای به وسعت یک وزارتخانه را پوشش میدهند و کافی است فقط یک دهه بهصورت متمرکز روی این موضوع کار کنیم؛ آنوقت تا سالها از این منبع ارزشمند و اثرگذاری که شکل میگیرد، بهرهمند خواهیم شد».
هشدار درباره تصمیمسازی غیرعلمی
رئیس مجلس با اشاره به نقش دانشگاهها هشدار داد: «اگر اندیشهورزی و مسئولیتپذیری در دانشگاه شکل نگیرد، تصمیمسازی بهدرستی اتفاق نمیافتد و تصمیمها بر اساس ملاحظات لحظهای و مقطعی اتخاذ میشود و نتیجه چنین وضعیتی، آسیبدیدن مسائل مهمی است».
کنکور؛ موضوعی علمی نه سلیقهای
وی به طور خاص به موضوع کنکور اشاره و تأکید کرد: «موضوع کنکور بحثی علمی است، نه جریانی سلیقهای. وقتی درباره جامعهای تصمیم میگیریم، نباید تصور کنیم میتوان با تصمیمهای شتابزده یا غیرعلمی با آن برخورد کرد و هیچ نهاد و ساختاری نباید محل تصمیمگیری بدون طی مسیر، اصول، مبنا و منطق باشد».
نقش کلیدی کنشگری دانشگاهیان در حکمرانی
قالیباف در ادامه سخنان خود خاطرنشان کرد: «حکمرانی را نمیتوان در اتاقهای دربسته و صرفاً با حضور سیاستمداران پیش برد و حکمرانی عاقلانه نیازمند کنشگری است و این کنشگری، بهویژه کنشگری رؤسای دانشگاهها، اساس حکمرانی را شکل میدهد».
چشمانداز اقتصادی و تأکید بر بهرهوری
رئیس مجلس در بخش پایانی صحبتهای خود به موضوع اقتصاد پرداخت و گفت: «ما این توان را داریم که درآمد سرزمینی کشور را در قالب برنامه هفتم دستکم ۲ برابر کنیم و با اتکا به تحلیل کارشناسی، معتقدم میتوان رشد اقتصادی ۸ درصدی را محقق کرد، به شرط آنکه بهجای تکیه صرف بر سرمایهگذاری کلاسیک، بهرهوری را بهدرستی تعریف و سهم آن را تا حدود ۵.۲ درصد افزایش دهیم».
