به گزارش خبرگزاری ایمنا، آمارها نشان می‌دهد ایران حدود ۱۵ هزار و ۵۴۷ رسانه دارای مجوز دارد، شامل ۵ هزار و ۸۷۸ رسانه چاپی، ۶ هزار و ۱۲۰ رسانه برخط و ۳ هزار و ۵۴۹ رسانه غیر برخط؛ اما تنها ۳۴۸ روزنامه به‌صورت جدی منتشر می‌شوند و تیراژ روزنامه‌ها طی چند سال اخیر از ۱٫۲ میلیون نسخه به کمتر از ۸۰۰ هزار نسخه کاهش یافته است. این کاهش مخاطب محدودیت رسانه‌ها در ایفای نقش بیدارگرانه و تضمین امنیت روانی را نشان می‌دهد.
رسانه‌ها در عصر حاضر فراتر از اطلاع‌رسانی عمل می‌کنند و می‌توانند نقش مهمی در تقویت امنیت روانی و امید اجتماعی ایفا کنند. کارشناسان تأکید دارند که محتوا باید مسئولانه منتشر شود و از ایجاد اضطراب یا ناامیدی عمومی جلوگیری کند، چرا که امنیت روانی پایه امید اجتماعی و توسعه کشور است.
در چنین شرایطی، مسئولیت رسانه‌ها بیش از پیش اهمیت دارد؛ تمرکز بر بحران‌ها بدون ارائه تحلیل و راهکار علمی می‌تواند به ناامیدی عمومی منجر شود، در حالی که شفافیت و اطلاع‌رسانی دقیق می‌تواند اعتماد عمومی را بازسازی و امنیت روانی و انسجام ملی را تقویت کند.
محمدرضا نوروزپور، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تبیین مفهوم امنیت روانی به عنوان یکی از عوامل اصلی امیدآفرینی در جامعه اظهار داشت: میان امنیت روانی و امید رابطه‌ای مستقیم وجود دارد. هر اندازه جامعه آینده‌ای قابل پیش‌بینی، حداقل‌های معیشتی و امنیت فیزیکی داشته باشد، امید در آن تقویت می‌شود. در نقطه مقابل، کاهش امنیت روانی به شکل طبیعی موجب کاهش امید عمومی خواهد شد.
معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ افزود: ممکن است رسانه نتواند مشکلات بنیادین اقتصادی یا معیشتی را به‌طور مستقیم حل کند، اما می‌تواند با برجسته‌سازی منفی مشکلات، وضعیت را بدتر جلوه دهد یا برعکس، با ارائه تحلیل‌های دقیق، راه‌حل‌های علمی و تجربه‌های موفق دیگر کشورها، نقش مؤثری در کاهش بحران‌ها و افزایش آرامش روانی ایفا کند.
وی افزود: در بسیاری از رسانه‌ها بیان مکرر مشکلات و بحران‌ها جای ارائه راهکارهای مؤثر را گرفته است؛ حرکت رسانه‌ها به سمت گره‌گشایی، تبیین علمی مسائل و آموزش راه‌های عبور از بحران‌ها ضروری است.
نوروزپور با اشاره به نقش هر فرد به‌عنوان یک رسانه در عصر ارتباطات گفت: امروز هر فرد با تلفن همراه خود یک رسانه است. بنابراین همه ما باید هنگام تولید و انتشار محتوا از خود بپرسیم که آیا این محتوا امنیت روانی جامعه را افزایش می‌دهد یا باعث اضطراب، دوقطبی، ناامیدی و خدشه‌دار شدن انسجام ملی می‌شود. اگر انتشار یک محتوا به ناامیدی عمومی دامن بزند، این رفتار نه تنها غیرمسئولانه است، بلکه خیانت به جامعه محسوب می‌شود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های گسترده اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و گردشگری در نقاط مختلف کشور افزود: کاهش امید و امنیت روانی سبب می‌شود این ظرفیت‌ها نادیده گرفته شوند و زیر فشارهای روانی دفن شوند. هر شهر و استان ایران ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد که باید آن‌ها را شناسایی و معرفی کرد.
معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ در ادامه با اشاره به استعدادهای کم‌نظیر سواحل مکران و فرصت‌های توسعه در استان‌های مرزی گفت: با وجود فشارهای بین‌المللی و تحریم‌ها، پیشرفت‌های مهمی در بخش صنعت و اقتصاد کشور حاصل شده است، اما این دستاوردها زیر بار حواشی سیاسی، دعواهای جناحی و فضای ناامیدکننده رسانه‌ای دیده نمی‌شود.
وی گفت: این اجتماعات جمعی موجب افزایش امنیت روانی، هم‌افزایی و تقویت روحیه کار رسانه‌ای می‌شود. باید این روحیه را حفظ و تقویت کرد تا مسیر آینده کشور هموارتر شود.
مرتضی درخشان، فعال رسانه می‌گوید: ما در رسانه‌های خودمان دو و دو تا چهارتا داریم؛ هیچ رسانه مستقلی در دنیا وجود ندارد.
وی ادامه می‌دهد: استقلال رسانه‌ها همواره در جایی نقض می‌شود و علتش این است که خط قرمز دارند. به عبارت دیگر، رسانه وابسته است. حتی در زندگی شخصی خود، فرد خط قرمز دارد؛ مثلاً درباره خانواده‌اش در شبکه‌های اجتماعی چیزی نمی‌نویسد.
درخشان می‌گوید: بنابراین خط قرمز در تمام رسانه‌ها وجود دارد و هر رسانه‌ای خط قرمز خود را بر اساس معیارهای خودش تعریف می‌کند.
وی با اشاره به تفاوت برخورد رسانه‌های داخلی و خارجی می‌افزاید: رسانه‌های خارجی خط قرمز خود را آشکار نمی‌کنند، اما رسانه‌های ما خط قرمزشان را بولد می‌کنند.
درخشان می‌گوید: همه ما می‌دانیم رسانه‌هایی مثل بی‌بی‌سی هرگز علیه خاندان سلطنتی انگلستان مطلب منفی منتشر نمی‌کنند، چرا که بودجه آن‌ها به بخشی از همین نهادها وابسته است. این همان وابستگی و تعریف خط قرمز است.
رسانه‌ها امروز بیش از هر زمان دیگری نقش کلیدی در شکل‌دهی به امنیت روانی و امید اجتماعی دارند. آمار کاهش تیراژ مطبوعات و تمرکز رسانه‌ها بر بحران‌ها نشان می‌دهد که ظرفیت واقعی آن‌ها برای اثرگذاری مثبت هنوز به‌طور کامل مورد استفاده قرار نگرفته است.
همان‌طور که معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرده است، رسانه‌ها و حتی هر فرد در عصر ارتباطات، مسئولیتی اخلاقی در انتشار محتوا دارند: محتوایی که بتواند اعتماد، آرامش و امید را تقویت کند، نه اضطراب و ناامیدی.
با بهره‌گیری از تحلیل‌های علمی، آموزش راه‌های عبور از بحران و معرفی ظرفیت‌ها و موفقیت‌های کشور، رسانه‌ها می‌توانند نقش خود را در تقویت انسجام ملی، ارتقای امنیت روانی و افزایش امید اجتماعی ایفا کنند.
توجه به این رویکرد، نه تنها به نفع جامعه است، بلکه به‌عنوان زیرساختی حیاتی برای پیشرفت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور عمل می‌کند. در واقع، آینده‌ای پایدار و امیدوارانه در گرو مسئولیت‌پذیری رسانه‌ها و فعالان فضای اطلاع‌رسانی است.
