زنگ خطر اقتصادی؛ سکه، طلا و دلار در آستانه جهش ناگهانی | مکانسیم ماشه چه بلایی بر سر قیمت‌ها می‌آورد؟
رویداد۲۴| در روز‌های اخیر، دلار آزاد در بازار ایران به‌طور موقت به حدود ۹۸ هزار و ۸۴۵ تومان رسیده است. این رقم نسبت به روز قبل کاهش جزئی داشته، اما همچنان نزدیکی به مرز روانی «صد هزار تومان» باعث شده معامله‌گران با احتیاط عمل کنند. کارشناسان بازار معتقدند این وضعیت بازتاب نگرانی‌ها از احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه است و رفتار معامله‌گران بیشتر تحت تأثیر اخبار سیاسی و جو روانی قرار دارد.
بازار طلا نیز در وضعیت نوسانی است. هر گرم طلای ۱۸ عیار در برخی لحظات به محدوده ۸ میلیون و ۷۴۱ هزار تومان رسیده است، در حالی که سکه امامی در سطح ۹۳ میلیون تومان معامله می‌شود. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که قیمت سکه ممکن است در محدوده مقاومتی ۹۴ میلیون تومان دچار نوسان شدید شود و در صورت افزایش فشار تقاضا، حتی به کانال بالاتر حرکت کند.
هاتف شاملو، کارشناس بازار‌های مالی، در گفتوگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: «بازار تا چهارم مهرماه که تکلیف مکانیسم ماشه روشن شود، در همین کانال نوسان خواهد داشت و فعال‌سازی آن، روند صعودی دلار و طلا را تشدید می‌کند. هرگونه تعویق نیز فرصتی کوتاه برای آرامش بازار ایجاد خواهد کرد.»
مکانیسم ماشه؛ فشار روانی یا تحریم واقعی؟
کارشناسان تأکید می‌کنند که تأثیر اخبار مرتبط با مکانیسم ماشه فعلاً بیشتر روانی است تا عملی. معامله‌گران با شنیدن احتمال فعال شدن آن، به خرید امن و احتیاطی روی آورده‌اند. این خرید‌های احتیاطی، هرچند موقت، قیمت طلا و ارز را به بالا کشانده و موجب افزایش نگرانی از نوسانات شدید شده است. تحلیلگران هشدار می‌دهند که تا روشن شدن وضعیت قطعی تحریم‌ها، بازار ممکن است در یک حالت انتظار و عقب‌نشینی باقی بماند.
فشار بر سیاستگذاران اقتصادی
سیاستگذاران در این شرایط پیچیده با دو چالش روبه‌رو هستند؛ از یک سو کنترل نرخ ارز و مدیریت قیمت دلار برای صادرکنندگان و بازار داخلی، و از سوی دیگر حمایت از مردم در برابر فشار‌های ناشی از افزایش قیمت کالا‌های اساسی و خدمات. فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند هزینه تأمین کالا‌های اساسی و واردات را افزایش دهد و فشار مستقیم بر معیشت خانوار‌ها وارد کند.
کارشناسان بر این باورند که مداخله سریع دولت و بانک مرکزی در بازار‌های ارزی و طلا، اعلام سیاست‌های شفاف و کنترل تقاضای احتیاطی، تنها راه جلوگیری از نوسانات شدید است. بدون این اقدامات، بازار‌ها ممکن است بیش از حد ظرفیت، تنش را تجربه کنند.
چشم‌انداز پیش‌رو؛ نوسانات و تصمیمات حساس
با نزدیک شدن به تاریخ اجرای احتمالی مکانیسم ماشه، بازار در وضعیت «انتظار و ترس» قرار دارد. اگر این مکانیسم فعال شود، احتمال بالایی وجود دارد که دلار از کانال صد هزار تومان عبور کند و طلا وارد کانال مقاومتی جدید شود؛ مقاومتی که فروشندگان در آن وارد عمل خواهند شد تا سود کسب کنند.
از سوی دیگر، هرگونه تأخیر یا تعویق در اجرای مکانیسم ماشه می‌تواند یک فرصت کوتاه برای تثبیت قیمت‌ها و کاهش هیجانات ایجاد کند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در چنین شرایطی، قیمت‌ها ممکن است موقتاً کاهش پیدا کنند، اما بازار همچنان حساس و آماده واکنش به اخبار سیاسی و اقتصادی خواهد بود.
بازار‌های مالی تنش‌هایی بیشتر را تحمل می‌کنند؟
فارغ از اینکه مکانیسم ماشه چگونه فعال شود، تأثیر روانی آن همین حالا در بازار‌ها محسوس است؛ معامله‌گران با احتیاط کامل عمل می‌کنند و هر خبر کوچک سیاسی را به عنوان سیگنال حرکت بعدی تفسیر می‌کنند. سیاستگذاران اقتصادی باید با شفاف‌سازی سیاست‌ها، حمایت از معیشت مردم و کنترل تقاضای احتیاطی، امکان ایجاد آرامش نسبی در بازار را فراهم کنند. در غیر این صورت، بازار‌ها ممکن است بیش از این تنش‌ها را تحمل نکنند و با افزایش بی‌ثباتی مواجه شوند.
