پناهیان: ایستادگی حضرت زهرا (س) در برابر تحریف دین، نقطه آغازین شکل‌گیری جریان فقاهت در جهان اسلام بوده است

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان شامگاه پنجشنبه در مراسم عزاداری ایام فاطمیه که حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س)، با اشاره به روند تحریف ادیان الهی در طول تاریخ گفت: در قرآن کریم نمونه‌های متعددی از شیوه‌های تحریف بیان شده و این روند در ادیان گذشته با روش‌هایی، چون کتمان بخشی از سخن حق، تغییر معانی تعالیم الهی و افزودن مطالب نادرست بر دین اتفاق افتاده است.

وی افزود: از دیدگاه آیات قرآن، نه تنها تحریف در حوزه مفاهیم بلکه تغییر احکام، مانند حلال کردن محرمات و یا حرام شمردن حلال‌ها، بخش مهمی از انحرافات ادیان پیشین بوده و پیامبران الهی پس از یکدیگر برای احیای دین و اصلاح همین انحراف‌ها مبعوث می‌شدند.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: بر اساس گزارش‌های تاریخی و قرآنی، دو دین مهم در عصر حاضر، یعنی یهودیت و مسیحیت، نیز از این قاعده مستثنا نمانده‌اند و نمونه‌های روشنی از تحریف در آنها مشاهده می‌شود.

وی تأکید کرد: تفاوتی میان تجربه ادیان گذشته و آینده امت اسلامی وجود ندارد و پیامبر اکرم (ص) نیز در سخنان خود این واقعیت را پیش‌بینی کرده‌اند.

حجت الاسلام پناهیان با اشاره به روایاتی درباره مشابهت رویداد‌های امت اسلامی با امت‌های پیشین گفت: پیامبر اسلام (ص) تأکید کرده‌اند آنچه بر امت‌های گذشته واقع شده، در امت ایشان نیز رخ خواهد داد و این هشدار باید در بررسی تاریخ پس از رحلت رسول خدا (ص) مدنظر قرار گیرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تحلیل برخی تاریخ‌نگاران درباره رخداد‌های صدر اسلام اظهار داشت: فروکاستن حوادث مهمی همچون غصب خلافت به انگیزه‌هایی، چون حب مقام یا اختلافات قبیله‌ای، نگاهی سطحی به تاریخ اسلام است و لایه‌های عمیق‌تری از تلاش برای تغییر ساختار دین در پس این وقایع وجود دارد.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: تجربه ادیان گذشته نشان می‌دهد که تحریف دین تنها با تغییر احکام یا افزودن آموزه‌های جدید رخ نمی‌دهد، بلکه گاهی با تبدیل جایگاه جانشینان حقیقی پیامبران و قرار گرفتن افراد ناصالح در مقام مرجعیت دینی صورت می‌گیرد.

وی با اشاره به نمونه‌هایی از تاریخ ادیان افزود: دشمنی برخی معاندان در ادیان گذشته با پیامبران سابقه‌ای طولانی دارد و حتی تلاش برای نفوذ در حوزه تفسیر دین و القای برداشت‌های نادرست نیز مسبوق به سابقه است و نمونه‌هایی از این نفوذ را می‌توان در تاریخ مسیحیت و یهودیت مشاهده کرد.

پناهیان در بخش دیگری از سخنان خود نقش حضرت زهرا (س) را در مقابله با تحریف دین برجسته دانست و اظهار کرد: پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، خطر انحراف معارف دینی جدی بود و حضرت زهرا (س) با اقداماتی مؤثر، از جمله احتجاجات تاریخی خود، از انحراف مسیر دین جلوگیری کردند و راه فقاهت را در امت اسلامی گشودند.

وی افزود: یکی از ثمرات آن حرکت بزرگ، تثبیت معیار سنجش احادیث و عرضه آنها بر قرآن بود، مسیری که بعد‌ها پایه‌های استنباط و فقاهت را در اسلام شکل داد و طی قرن‌ها ادامه یافت.

این استاد حوزه با اشاره به اینکه سخنان حضرت زهرا (س) در ماجرای فدک نقش تعیین‌کننده‌ای در تاریخ فکری اسلام داشت گفت: آن حضرت با استدلال‌های قرآنی نشان دادند نسبت دادن سخن به پیامبر (ص) بدون معیار صحیح، موجب انحراف دین می‌شود و همین اقدام مسیر علمی امت را از انحراف حفظ کرد.

پناهیان با اشاره به تأثیر تاریخی این جریان بیان کرد: بزرگان علم و فقاهت نیز در طول تاریخ به این حقیقت اذعان کرده‌اند و آثار متعدد علمی در تبیین احتجاجات حضرت زهرا (س) نگاشته شده که نشان‌دهنده عمق علمی آن گفت‌وگوهاست.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بررسی دقیق رخداد‌های صدر اسلام نشان می‌دهد که تلاش حضرت زهرا (س) برای جلوگیری از تحریف دین، نقطه آغازین شکل‌گیری جریان فقاهت در جهان اسلام بوده و اثرات آن تا امروز در حوزه‌های علمیه و نظام استنباط دینی نمایان است.