سیاره کوتولهای که ۹۵ سال پیش کشف شد

اتحادیه بینالمللی نجوم (IAU) در سال ۲۰۰۶ میلادی تعریفی از سیاره ارائه داد که بر اساس آن، پلوتون (پلوتو) واجد آن شرایط نبود و به یک «سیاره کوتوله» تنزل رتبه یافت. ۱۸ فوریه امسال نود و پنجمین سالگرد کشف این سیاره سابق و سیاره کوتوله فعلی بود. وبگاه یونیوِرساسپِیستِک به همین مناسبت در گزارشی عکسهایی از آن منتشر کرد که از نظر میگذرد.
معروفترین بخش پلوتو «قلب» معروف آن است که ناحیه تامبا (Tombaugh Regio) نامیده میشود. بخش غربی آن که به عنوان اسپوتنیک پلانیتیا (Sputnik Planitia) شناخته میشود، یکی از شگفتانگیزترین ساختار در کل منظومه شمسی است. اسپوتنیک پلانیتیا یک دشت صاف و تقریباً بدون دهانه به قطر ۱۵۰۰ کیلومتر و پوشیده از یخ نیتروژن است. فرض بر این است که کل این منطقه یک گرداب غولپیکر است که پیدرپی با نیتروژن پر میشود.
برخی کوهها و دهانههای پلوتون مانند قلههای روی زمین کلاهک برفی دارند؛ تفاوت آنها در این است که به جای یخ از متان منجمدشده تشکیل شدهاند. هیچ برفی در پایین دهانهها وجود ندارد. آنها با مخلوطی از مولکولهای آلی پیچیده به نام تولین پوشیده شدهاند.
جَو پلوتون بسیار نازک است؛ اما ساختار پیچیدهای دارد و از لایههای فراوان غبار هیدروکربنی تشکیل شده است که به رنگ آبی است. تصویری که توسط فضاپیمای نیو هورایزنز ثبت شده، لحظهای را نشان میدهد که سیاره کوتوله، خورشید را پوشانده است. پلوتون پس از زمین، دومین جرم منظومه شمسی است که آسمان آبی دارد.