آرامگاه کوروش در تسخیر داربست‌ها
داربست‌های فلزی گسترده در اطراف آرامگاه کوروش با هدف حفاظت و تثبیت سازه‌ها انجام می‌شود، اما ظاهر مجموعه و کندی پیشرفت کار انتقاد بازدیدکنندگان و کارشناسان را به دنبال داشته است. نصب این داربست‌ها دید بصری آرامگاه را مخدوش کرده و از جریان عملیات کار مشخص است که برخی بخش‌های این بنای جهانی، حتی پس از سال‌ها، هنوز در حال مرمت است.
مرمت بنای آرامگاهی به دلیل حساسیت و پیچیدگی سازه، فرایندی زمان‌بر و دقیق است و شامل بازسازی سنگ‌ها، ترمیم ترک‌ها و تثبیت سازه‌ها با حداقل امکانات انجام می‌شود. محدودیت‌های بودجه و نیروی انسانی باعث کاهش سرعت کار و اجرای مرحله‌ای پروژه‌ها شده و برخی اقدامات حفاظتی با فاصله‌های طولانی انجام می‌شوند. در نتیجه، روند مرمت با کندی همراه است و بازدیدکنندگان نمی‌توانند تصویر کاملی از مراحل مرمت و حفاظت بنا به دست آورند.
داربست‌ها و تجهیزات نصب شده برای عملیات مرمت همچنین دسترسی بازدیدکنندگان را محدود کرده و نظم و زیبایی بصری مجموعه را تحت تأثیر قرار داده است، هرچند اقدامات حفاظتی مطابق استاندارد‌ها ادامه دارد. این وضعیت نشان‌دهنده نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و تخصیص منابع مالی کافی برای مرمت و نگهداری پایدار پاسارگاد است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که ادامه روند کنونی، همراه با تأخیر در تأمین بودجه و نیروی انسانی، می‌تواند کیفیت مرمت را تحت تأثیر قرار دهد و تصویر واقعی ارزش تاریخی آرامگاه کوروش برای نسل‌های آینده را کاهش دهد.
تکمیل مرمت این اثر جهانی نیازمند مدیریت کارآمد، تخصیص منابع کافی و توجه به استاندارد‌های حفاظتی و زیبایی‌شناسی مجموعه است.
رعایت نظم و دقت، اصل اساسی مرمت آرامگاه کوروش است
یک کارشناس حوزه مرمت درباره تجربه خود در پروژه‌های مرمتی آرامگاه کوروش و مجموعه‌های تاریخی تخت جمشید و پاسارگاد گفت: نظم کارگاهی در تمامی مراحل، حتی هنگام بستن داربست‌ها، ضروری بود تا به بنا آسیبی وارد نشود و بازدیدکنندگان برداشت نادرستی از مراحل مرمت نداشته باشند.
غلامرضا زارع در گفت‌و‌گو با ایلنا توضیح داد: داربست‌های نصب شده در آرامگاه کوروش به گونه‌ای طراحی شدند که به خود بنا آسیبی نرسانند و جلوه نازیبا ایجاد نکنند؛ کار مرمت فرآیندی حساس و پیچیده است و با ساخت یک دیوار یا ساختمان جدید قابل مقایسه نیست، زیرا جابه‌جایی یک سنگ ممکن است بخش‌های دیگری را نیازمند مرمت کند.
وی افزود: مرمت بنا‌های تاریخی با حداقل امکانات و بودجه انجام شده است، اما تیم مرمت توانسته با رعایت استاندارد‌ها و نظم کار، پروژه را پیش ببرد. تیم مرمت شامل متخصصان آموزش‌دیده و تحصیل‌کرده دانشگاهی است و تمامی مراحل به صورت علمی و دقیق اجرا شده‌اند.
این کارشناس مرمت به همکاری با گروه‌های ایتالیایی اشاره کرد و گفت: این گروه‌ها بر نظم کارگاه‌ها تأکید داشتند و این نظم در همه مراحل، از ابزارآلات گرفته تا چیدمان کارگاه، رعایت شده است؛ حتی در شرایط کمبود بودجه، رعایت نظم و اصول فنی اولویت اصلی است و تضمین‌کننده دوام و حفاظت بنا می‌باشد.
زارع اضافه کرد: مرمت آرامگاه کوروش از سال ۸۸ با حداقل منابع مالی، از جمله اعتبارات محدود دولتی و امکانات موجود تیم، انجام شده است و باوجود محدودیت‌ها، کار با کیفیت و مطابق استاندارد‌ها پیش رفته است.
وی بابیان اینکه هیچ نگرانی بابت کیفیت کار وجود ندارد و تیم مرمت همچنان روی اضلاع باقی‌مانده بنا فعالیت می‌کند تا پروژه تکمیل شود، یادآور شد: حتی در شرایطی که بودجه کافی در دسترس نیست، کار‌های مرمتی می‌توانند با حداقل منابع و رعایت اصول علمی به شکل صحیح انجام شوند و مشکل کمبود بودجه مانع اجرای درست و منظم کار نمی‌شود.
این کارشناس تصریح کرد: بازدیدکنندگان می‌توانند مراحل مرمت را مشاهده کنند و درک کنند که فرآیند مرمت چگونه با دقت و نظم انجام می‌شود و هرگونه انتشار تصویر غیرواقعی می‌تواند برداشت نادرست ایجاد کند.
وی یادآور شد: رعایت نظم و ارائه اطلاعات دقیق در این حوزه بسیار اهمیت دارد و موفقیت پروژه‌های مرمتی وابسته به همین اصول است.
گلایه‌ها از کندی مرمت مجموعه جهانی پاسارگاد
یکی از پرسنل مجموعه جهانی پاسارگاد هم با اشاره به روند مرمت آرامگاه کوروش و وضعیت حضور گردشگران، از طولانی شدن پروژه‌های مرمتی انتقاد کرد و گفت: مرمت مجموعه سال‌هاست آغاز شده، اما هنوز به نتیجه نرسیده است.
وی در گفت‌و‌گو با ایلنا اظهار کرد: مرمت باید اصولی انجام شود و هزینه بالایی دارد و متخصصان داخلی به تنهایی از عهده بخشی از کار برنمی‌آیند.
وی با تأکید بر ضرورت حضور کارشناسان حرفه‌ای و دانشجویان متخصص مرمت افزود: کار باید هم‌سطح دیوار و با کیفیت مناسب اجرا شود.
این پرسنل مجموعه پاسارگاد درباره حضور گردشگران نیز گفت: در ایام تعطیل و چند روز اخیر مجموعه شلوغ شده، اما در زمستان حتی ۵۰ مسافر هم نداریم.
وی با اشاره به کاهش گردشگران خارجی به‌ویژه از اروپا بعد از سال ۹۳ اضافه کرد: گردشگری زمانی برای هتل‌داران و رانندگان نیز منفعت داشت، اما امروز به شدت کاهش یافته است.
وی بیان کرد: گردشگران چینی هم کمتر می‌آیند و بسیاری از آنان حتی بلیت تهیه نمی‌کنند و فقط از پشت حصار عکس می‌گیرند؛ نرخ بلیت برای گردشگران خارجی بالا است و همین مسئله مانع ورود بیشتر گردشگران می‌شود.
این پرسنل مجموعه جهانی پاسارگاد افزود: در حال حاضر فقط یک طرف مجموعه در حال مرمت است در حالی که چهار طرف آرامگاه ترک دارد و باید هم‌زمان کار شود.
وی گفت: کارشناسان در برخی مواقع حضور می‌یابند، اما به نظر می‌رسد این حضور مستمر نیست. همکاری‌هایی با کارشناسان ایتالیایی انجام شده و آنها موادی مانند ملات خاص برای پر کردن جای خالی سنگ‌ها استفاده کرده‌اند، اما پروژه هنوز تکمیل نشده است.
وی تصریح کرد: این مجموعه علاوه بر مرمت به اقدامات حفاظتی جدی نیاز دارد تا هم آرامگاه در برابر فرسایش مقاوم شود و هم بازدیدکنندگان بتوانند با امنیت کامل از این اثر تاریخی جهانی دیدن کنند.
مرمت آرامگاه کوروش حدود دو سال دیگر زمان می‌برد
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس نیز در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص اعتراض برخی بازدیدکنندگان نسبت به نصب داربست‌ها در اطراف آرامگاه کوروش گفت: دلیل این اقدام انجام عملیات مرمت است و این داربست‌ها تا پایان پروژه باقی می‌مانند.
محسن ضیایی افزود: امروز به دلیل شلوغی مجموعه و حضور پررنگ مردم این اعتراض‌ها بیشتر به چشم آمد، اما مرمت باید ادامه داشته باشد تا در بهار آینده بخش‌های بیشتری تکمیل شود.
ضیایی به بازدید ۲۰ مردادماه وزیر میراث فرهنگی از پاسارگاد اشاره کرد و گفت: در این درباره روند مرمت و لزوم تسریع کار گفت‌و‌گو و مقرر شد نیروی انسانی بیشتری به پروژه اضافه شود.
وی افزود: شش نیروی جدید برای این پروژه درخواست شده است و وزیر با افزایش نیرو موافقت کرده تا بتوان زمان اجرای پروژه را کاهش داد، زیرا با روند فعلی تکمیل مرمت حدود دو سال زمان می‌برد، اما با اضافه شدن نیرو‌ها این زمان می‌تواند به حدود یک سال کاهش یابد.
ضیایی درباره نوع نیروهای مرمتی توضیح داد تمام نیرو‌ها از مرمت‌گران داخلی و بومی پاسارگاد هستند و قرارداد‌ها به صورت شرکتی از داخل کشور منعقد شده است و پیمانکار خارجی در این پروژه حضور ندارد. برنامه‌ریزی فعلی بر مرمت چهار ضلع آرامگاه متمرکز است و هدف نهایی تکمیل عملیات تا سال ۱۴۰۶ است.
سرپرست میراث فرهنگی فارس با اشاره به آغاز مرمت از اواخر سال گذشته گفت این عملیات به دلیل کمبود اعتبارات در مقاطعی متوقف شد، اما اکنون ادامه دارد. وی اضافه کرد: اعتبارات مرمت از محل بودجه ملی و خزانه دولت تأمین می‌شود و به صورت قطره‌چکانی پرداخت می‌گردد.
وی تأکید کرد: درآمد حاصل از بلیت‌فروشی‌ها نیز مستقیم به خزانه دولت واریز می‌شود و ارتباط مستقیمی با بودجه مرمت ندارد.
ضیایی درباره چالش‌های مرمتی گفت کار مرمت بنا‌های تاریخی کاری حساس و زمان‌بر است و نمی‌توان آن را با ساخت یک دیوار یا ساختمان مقایسه کرد، توضیح داد: با جابه‌جایی هر سنگ ممکن است نیاز به مرمت بخش‌های دیگری آشکار شود و این مسئله ضرورت کار با دقت و آهستگی را دوچندان می‌کند.
وی در ادامه به بحث هیئت امنایی شدن مجموعه اشاره کرد و گفت: چند سال است این موضوع مطرح بوده و امسال موافقت شده که پاسارگاد به صورت هیئت امنایی اداره شود تا تمام درآمد مجموعه در اختیار هیئت امنا قرار گیرد و صرف پروژه‌های اولویت‌دار شود. با این حال حتی در صورت هیئت امنایی شدن، درآمد‌ها به تنهایی پاسخگوی همه هزینه‌ها نیست و همچنان کمک دولت برای پرداخت حقوق پرسنل، نگهداری فضای سبز و هزینه‌های آب و برق لازم است.
ضیایی در پایان از مردم و گردشگران خواست با درک شرایط حساس مرمت، این دوره را تحمل کنند تا پاسارگاد با کیفیتی بهتر حفظ شود و نتیجه کار به نفع همه علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران باشد.
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
