بسیاری از طرفداران حمام آب یخ بر این باور هستند که انجام این کار می‌تواند درد عضلانی و کوفتگی را کاهش دهد و به تقویت سیستم ایمنی بدن هم کمک کند، اما آیا این موارد واقعا صحت دارند؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش و اطلاع از فواید دوش آب سرد مطالعه‌ی این مطلب از همشهری آنلاین را از دست ندهید و تا انتها همراه ما بمانید.
تقویت سیستم ایمنی بدن
تحقیقات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض آب سرد تولید نوراپی‌نفرین، هورمون کاهش‌دهنده التهاب را تحریک می‌کند. به همین جهت پاسخ ایمنی بدن تقویت و در برابر بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا هم مقاوم می‌شود. علاوه‌براین تکانه‌های الکتریکی ارسالی به مغز در برخی از افراد اثر ضدافسردگی خواهد داشت.
کاهش استرس و اضطراب
یکی از مهم‌ترین فواید دوش آب سرد کاهش سطح استرس و اضطراب است که به واسطه مکانیسم‌های مختلف زیر اتفاق می‌افتد:
- افزایش فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک و حفظ آرامش بدن؛
- کاهش سطح کورتیزول و ایجاد احساس آرامش؛
- افزایش ترشح اندروفین و بهبود خلق‌وخو؛
- بهبود جریان خون، اکسیژن‌رسانی بهتر به مغز و کاهش خستگی ذهنی؛
- تمرین دادن بدن و افزایش مقاومت آن در برابر استرس‌های رومزه
بهبود سلامت پوست و مو
یکی از در دسترس‌ترین و ارزان‌ترین روش‌های بهبود سلامت پوست و مو دوش آب سرد است که برخلاف آب گرم می‌تواند به حفظ رطوبت، تقویت بافت پوست و مو و افزایش درخشش آن‌ها کمک کند:
| فواید آب سرد برای پوست و مو |
|
| بستن منافذ پوست |
|
| کاهش میزان التهاب و قرمزی |
|
| حفظ رطوبت و ممانعت از خشکی پوست |
|
| افزایش شادابی و درخشش پوست |
|
| کاهش میزان چین و چروک |
|
| تقویت فولیکول‌های مو |
|
| افزایش درخشندگی و نرمی مو |
|
| کاهش چربی اضافی پوست سر |
|
| جلوگیری از شوره |
|
افزایش متابولیسم و کمک به کاهش وزن
مطالعات انجام شده روی موش‌ها نشان می‌دهند که ارتباط قوی بین قرار گرفتن در معرض سرما و کاهش وزن وجود دارد و اگرچه مطالعات مشابه در مورد انسان چندان قابل استناد نیستند، اما حاکی از آن هستند که استرس حرارتی حاصل از قرار گرفتن در معرض آب سرد به تولید انرژی و گرما (یعنی افزایش میزان چربی قهوه‌ای) که برای افزایش متابولیسم و تجزیه گلوکز خون و مولکول‌های چربی نیاز است، کمک می‌کند.
با این حال در نظر داشته باشید که دوش آب سرد به تنهایی و بدون تغییر در سبک زندگی و عادت‌های غذایی نمی‌تواند اثرگذاری چندان زیادی داشته باشد.
تسریع بازیابی عضلات پس از ورزش
بعد از تمرینات ورزشی سنگین می‌توانید به منظور کاهش درد و تسریع ریکاوری عضلات خود از دوش آب سرد استفاده کنید. آب سرد با کاهش جریان خون در عضلات التهاب ناشی از تجمع لاکتیک اسید را کاهش می‌دهد و به این شکل از درد جلوگیری می‌کند.
از طرفی دیگر تماس با آب سرد انقباض رگ‌های خونی را به همراه دارد که پس از آن با گرم شدن بدن جریان خون افزایش می‌یابد و این مسئله منجر به دفع سریع‌تر مواد زائد از بدن و رسیدن ترکیبات مغذی به عضلات خواهد شد.
بهبود کیفیت خواب
شاید از این مسئله مطلع نبودید اما یکی از فواید دوش آب سرد بهبود کیفیت خواب است؛ چرا که به واسطه‌ی آن دمای بدن پایین می‌آید و مغز سیگنال خواب‌آلودگی دریافت می‌کند. به علاوه بالا بودن میزان هورمون استرس یعنی کورتیزول هم بر کیفیت خواب اثر می‌گذارد، در حالی که با استفاده از آب سرد میزان آن در حد متعادل تنظیم می‌شود.
سلامت قلب و عروق
حتما کنجکاو هستید بدانید که دوش آب سرد چطور سلامت قلب و عروق شما را تقویت می‌کند؟ در حقیقت سرد بودن آب منجر به انقباض عروق خونی خواهد شد و در آخر پس از پایان دوش خون با فشار بیشتری درون رگ‌ها جریان پیدا خواهد کرد. این مسئله به مرور زمان می‌تواند انعطاف‌پذیری عروق را افزایش و خطر بیماری‌های قلبی را هم کاهش دهد.
از طرفی دیگر با استفاده از دوش آب سرد میزان التهاب کاهش می‌یابد و این امر از استرس اکسیداتیو و آسیب به رگ‌های خونی هم جلوگیری می‌کند.
افزایش هوشیاری و انرژی روزانه
با تحریک سیستم عصبی سمپاتیک بدن از حالت خواب‌آلودگی خارج می‌شود و میزان هوشیاری افزایش می‌یابد؛ بنابراین اگر صبح‌ها نمی‌توانید سرحال و پرانرژی کارهای روزمره خود را آغاز کنید می‌توانید با گرفتن دوش آب سرد تنفس خود را عمیق‌تر کنید، اکسیژن بیشتری به مغز و عضلات برسانید و در عین حال با افزایش ترشح میزان آدرنالین و نورآدرنالین سطح انرژی و تمرکز خود را هم افزایش دهید.
بهبود خلق و خو
آب سرد میزان ترشح اندروفین و سروتونین را افزایش می‌دهد که در ایجاد حس شادی و کاهش اضطراب موثر هستند؛ علاوه‌براین کاهش تنش‌های روزمره و ایجاد حس آرامش ناشی از این امر می‌تواند خلق‌وخو و روحیه شما را هم بهبود ببخشد.
نکات مهم برای استفاده از دوش آب سرد
برای اینکه بتوانید از تمامی فواید دوش آب سرد بهره‌مند شوید لازم است نکات و موارد زیر را در نظر بگیرید:
- اگر به آب سرد عادت ندارید، می‌توانید با آب ولرم شروع کنید و به تدریج دما را کاهش دهید.
- در ابتدا بین ۳۰ تا ۶۰ ثانیه بسته به توانایی بدن خود زیر آب سرد بمانید و به تدریج این زمان را افزایش دهید.
- بعد از دوش کاملا خود را خشک کنید و لباس گرم بپوشید تا دمای بدن افت نکند.
- می‌توانید بین ۳ تا ۵ چرخه (۳۰ ثانیه آب سرد، ۱ دقیقه آب گرم) را برای بهبود گردش خون، کاهش استرس و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده کنید.
- به منظور سازگاری سریع‌تر بدن با دما، آرام و عمیق نفس بکشید.
- در صورت احساس سرگیجه، ضعف یا لرزش شدید این کار را به سرعت متوقف کنید.
- برای عادت کردن بدن خود می‌توانید در ابتدا دست و پا را با آب سرد بشویید و بعد از آن بقیه قسمت‌های بدن خود را هم شست‌وشو دهید.
- برای رسیدن به نتایج واقعی در این زمینه باید دوش آب سرد را به صورت روزانه یا چندبار در هفته تکرار کنید.
دوش آب سرد فواید متعددی برای بدن به همراه دارد؛ بنابراین حتما آن را در برنامه خود قرار دهید و اگر به این دما عادت ندارید به تدریج زمان خود را افزایش و در عین حال دما آب را کاهش دهید.
در نظر داشته باشید که افراد با مشکلات قلبی، فشار خون پایین و بیماری‌های خاص پیش از انجام این کار باید حتما با پزشک خود مشورت کنند.
