ایلنا گزارش میدهد؛
آلودگی هوا مهمان ناخوانده شهرهای آذربایجان غربی/وارونگی دما،صنایع آلاینده و خودروهای فرسوده دلیل اصلی آلودگی هوا
با افزایش آلایندهها در روزهای اخیر، کیفیت هوای چندین شهر استان آذربایجان غربی برای چندمین روز متوالی در وضعیت «ناسالم» قرار گرفت و مدارس این شهرها را به تعطیلی کشاند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، آلودگی هوا در آذربایجان غربی طی سالهای اخیر به یکی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی استان تبدیل شده است.
بر اساس ارزیابی کارشناسان، بخش قابل توجهی از آلودگی موجود در هوای شهرهای بزرگ استان از جمله ارومیه، خوی، مهاباد و بوکان ناشی از تردد خودروهای فرسوده، استفاده گسترده از سوختهای فسیلی در واحدهای صنعتی و گرمایشی، و فعالیتهای عمرانی پراکنده است.
همچنین، ریزگردهای ورودی از کشورهای هممرز، خشکسالی و کاهش سطح پوشش گیاهی نقش تعیینکنندهای در تشدید ذرات معلق در هوای استان دارند.
همزمان، کاهش سطح منابع آبی و مشکلات مربوط به تغییرات اقلیمی، ظرفیت خودپالایی هوای منطقه را محدود کرده است.
وسایل نقلیه فرسوده و صنایع، عوامل اصلی آلودگی هوای شهرها
محمد اصغری کارشناس محیطزیست در گفت وگو با ایلنا، با تشریح دلایل افزایش آلودگی هوا در شهرهای بزرگ گفت: ناوگان حملونقل فرسوده، فعالیت صنایع آلاینده و سوزاندن پسماندها مهمترین منابع تولید آلایندهها هستند.
وی بر ضرورت نوسازی وسایل نقلیه، بهبود استانداردهای صنعتی و توسعه فضای سبز برای کاهش بحران آلودگی هوا تأکید کرد و افزود: وسایل نقلیه موتوری فرسوده، موتورسیکلتهای کاربراتوری و حملونقل شخصی همچنان اصلیترین منبع تولید آلودگی هوا محسوب میشوند.
اصغری ادامه داد: فعالیت صنایع، نیروگاهها، عملیات عمرانی و سوزاندن پسماند و بقایای کشاورزی نقش قابلتوجهی در افزایش ذرات معلق و گازهای آلاینده دارند.
وی همچنین خشکسالی، کاهش پوشش گیاهی و ورود ریزگردهای خارجی را از جمله عوامل طبیعی مؤثر بر تشدید آلودگی هوا عنوان کرد.
اصغری در بخش دیگری از سخنان خود به راهکارهای کاهش آلودگی اشاره کرد و گفت: نوسازی ناوگان حملونقل، توسعه مترو و اتوبوسهای پاک، حذف موتورسیکلتهای کاربراتوری و اجرای معاینه فنی سختگیرانه از مهمترین اقدامات مؤثر هستند.
وی افزود: اصلاح سوخت نیروگاهها، کاهش مصرف سوختهای سنگین در صنایع، استفاده از فیلترهای صنعتی، ممنوعیت سوزاندن پسماند، توسعه فضای سبز و مدیریت گردوغبار باید بهطور جدی در دستور کار دستگاههای مسئول قرار گیرد.
این کارشناس با تأکید بر ضرورت همکاری مردم و نهادهای دولتی گفت: کنترل آلودگی هوا زمانی نتیجه میدهد که هم سیاستگذاری درست انجام شود و هم رفتار مصرف انرژی در جامعه اصلاح شود.
وارونگی دما و ناوگان فرسوده، دلیل اصلی خفگی هوای ارومیه
حجت جباری، مدیرکل محیطزیست آذربایجانغربی با اشاره به تشدید آلودگی هوای ارومیه گفت: پایداری جوی، مصرف بالای سوخت و تردد گسترده خودروهای فرسوده بهویژه اتوبوسهای شهری موجب شده آلایندهها در لایههای پایین شهر حبس شده و شاخص آلودگی به وضعیت هشدار برسد.
جباری، با اشاره به دلایل اصلی آلودگی هوای ارومیه، گفت:آلودگی اخیر بیش از هر چیز ناشی از پدیده وارونگی دما و پایداری هواست. زمانی که لایههای جوی پایدار میشوند، آلایندههایی که عمدتاً از خودروها و سوختهای فسیلی منتشر میشوند، در لایههای پایین شهر حبس شده و امکان خروج و جابهجایی پیدا نمیکنند؛ در نتیجه شاخص آلودگی افزایش مییابد.
وی افزود: ناوگان حملونقل، بهویژه خودروهای فرسوده و اتوبوسهای شهری، سهم بسیار بالایی در تولید آلایندهها دارند. بسیاری از اتوبوسهای در حال تردد سالها از عمرشان گذشته و مصرف سوخت و میزان آلایندگی آنها چند برابر حد استاندارد است.
به گفته جباری، برخی عوامل محیطی دیگر نظیر سوزاندن ضایعات، زباله، لاستیک و پسماندهای کشاورزی در حاشیه شهر نیز به افزایش ذرات آلاینده کمک میکند، امامنشأ اصلی همچنان خودروها و مصرف بالای سوخت است.
وی با اشاره به نقش واحدهای صنعتی و نیروگاهها در آلودگی هوا گفت:اگرچه این واحدها نیز در آلودگی اثر دارند، اما سهم آنها در شرایط فعلی کمتر از ناوگان حملونقل است.
جباری درباره اقدامات فوری برای کاهش آلودگی گفت:در شرایط بحران، ضروری است مردم ترددهای غیرضروری را کاهش دهند و گروههای حساس شامل بیماران قلبی و ریوی حتماً از ماسک استاندارد استفاده کنند. همچنین استفاده کمتر از خودروهای شخصی و کاهش روشنکردن خودروها درجا میتواند در کوتاهمدت مؤثر باشد.
وی درباره راهکارهای بلندمدت نیز تأکید کرد: کشور نیازمند بازنگری جدی در سیاست مصرف سوخت و نوسازی ناوگان حملونقل است. خودروهای عمومی و شخصی باید بهتدریج جای خود را به وسایل نقلیه کممصرف و پاک بدهند. علاوهبراین، فرهنگسازی درباره مصرف بهینه سوخت، کاهش استفاده از خودروهای تکسرنشین و ساماندهی صنایع و فعالیتهای آلاینده اطراف شهر، برای کنترل پایدار آلودگی ضروری است.
جباری تأکید کرد: کاهش آلودگی هوا نیازمند عزم ملی، همکاری مردم و اجرای سیاستهای مؤثر است.
در پایان باید متذکر شد: اجرای برنامههای مدیریت گردوغبار، ساماندهی منابع آلاینده صنعتی، توسعه حملونقل عمومی، جایگزینی خودروهای فرسوده و افزایش کمربند سبز شهری از مهمترین اقداماتی است که میتواند در بهبود کیفیت هوای آذربایجان غربی مؤثر باشد.
