عربستان مسیر رهایی برق از نفت را هموار می‌کند
عربستان سعودی در میانه سال ۲۰۲۵ با کاهش ۲۷۰ هزار بشکه مصرف نفت در تولید برق، به‌سمت حذف یک میلیون بشکه نفت داخلی تا ۲۰۳۰ حرکت می‌کند؛ توسعه میدان گازی جافوره و رشد سریع انرژی‌های تجدیدپذیر، این کشور را به بالاترین ظرفیت انرژی پاک منطقه می‌رساند.
به گزارش ایمنا، تولید برق در عربستان سعودی طی دهه‌ها نیاز شدید تابستانی و افزایش مصرف، به‌شدت وابسته به نفت بود، اما اکنون با افزایش تولید گاز، توسعه انرژی‌های پاک و بهره‌وری، روند کاهشی قابل‌توجهی در آن مشاهده می‌شود که عربستان را در مسیر تحقق هدف خود برای رهایی کامل شبکه برق از وابستگی به نفت قرار داده است.
طبق داده‌های منتشرشده توسط اوپک و سازمان‌های بین‌المللی، طی ۷ ماه اول ۲۰۲۵ مصرف نفت در تولید برق این کشور حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرده است و عربستان در سال جاری موفق شده است حدود ۲۷۰ هزار بشکه در روز از مصرف نفت در بخش تولید برق خود را کاهش دهد.
به این ترتیب برنامه بلندپروازانه سعودی‌ها برای حذف یک میلیون بشکه در روز از مصرف داخلی نفت تا سال ۲۰۳۰ به مرحله اجرایی نزدیک می‌شود. این کاهش به‌طور عمده ناشی از توسعه میدان گازی جافوره و تبدیل نیروگاه‌های نفت‌سوز به گازسوز است. از سوی دیگر ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر این کشور که اکنون بیش از ۱۰ گیگاوات است، قرار است تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۱۳۰ گیگاوات برسد. استراتژی حاضر عربستان نه‌تنها می‌تواند تا سال ۲۰۳۵ بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار درآمد صادراتی اضافی دربرداشته باشد، بلکه نقشی کلیدی در تنوع‌بخشی به سبد انرژی این کشور دارد.
سیاست اصلی عربستان سعودی، برنامه جایگزینی سوخت‌های مایع (Liquid Fuels Displacement Program ) با هدف کاهش مصرف داخلی نفت به میزان یک میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۳۰ است. مهم‌ترین پروژه در این حوزه، توسعه میدان گازی جافوره است که انتظار می‌رود حجم تولید گاز این کشور را تا ۶۰ درصد نسبت به ۲۰۲۱ افزایش دهد. این میدان به تنهایی می‌تواند بیش از ۳۰۰ هزار بشکه نفت مصرفی در تولید برق را جایگزین کند و پروژه‌های توسعه دیگر تا پایان دهه، این رقم را به ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌رساند.
در حال حاضر، حدود ۶۲ درصد برق عربستان از گاز طبیعی و ۳۸ درصد از نفت تولید می‌شود، در حالی که انرژی‌های تجدیدپذیر کمتر از یک درصد سهم دارند. برنامه استراتژیک عربستان برای ۲۰۳۰، رسیدن به توازنی ۵۰-۵۰ بین گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر است که این تحول می‌تواند بیش از یک میلیون بشکه نفت و سوخت مایع را برای صادرات آزاد کند و میلیاردها دلار درآمد اضافی به ارمغان آورد، اما روند این پیشرفت تدریجی است، پروژه‌های بزرگ جایگزینی نفت‌سوزها هنوز در مرحله ساخت هستند و تا چند سال دیگر به بهره‌برداری نمی‌رسند.
با این وجود عربستان سرعت بی‌سابقه‌ای در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد و از ۳ گیگاوات در ۲۰۲۳ به بیش از ۱۰ گیگاوات در سال ۲۰۲۵ رسیده است که تا پایان ۲۰۲۵، این رقم به ۱۳ گیگاوات خواهد رسید. هدف بلندمدت این کشور نیز ساخت ۱۳۰ گیگاوات انرژی پاک به‌طور عمده شامل انرژی خورشیدی و بادی تا ۲۰۳۰ است. حتی پیش‌بینی‌های محافظه‌کارانه سازمان‌های بین‌المللی، عربستان را به‌عنوان پیشرو در رشد انرژی‌های تجدیدپذیر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا معرفی می‌کند.
در سطح منطقه‌ای، مصرف برق در منطقه منا در حال افزایش است و تا سال ۲۰۳۵ برای آن رشدی ۵۰ درصدی پیش‌بینی می‌شود که دلیل عمده آن نیازهای سرمایشی و آب‌شیرین‌کن‌هاست. کشورهای حاشیه خلیج فارس بیشترین سهم را در این افزایش دارند. با این وجود پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که سهم نفت در تولید برق از ۲۰ درصد در ۲۰۲۳ به ۵ درصد در ۲۰۳۵ کاهش پیدا کند و جای خود را به گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر بدهد.
برای عربستان، این تغییر ساختاری علاوه‌بر بازده اقتصادی، به کاهش بار بودجه‌ای و تقویت مسائل اقلیمی کشور کمک می‌کند، اما چالش‌هایی همچون رشد سریع صنعتی و جمعیتی، همچنین نیاز به توسعه ظرفیت‌های زیرساختی همچنان باقی‌مانده است و تحولات فصلی مصرف نفت، تا تحقق کامل اهداف ادامه دارد، بنابراین تحلیل‌گران نسبت به دستیابی کامل عربستان سعودی به هدف‌های چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود تردید دارند.
پیشنهادی باخبر
تبلیغات
