همزمان با افزایش سن، مغز ما نیز همانند سایر اعضای بدن دچار پیری می‌شود. این تغییرات با بالا رفتن سن کاملا چرخه طبیعی است. ممکن است ترشح برخی از هورمون‌ها و تعداد سلول‌های عصبی کاهش یابد و در زمان پیری با افزایش التهاب روبه‌رو شویم. زمانی که حجم مغز تغییر یابد، مسلما عملکرد ذهنی نیز تغییر می‌کند.

جوانی مغز

همشهری آنلاینآرش نهاوندی: زوال و پیری ذهنی رواج دارد و یکی از عواقب ترسناک آن پیری مغز است و اختلال شناختی غیر قابل اجتناب است. همه این تغییرات می‌تواند روی حافظه، قدرت تصمیم‌گیری و سایر توانایی‌های شناختی تاثر بگذارد. با همه این تفاسیر راه‌حل‌هایی وجود دارد که با وجود پیری بدن به جوان ماندن مغز کمک کند.

با دکتر بابک قرائی مقدم جراح مغز و اعصاب درباره راهکارهای جلوگیری از روند پیر شدن و زوال مغز گفت و گویی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.

دکتر بابک قرائی مقدم با اشاره به درمان‌هایی که متخصصان مغز و اعصاب برای کاستن روند پیری مغز در قالب دارویی انجام می‌دهند، گفت: بر این اساس یک سری داروهایی به بیماران می‌دهند که مانند SDA که تائید شده سازمان غذا و داروی آمریکا یا سازمان‌های بهداشتی و دارویی اروپا هستند، کلیت آن‌ها بر این اساس است که سیستم مغزی را تحریک می‌کنند. این داروها ترشح هورمون‌هایی را که فکر می‌کنیم بر اثر دمانس‌ها و پیری مغز ترشح‌شان کم شده افزایش می‌دهند . این داروها باعث می‌شوند که روند تخریب و پیری مغز ارام شود.

او با اشاره به اینکه بدون دارو نیز می‌توان مغز را تحریک کرد، گفت: در بعد واقعی و طبیعی در زندگی روزمره کارهایی مانند ساز زدن یا پرداختن به یک هنر مانند نقاشی همان تحریک را انجام می‌دهند. یعنی وقتی که فردی یک ساز موسیقی می‌نوازد به دلیل اینکه با علاقه و عشق این کار را انجام می‌دهد و این یک کار هنری است و عملا فرد باید آن را فرا بگیرد. ترشح موادی مانند هورمون‌ها در مغر که ترشح آن‌ها کم شده و ما به طور معمول با دارو آن را افزایش می‌دهیم از این طریق به طور طبیعی انجام شود.

جدول و عدم قطعیت

راهکارهای جوانی مغز

این متخصص جراحی مغز و اعصاب، جل جدول را یکی از مناسب ترین عوامل کمک کننده در جلوگیری از پیری مغز توصیف کرد و گفت: به بیماران گفته می‌شود برای چلوگیری از روند پیری مغز جدول حل کنند. جدول‌هایی مانند سودوکو و نظایر ان برای تقویت قسمت‌های دیگری از مغز و بیشتر لب چپ مغز، مناسب هستند. اما مانند خیلی چیزهای دیگر این‌ها همه عوامل کمک کننده برای جلوگیری از روند پیری هستند و هیچ کدام قطعیت ندارند. ما می‌گوئیم در سرطان ریه ریسک فاکتور خیلی مهم سیگار هست تحقیقات نشان می‌دهند که افرادی که به خصوص زیاد سیگار می‌کشند ۱۰ برابر ا ز سایرین احتمال دارد مبتلا به سرطان ریه شوند. اما امکان دارد فردی که حتی یک سیگار در طول عمر نکشیده نیز مبتلا به سرطان ریه شود. روی این مبانی نمی‌توانیم قسمی بخوریم. یک سری دلایل پیری مغز مربوط به مسائل ژنتیک و ارثی است.

او بر اهمیت وضعیت روحی روانی مغز تاکید کرد و گفت: ما به مردم می‌گوئیم افسرده نباشند، افسردگی خود به تنهایی می‌تواند یک ریسک فاکتور باشد برای پیری مغز. کارهای هنری مانند موسیقی، نقاشی و حتی شنیدن موسیقی همه این‌ها باعث بهتر شدن روحیه فرد و افزایش تحریک‌ها در مغز می‌شود که باعث کند شدن روند پیری می‌شود.

خواب و فعالیت‌های شادی بخش

دکتر بابک قرایی با بیان اینکه خواب خوب نیز در روند جلوگیری از پیری مغز ضروری است، گفت: بر اساس نتایج تحقیقات اگر فردی خوب بخوابد روند پاکسازی موادی که همان طور در مغز رسوب شده را تسهیل و تسریع می‌کند. پس ما در کلیت می‌گوئیم هرکاری که به فعال شدن مغز و شادی یک انسان شود می‌تواند به جلوگیری از پیری مغز کمک کند، البته شادی درست و نه شادی نشات گرفته از مواد مخدر و الکل، این‌ها بر عکس باعث بدتر شدن روند پیری مغز می‌شود. اما کارها و فعالیت‌هایی که باعث مشغله ذهنی و درگیر شدن فکر شود. البته در اینجا افکار خوب و دوری از استرس مطرح است. اخبار مفنی از هر لحاظ می‌تواند باعث بدتر شدن وضعیت مغز و حافظه شود. هرچیزی روحیه فرد را خوب کند و به صورت مثبت فعالیت مغزی فرد را تحریک کند.چه با تمریناتی که به صورت مجازی شخص انجام می‌دهد یا به عنوان یک فرد متفکر در حاتل نوشتن مقاله است.و کارهای اجتماعی انجام می‌دهد. این عوامل می‌تواند مانند همان دارویی که ما به افراد مسن می‌دهیم در مراکز مختلف مغز تحریک ایجاد کند.

اما متاسفانه این‌ها نیز قطعیت ندارند، و مشاهده می‌کنید که فردی نقاش، نویسنده یا شاعر خوبی است اما باز هم دچار پیری مغز و زوال عقل می‌شود.بیشترین عامل خطرساز برای دمانس‌های مختلف سن، است. البته جنسیت و تا حدودی زن بودن هم می‌تواند در روند پیری مغز موثرتر باشد. با این حال عواملی نظیر موسیقی، نقاشی، شعر، انجام انواع و اقسام کارهای فکری و هنری می‌تواند در کند کردن روند پیری مغز موثر باشد.

بیشتر بخوانید:


پیشنهادی باخبر