به گزارش همشهری آنلاین، کامران ندری، خبره بانکی و اقتصاددان میگوید: تصمیمات بانک مرکزی نباید رنگ و لعاب سیاسی بگیرد.
کامران ندری، عضو هیات علمی دانشگاه و اقتصاددان در گفتگو با همشهری تاکید کرد: به نظر من، رئیس کل جدید بانک مرکزی باید برنامههایی در زمینه اصلاحات بنیادی و ساختاری در خود نظام بانکی کشور دنبال کند. از یک طرف هم باید تلاش کند سیاستهای مالی، سیاستهای تجاری و حتی تا حدودی روی سیاست خارجی تأثیرگذار باشد؛ چون مشکلات پولی و ارزی کشور صرفاً به بانک مرکزی مربوط نمیشود، بلکه ریشههای مشکلات در خارج از بانک مرکزی هم هست و باید تلاش شود در آن حوزهها هم اصلاحات دنبال شود.
وی تصریح کرد: اولین کاری که رئیس کل جدید بانک مرکزی باید انجام دهد، حرکت تدریجی و زمانبندیشده به سمت یکسانسازی نرخ ارز است و در صحبتهای ایشان هم بود، اول اینکه این فرآیند باید تدریجی اتفاق بیفتد، دوم اینکه باید در زمانبندی مناسب اجرا شود.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: سوم اینکه باید در هماهنگی با وزارت اقتصاد و سازمان برنامه، دستگاهها را مجاب کند که عواید حاصل از یکسانسازی نرخ ارز صرف ترمیم معیشت گروههای آسیبپذیر شود؛ گروههایی مثل حقوقبگیران و مستمریبگیران که معمولاً درآمدشان از تورم عقب مانده و در چند سال گذشته هم جا مانده است.
ندری هشدار داد: به هیچ وجه دولت نباید از عواید این فرآیند برای برنامه دیگری استفاده کند و هدف اصلی باید جبران فشار معیشتی بر این طبقات باشد. این اولین اقدامی است که به نظرم رئیس کل بانک مرکزی باید انجام دهد.
این کارشناس و خبره بانکی در عین حال اظهار کرد: دومین اقدام، فراهم کردن زیرساخت لازم در بازار ارز و بازار پول برای اعمال سیاستهای فعال ارزی و پولی است. بانک مرکزی نباید تنها به سمت یکسانسازی نرخ ارز حرکت کند و مسئولیت نرخ ارز را نپذیرد. بنابراین اگر ناچاریم به سمت رژیم نرخ ارز شناور برویم، این شناوری نباید مطلق باشد.
به گفته ندری، بانک مرکزی باید نرخ ارز را مدیریت کند و یک رژیم شناور مدیریتشده برای نرخ ارز تعریف شود تا بازار ارز برای فعالان اقتصادی پیشبینیپذیر باشد. این کار کاملاً فنی است، ولی شدنی است؛ با اراده جدی بانک مرکزی و اتکا به دانش و تخصص داخلی میتوان آن را انجام داد.
او تصریح کرد: همچنین در بازار پول، بانک مرکزی باید سیاست پولی فعال را اتخاذ کند و تلاش کند از رژیم سنتی مدیریت کمیتهای پولی به سمت هدایت نرخ بهره در بازار حرکت کند؛ البته این کار آسان نیست و نیازمند فراهم کردن زیرساختها و زمینهسازی برای اعمال سیاست پولی مؤثر است.
این اقتصاددان میگوید: سومین برنامه مهم، ساماندهی بانکهای ناسالم است. الان بانکهایی داریم که به جای کمک به اقتصاد و تأمین مالی فعالیتهای اقتصادی و سرمایهگذاری، به دلیل مدیریت نادرست گذشته، وضعیت خوبی ندارند. تعیین تکلیف این بانکها و هدایت اعتبارات به سمت فعالیتهای مولد، یکی دیگر از برنامههای اصلی رئیس کل بانک مرکزی است.
به گفته او، بازنگری در سیاستهای احتیاطی بانک مرکزی نیز ضروری است. منظور از سیاستهای احتیاطی، برنامه هدایت اعتبار است؛ یعنی باید سیاستهایی تنظیم شود که بانکها اعتبارات خود را به سمت سرمایهگذاریهای مولد سوق دهند. این کار تخصصی است و اگر رئیس کل بانک مرکزی نتواند از ظرفیت تخصصی موجود در اقتصاد کشور استفاده کند، تمام برنامهها با مشکل مواجه خواهد شد.
کامران ندری در عین حال میافزاید: توصیه من به آقای همتی این است که با نگاه تخصصی و بدون توجه به ملاحظات سیاسی، از تمامی ظرفیتهای حرفهای و تخصصی موجود استفاده کند. تنها جایی که نباید سیاسی باشد، بانک مرکزی است. تصمیمات بانک مرکزی نباید رنگ و لعاب سیاسی داشته باشد و ملاحظات سیاسی به هیچ وجه نباید مدنظر قرار بگیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه معتقد است: البته مشکلات خارج از بانک مرکزی، مانند سیاست خارجی، اگر اصلاح نشود، نمیتوان انتظار داشت که رئیس کل بانک مرکزی معجزه کند. وزیر امور خارجه باید مذاکرات را پیش ببرد یا زمینه ارتباطات رسمی و مؤثر با سایر کشورها فراهم شود تا امکان فروش نفت و دریافت درآمد حاصل از آن فراهم گردد.
او توضیح میدهد: در حال حاضر، اقتصاد کشور در حوزههای دیگر نیز با مافیاهایی مواجه است که ثروت ملی را از طریق روشهای غیررسمی دور زدن تحریمها به نوعی سرقت میکنند. این موارد باید اصلاح شود تا بانک مرکزی بتواند اثرگذاری واقعی داشته باشد.
ندری در پاسخ به سوالی مبنی بر چگونگی مهار تورم اظهار کرد: بحث مهار تورم نیز نیازمند اصلاحات ساختاری است. اگر سلطه شرکتهای دولتی و بخش عمومی غیردولتی بر بانکها کاهش نیابد و کسری بودجههای پنهان از طریق خلق پول پوشش داده شود، حل این مشکل صرفاً در اختیار بانک مرکزی نیست.
او میافزاید: بانک مرکزی میتواند با لابیگری و انتشار اطلاعات مناسب روند اصلاحات را تسهیل کند، ولی حل کامل مسائل خارج از حیطه مسئولیت مستقیم آن است.
این اقتصاددان میگوید: تجربه نشان داده است که تغییرات نرخ بهره یا حذف صفرها به تنهایی قادر به کنترل تورم نیستند. باید زمینه یکسانسازی نرخ ارز فراهم شود و یک دالان ارزی برای پیشبینیپذیری بازار تعریف گردد، که متناسب با شرایط اقتصادی مرتباً ارزیابی شود.
به گفته ندری، رئیس کل بانک مرکزی باید درجه شفافیت، پاسخگویی و روابط عمومی بانک مرکزی را ارتقا دهد و سیاست ارتباطی فعالانهای با مردم و فعالان اقتصادی داشته باشد. اصلاحات ساختاری و اقدامات بانک مرکزی تنها در صورتی مؤثر خواهند بود که با حمایت و همراهی کل حاکمیت انجام شود. او باور دارد: با اجرای این اقدامات، امکان دستیابی به حکمرانی اقتصادی مطلوب و کاهش تورم به زیر پنج درصد فراهم خواهد شد چرا که تورم بالا همیشه نشانه مدیریت ناکارآمد کشور است.
