الزامات حفظ استقلال ملی
یک جامعه‌شناس سیاسی نوشت: معمولاً وقتی بحث استقلال بیان می‌شود این معنا در ذهن می‌آید که فقط باید مقابل کشورهای زورگو بایستیم و اجازه نفوذ آنان را در کشورمان ندهیم، در حالی که این یکی از ۴ عنصری است که رهبر انقلاب بیان کردند.
گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم ـ محسن ردادی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی طی یادداشتی به تحلیل و تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی 14 خرداد 1404 و تأکید معظمٌ‌له به موضوع استقلال ملی پرداخته است.
متن این یادداشت به‌شرح زیر است:
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) محور فرمایشات‌شان را در رابطه با بحث استقلال و اصول آن تنظیم کرده بودند که به‌نظر می‌رسد برای تبیین آن نیاز است چندین نکته را مرور کنیم.
سخنرانی 14 خرداد رهبر معظم انقلاب که مربوط به راه امام خمینی(ره) است، از مهم‌ترین سخنرانی‌های سالانه ایشان است که بعد از رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی، هرساله یک جنبه از شخصیت امام راحل را بر اساس نیاز جامعه مورد تأکید و تبیین قرار می‌دهند و از کنار هم قرار دادن این فرمایشات رهبر انقلاب در این سال‌ها، منظومه‌ای از تفکر انقلاب اسلامی و اندیشه امام خمینی(ره) به‌خوبی استخراج می‌شود.
به‌یادداریم یک سال بحث تحریف امام، سال دیگر آزادی در نگاه ایشان، سالی مقاومت و استکبارستیزی و امثال این را برای مردم تبیین فرمودند، امسال نیز رهبر معظم انقلاب متناسب با شرایط موضوع استقلال ملی را برجسته فرمودند که به‌نظرم مسئلۀ مهم و مبتلابه و در واقع ضروری بود. ایشان استقلال را دارای 4 پایه معرفی کردند؛
اول اینکه باید به اصل «ما می‌توانیم» باور داشته باشیم. استقلال فقط یک بحث حقوقی نیست و به این معنا تلقی می‌شود که اگر یک ملت از نظر جامعه بین‌الملل به‌عنوان یک ملت و دولت مستقل شناسایی شود، در این صورت از لحاظ حقوقی این مردم و این کشور مستقل محسوب می‌شوند و زیرمجموعه و مستعمره یا مفاهیمی از این قبیل نیستند، البته لازم است این مفهوم را جامعه‌شناختی‌تر و هویتی‌تر درک کرد نه صرفاً حقوقی.
بعضی از ملت‌ها و دولت‌ها نسبت به برخی دیگر استقلال بیشتری دارند، نه به این معنا که رأی‌شان در سازمان ملل پررنگ‌تر است بلکه به این معنا که مطابق با منافع ملی‌شان عمل می‌کنند، مثلاً زمان شاه ظاهراً از لحاظ حقوقی استقلال داشتیم ولی وقتی مثلاً آمریکا درگیر جنگ ویتنام شد و از ایران خواست هواپیماهای خود را برای عملیات نظامی به ویتنام بفرستد، این با منافع ملی ملت سازگار نبود، آن زمان طبق منافع ملی تصمیم‌گیری نمی‌شد و حکومت وقت مجبور بود در تصمیم‌گیری‌های خود منافع قدرت‌ها را لحاظ کند.
لازم است استقلال را در بحث هویتی ببینیم؛ وقتی رهبر معظم انقلاب وارد این موضوع می‌شوند، تمام عناصر هویتی استقلال را برمی‌شمارند. عنصر و اصل اول دربارۀ «ما می‌توانیم» این است که لازم است قدرت اعتماد به نفس کافی را داشته باشیم که مثلاً برای انجام یک پروژه ملی و یا تصمیم‌گیری بدون کمک و اجازه از دیگران آن را عملیاتی کنیم و این توانایی باید در اذهان مردم جا بیفتد.
اصل دوم بحث مقاومت است؛ کشورهای مختلف در عرصه بین‌الملل فعالیت می‌کنند و تمایل دارند از ابزارهای مختلف بین‌المللی و حتی ابزارهای سخت استفاده کنند تا استقلال کشورهای کوچک را محدود کنند؛ ما در این زمینه باید مستقل عمل کنیم و مقاومت ایجاد کرده باشیم. اگر نتوان در این عرصه مستقل عمل کرد، استقلال کشور از دست خواهد رفت و نباید اجازه داد کشورهای دیگر اراده خود را بر منافع ملی ما تحمیل کنند، معمولاً وقتی بحث استقلال بیان می‌شود این معنا در ذهن می‌آید که فقط باید مقابل کشورهای زورگو بایستیم و اجازه نفوذ آنان را در کشورمان ندهیم، در حالی که این یکی از چهار عنصری است که رهبر انقلاب بیان کردند.
اصل سوم که بعضاً مورد کوتاهی هم قرار می‌گیرد، بحث تبیین است؛ شاید بتوان گفت ضعیف‌ترین عملکرد را ما در تأمین این اصل داشته‌ایم، نیاز است به‌نحوی عمل کنیم که مردم از لحاظ ذهنی و اعتقادی به این نتیجه برسند که باید استقلال داشته باشیم و باید برای حفظ آن نیز کوشید.
رهبر معظم انقلاب به‌خوبی و با تیزبینی این مسئله را مورد اشاره و تأکید خود در این سخنرانی قرار دادند و امید است هشداری برای دانشگاهیان و اهالی رسانه باشد که بهتر و دقیق‌تر به این عرصه بپردازند.
در این زمینه خوب است عملکرد خودمان را نیز مورد بررسی قرار دهیم؛ استقلال یکی از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی بوده است و مردم ما به‌درستی گفتند: «استقلال آزادی جمهوری اسلامی». بررسی کنیم که؛ چند کتاب در رابطه با بحث استقلال نگاشته شده است و این مفهوم چه‌جایگاهی در اذهان مردم‌مان دارد؟ آیا وقتی سخن از استقلال ملی به میان می‌آید، مردم فکر می‌کنند که باید منزوی شویم و هزینه دهیم و با تمام دنیا بجنگیم؟ یا اینکه اصول استقلال در اذهان نقش می‌بندد؟
اصل چهارم استقامت است که مقام معظم رهبری بر آن تأکید داشته و دارند؛ استقامت متفاوت از مقاومت است. استقامت یعنی در مسیری که گام برمی‌داریم، باید قوی و پایدار بود؛ بسیاری از ملت‌ها خواستار استقلال بوده‌اند اما پایداری نکرده و موفق نشدند، مثال این نیز ویتنام است که مقابل زورگویی آمریکا ایستاد و مقاومت کرد و موفق هم بود اما امروز به کشوری تبدیل شده است که کارگر ارزان‌قیمت را برای تولید محصولات اروپایی و آمریکایی فراهم می‌کند، این یعنی استقلال‌شان از دست رفت و مردم‌شان مورد ظلم قرار می‌گیرند.
در مجموع باید گفت که ورود رهبر معظم انقلاب به تبیین مسئلۀ استقلال بر اساس نیاز جامعه است و بیان این مسائل، ضمن خط‌دهی به جامعه و هم‌چنین مسئولان، مسئولیت دانشگاهیان و فعالان رسانه را بر موضوع تبیین بیش از پیش مشخص می‌کند، هم‌چنین نیاز است نخبگان وارد میدان شوند و این چهار اصل را که در این مقال اشاره کردیم، مورد پردازش و تبیین قرار دهند.
انتهای پیام/+
