همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: در موشها و احتمالا انسانها این تقویت روحیه از آزاد شدن هورمونی به نام آدیپونکتین ناشی میشود که به مغز میرود و فعالیت را در ناحیهای مرتبط با تنظیم احساسات تحریک میکند. نتیجه، بهبود خلق و خو است که میتواند ساعتها ادامه یابد، اگرچه مدت زمان آن هنوز در انسان اندازهگیری نشده است. با توجه به این نکته گفته میشود پیامدهای بسیار باورنکردنی برای افرادی که میتوانند ورزش کنند، وجود دارد. حتی یک جلسه تمرین میتواند تسکین فوری علائم اضطراب یا افسردگی را فراهم کند. همین مکانیسم میتواند الهامبخش دستهای از داروهای ضد افسردگی جدید و سریعالاثر باشد که بسیار سریعتر از درمانهای سنتی اثر میکنند.
سوناتا سوک یو یائو، متخصص نوروبیولوژی از دانشگاه پلیتکنیک هنگ کنگ، به سای پست گفت: درمانهای ضد افسردگی سریعالاثر که اثرات پایدار و عوارض جانبی حداقلی ارائه میدهند، همچنان کمیاب هستند. این مطالعه شواهد بالینی برای اثربخشی یک جلسه ورزش در کاهش علائم افسردگی ارائه میدهد.
فعالیت بدنی مداوم به طور گسترده به عنوان وسیلهای برای درمان و پیشگیری از افسردگی خفیف تا متوسط شناخته شده است. با این حال، اطلاعات زیادی در مورد اثرات یک جلسه ورزش متوسط مثلا یک دویدن آرام بر خلق و خو وجود ندارد.
فقط ۳۰ دقیقه تا هدف
شواهد تازه نشان میدهد که ورزشهای کوتاه مدت تأثیر مثبتی بر افراد مبتلا به افسردگی دارد؛ یائو و همکارانش میخواستند این تأثیر را کمی کنند و دلیل آن را شناسایی کنند.
آنها ۴۰ انسان بالغ بین ۱۸ تا ۴۰ سال و چند ده موش را در چندین گروه آزمایشی استخدام کردند و آنها را به ورزش کردن وادار کردند.
انسانها بخش آسان این آزمایش بودند. هر شرکتکننده یک پرسشنامه پروفایل حالات خلقی را برای ارزیابی خلق و خوی خود پر کرد. سپس، آنها به مدت ۳۰ دقیقه در حالی که یک مانیتور ضربان قلب به خود بسته بودند، روی تردمیل دویدند. پس از ورزش، بلافاصله پرسشنامه را دوباره پر کردند. شرکتکنندگان، چه با علائم اضطراب و افسردگی و چه بدون آن، بهبود قابل توجهی در خلق و خو نشان دادند، به طوری که شرکتکنندگان دارای علائم، کاهش خشم، سردرگمی، خستگی، افسردگی و اضطراب کلی را گزارش کردند. در همین حال، اعتماد به نفس و انرژی در همه شرکتکنندگان افزایش یافت.
کشتن و زجر کش کردن برای آزمایش تسکین افسردگی
برای فهمیدن دلیل این موضوع، محققان به موشها روی آوردند. اینجاست که موضوع ناخوشایند میشود. برای القای علائم شبیه افسردگی، برخی از حیوانات چندین هفته تحت پروتکلی به نام استرس مزمن غیرقابل پیشبینی قرار گرفتند. این بدان معناست که موشها در معرض مواجهه طولانی مدت با انواع عوامل استرسزای ناسازگار و غیرقابل پیشبینی، مانند رختخواب خیس، محدودیت، قفس کج شده یا نگه داشتن پای موش روی یک پد الکتریکی به مدت پنج دقیقه قرار میگیرند. این امر منجر به کاهش رفتار نظافت، کاوش و کنجکاوی و افزایش بیتحرکی در هنگام انجام آزمایشهای فیزیکی میشود، مشابه علائم افسردگی در انسان.برخی از موشها تحت این پروتکل قرار نگرفتند تا به عنوان گروه کنترل عمل کنند.
سپس، به موشها یک دوره تمرین متوسط مشابه روی تردمیل داده شد و رفتار آنها ارزیابی شد. این روش جواب داد: موشهای تحت استرس و بدون استرس، رفتارهایی مرتبط با خلق و خوی بالا، از جمله نظافت و افزایش تحرک، نشان دادند و وقتی در آب قرار گرفتند، مدت زمان بیشتری را صرف تلاش برای شنا کردند.
بیشتر بخوانید:
این اثرات ۲ ساعت پس از ورزش اندازهگیری شد و حداقل ۲۴ ساعت ادامه داشت؛ تا ۴۸ ساعت، اثرات فروکش کرده بود. برای فهمیدن دلیل این موضوع، محققان موشهای تازه ورزش کرده را با اتانازی یا مرگ آسان از بین بردند و سپس آنها را مورد مطالعه قرار دادند. آنها پس از ورزش، سطح بالاتری از هورمونی به نام آدیپونکتین را هم در خون و هم در قشر جلوی مغز میانی موشها یافتند، ناحیهای از مغز که شامل قشر کمربندی قدامی، یک منطقه حیاتی برای تنظیم احساسات، میشود.
تصویربرداری و نقشهبرداری مغز نشان داد که آدیپونکتین گیرندهای را در نورونهای خاصی به نام AdipoR۱ فعال میکند؛ غیرفعال کردن این گیرنده در آن نورونها در گروه دیگری از موشها، رفتارهای مرتبط با تقویت خلق و خوی مثبت را از بین برد.
در تحقیقات بیشتر، محققان دریافتند که AdipoR۱ پروتئینی به نام APPL۱ را فعال میکند که به هسته نورون منتقل میشود و آبشاری از تغییرات مولکولی را ایجاد میکند که به ساخت یا تقویت سیناپسها کمک میکند. این نورونها همچنین خارهای دندریتیک جدیدی تشکیل دادند، اثری که با مسدود شدن APPL۱ ناپدید شد، که نشان میدهد آنها نیز در اثرات تقویت خلق و خو ناشی از ورزش نقش دارند. کتامین نیز باعث مهارزدایی دندریتیک مشابهی میشود که میتواند سرنخهایی در مورد نحوه عملکرد آن داشته باشد. با این حال، به نظر میرسد کلید اصلی در اینجا فعال شدن AdipoR۱ باشد که مانند کلیدی است که آن سرخوشی پس از ورزش را روشن میکند.
