چالش اصلی مذاكرات نه فقط رسیدن به توافق، بلكه ایجاد سازوكارهای اجرایی است
برنامه گفتگوی سیاسی رادیو گفت‌وگو با موضوع بررسی آخرین دور از گفتگوهای غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده آمریكا در مسقط و با حضور سید مجتبی جلال‌زاده كارشناس ارشد روابط بین‌الملل به روی آنتن رفت.
سید مجتبی جلال‌زاده با بیان اینكه سیاست خارجی آمریكا پس از جنگ جهانی دوم همواره میان انزواطلبی و بین‌الملل‌گرایی در نوسان بوده است و رویكرد ترامپ نیز در همین چارچوب قابل‌تحلیل است، گفت: اقدامات ترامپ، هرچند گاهی گیج‌كننده و باعث سرخوردگی متحدان قدیمی آمریكا می‌شود، اما دارای سابقه‌های تاریخی در رفتار این كشور است.
وی با بررسی پرسش اصلی مبنی بر تمایل ترامپ به توافق، این موضوع را نیازمند نگاهی چندوجهی دانست و با یادآوری اقدامات ترامپ در دوره اول، به‌ویژه خروج از برجام كه نقض هنجارهای بین‌المللی و قطعنامه‌های سازمان ملل بود، بیان كرد: این اقدامات پرهزینه بود و آمریكا هزینه آن را در طول سال‌های گذشته پرداخت. بااین‌حال، معتقد هستم ترامپ در رویكرد خود نسبت به ایران تغییر ایجاد كرده است. وی افزود: نامه مستقیم ترامپ به ایران و علنی كردن آن، استفاده از امارات به‌عنوان میانجی (كه پالس مثبتی تلقی شد)، و تركیب تیم مذاكره‌كننده فعلی به‌عنوان شواهدی برای این تغییر رویكرد است.
این كارشناس ارشد مسائل بین‌الملل در تشریح دو جناح اصلی در دولت دوم ترامپ عنوان كرد: نو محافظه‌كاران كه خواهان فشار حداكثری و فروپاشی مدل لیبی هستند، و عمل‌گرایان كه ضمن اولویت‌دادن به منافع آمریكا، اهل مذاكره هستند و معتقدند توافق با ایران می‌تواند آمریكا را قوی‌تر كند.
وی دلیل این دیدگاه دوم را تمركز آمریكا بر مهار چین و كاهش هزینه‌ها در خاورمیانه دانست و اظهار كرد: آمریكا در حال یك كوچ امنیتی از خاورمیانه به سمت جنوب شرق آسیا است، اما این به معنای خروج كامل نیست، بلكه به دنبال مدیریت بحران‌ها و حفظ متحدین خود مانند اسرائیل و كشورهای عربی است.
جلال زاده در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو با تأكید بر اینكه باید از درس‌های برجام بیاموزیم، بیان كرد: تجربه برجام نشان داد كه تعهدات باید متناظر و هم‌زمان اجرا شوند و پایبندی آمریكا به توافقات بین‌المللی محل تردید است.
وی به چالش‌های ساختاری در آمریكا برای اجرای توافق، مانند نیاز به تصویب كنگره برای لغو برخی تحریم‌ها و امكان لغو توافقات اجرایی توسط رئیس‌جمهور بعدی، اشاره كرد و گفت: هر توافق جدیدی نیازمند ضمانت‌های اجرایی قوی‌تری است كه كل سیستم سیاسی آمریكا را درگیر كند. ترامپ احتمالاً به دنبال توافق است، اما شكل و محتوای آن و مهم‌تر از آن، تضمین اجرای آن، مسائل كلیدی پیشرو هستند.
این كارشناس ارشد مسائل بین‌الملل اشاره كرد: اگرچه ممكن است ترامپ به دلایل مختلف، از جمله تلاش برای ثبت یك میراث ماندگار در سیاست خارجی، به دنبال دستیابی به توافقی با ایران باشد، اما این توافق باید بر اساس واقعیت‌ها و درس‌های گذشته شكل بگیرد.
وی چالش اصلی در مذاكرات را نه فقط رسیدن به متن توافق، بلكه ایجاد سازوكارهای عملی، متقارن و تضمین‌شده برای اجرای آن در برابر پیچیدگی‌ها و بی‌ثباتی‌های احتمالی در سیستم سیاسی آمریكا دانست و تصریح كرد: فضای مذاكرات جدی است و اراده پیشرفت در دو طرف دیده می‌شود، اما مسیر رسیدن به یك توافق جامع و پایدار همچنان با موانع و اختلافات قابل‌توجهی روبرو است.
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
