مانع بزرگ بر سر توافق
دست رد تهران به خواسته احتمالی ترامپ؛ از صفر شروع نمی کنیم
جمهوری اسلامی ایران احتمالاً با پیشنهاد آمریکا برای انتقال ذخایر اورانیوم با غنای بالا به کشوری ثالث مانند روسیه، مخالفت خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران احتمالاً با پیشنهاد آمریکا برای انتقال ذخایر اورانیوم با غنای بالا به کشوری ثالث مانند روسیه، مخالفت خواهد کرد؛ پیشنهادی که بخشی از تلاش واشنگتن برای محدود کردن برنامه هسته‌ای تهران است.
به گزارش «شایانیوز» و به نقل از اکوایران، این موضوع که یکی از موانع اصلی برای دستیابی به توافق آینده تلقی می‌شود، در مذاکرات اولیه و عمدتاً غیرمستقیم میان وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، و نماینده ویژه دونالد ترامپ، استیو ویتکاف، در مسقط عمان مطرح شده است.
به گزارش گاردین، جمهوری اسلامی ایران استدلال می‌کند که ذخایر اورانیوم، که در چهار سال گذشته جمع‌آوری شده، باید تحت نظارت شدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل در ایران باقی بماند. تهران این کار را به‌عنوان اقدامی احتیاطی یا نوعی بیمه برای شرایطی تلقی می‌کند که دولت آینده آمریکا، همانند آنچه ترامپ در سال ۲۰۱۸ با خروج از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ انجام داد، بار دیگر از توافق خارج شود.
تهران می‌گوید اگر ذخایر اورانیوم از کشور خارج شود و آمریکا از توافق عقب‌نشینی کند، ایران باید فرآیند غنی‌سازی اورانیوم را از صفر آغاز کند، که در واقع به نوعی مجازات ایران است که به واسطه نقض توافق از سوی واشنگتن صورت گرفته است.
اگرچه بخش اعظم گفتگوها در مسقط به‌صورت غیرمستقیم بین هیات‌های ایرانی و آمریکایی انجام شد و عمان نقش میانجی را ایفا کرد، اما دیدارهای مستقیمی نیز میان ویتکاف و عراقچی برگزار شد.
جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، موافقت کرده که دور بعدی مذاکرات روز شنبه در رم برگزار شود؛ اقدامی که به‌عنوان یک حرکت سیاسی نمادین از سوی ترامپ به ایتالیا تعبیر شده و همچنین تلاشی است برای به حاشیه راندن قدرت‌های اصلی اروپایی در مذاکرات ایران، در حالی که عمان همچنان نقش میانجی را ایفا می‌کند. جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، نیز در تعطیلات عید پاک در رم حضور خواهد داشت.
در جریان مذاکرات اولیه هسته‌ای در سال ۲۰۱۵، ایتالیا احساس می‌کرد که از روند گفت‌وگوها کنار گذاشته شده، در حالی که فرانسه، آلمان و بریتانیا، موسوم به E3، نمایندگی منافع اروپا را بر عهده داشتند.
محمد امرسی از مؤسسه پژوهش سیاست خارجی گفت: «ملونی انتخاب جالبی است چون به نظر می‌رسد او بیش از فرانسه، آلمان و بریتانیا، ارتباط شخصی بهتری با ترامپ دارد. اگر ایتالیا میزبان مذاکرات باشد، این پرسش را به وجود می‌آورد که نقش آینده E3 در گفت‌وگوهای آمریکا و ایران چه خواهد بود.»
با این حال، نیمه شب گذشته، تهران اعلام کرد که مسقط همچنان میزبانی مذاکرات را بر عهده خواهد داشت.
جمهوری اسلامی ایران در حالی مذاکره می‌کند که با تهدید تحریم‌های بیشتر و حتی حمله نظامی احتمالی به سایت‌های هسته‌ای‌اش از سوی آمریکا مواجه است.
با توجه به شرایط وخیم اقتصادی، تهران مشتاق جذب سرمایه‌گذاری مستقیم از طریق رفع تحریم‌های آمریکاست.
مذاکراتی درباره گزینه‌های احتمالی بیمه برای شرکت‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در ایران را دارند، آغاز شده است تا در صورت فروپاشی مجدد روابط با آمریکا از آن‌ها محافظت شود.
پس از خروج آمریکا از توافق در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریم‌ها علیه شرکت‌های خارجی طرف تجارت با ایران، اتحادیه اروپا نتوانست راهکاری عملی برای محافظت از کسب‌وکارهای علاقه‌مند به فعالیت در ایران ارائه دهد.
ترامپ تاکنون جنبه‌های دیگر روابط آمریکا و جمهوری اسلامی ایران، از جمله فعالیتهای منطقه‌ای تهران را از مذاکرات کنار گذاشته است؛ تصمیمی که موجب سردرگمی اسرائیل و سیاست‌مداران ضد جمهوری اسلامی در واشنگتن شده است. آمریکا ممکن است در پی دریافت نوعی تضمین از ایران باشد مبنی بر اینکه در امور حاکمیتی سایر کشورها دخالت نخواهد کرد. ایران اما استدلال می‌کند این اسرائیل است که در سوریه، لبنان و فلسطین به تصرف اراضی دست می‌زند.
نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه با سقوط بشار اسد، حملات اسرائیل به حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان، و حملات آمریکا به یمن آسیب دیده است. ناوگان صادرات نفت ایران نیز تحت فشار فزاینده تحریم‌های رئیس‌جمهور آمریکا قرار گرفته است.
