طرفداری | اگر یک هوادار و خانواده معمولی قصد داشت با برنامهریزی دقیق و از پیش تعیین شده، حتی فقط یکی از بازیهای جام جهانی تابستان سال آینده را از نزدیک در یکی از استادیومها تماشا کند، با اعلام قیمتهای شرمآور بلیتها، خیلیها از خیر آن گذشتند و از همین ابتدا قید این رؤیا را بعد از کلی تدارکات جانبی بیشمار، زدند.
با اعلام رسمی قیمت بلیتهای جام جهانی، موجی تازه از نارضایتی در میان هواداران فوتبال در سراسر دنیا به راه افتاده است. در حالی که جام جهانی همیشه بهعنوان «جشن بزرگ مردم» توصیف میشد، اکنون بسیاری از هواداران معتقدند این جشن بیش از هر زمان دیگری به یک رویداد لوکس برای ثروتمندان تبدیل شده است.
ارقام اعلامشده برای بلیتها، بهویژه در مراحل حساستر، برای بسیاری از هواداران طبقه متوسط و کارگر عملاً «دست نیافتنی» است. حتی تماشای یک بازی ساده در مرحله گروهی، آن هم از بدترین صندلیهای ورزشگاه، مستلزم پرداخت صدها دلار است؛ پولی که در بسیاری از کشورها معادل بخش قابل توجهی از حقوق ماهانه یک کارمند یا کارگر است.
در کنار این هزینهها، باید مخارج سفر، اقامت، بیمه و تغذیه را هم اضافه کرد؛ هزینههایی که در کشورهای میزبان، آمریکا، کانادا و مکزیک، بهطور معمول بالا است. به این ترتیب، رؤیای دیدن حتی «یک مسابقه از نزدیک» برای بسیاری از هواداران، به پروژهای چند هزار دلاری یا چند هزار یورویی تبدیل میشود؛ مبلغی که در توان اکثر خانوادهها نیست.
بسیاری از هواداران در گفتوگو با رسانهها تأکید میکنند که سالها برای پسانداز و برنامهریزی سفر به جام جهانی تلاش کردهاند، اما اکنون با دیدن قیمتها، ناچار شدهاند از تصمیم خود صرف نظر کنند. برخی از آنها میگویند: «ما قرار نبود خانه بخریم یا ماشین عوض کنیم؛ فقط میخواستیم یکبار در زندگیمان یک بازی جام جهانی را از نزدیک ببینیم، اما این قیمتها عملاً ما را از انجام آن بازداشته است».
کارشناسان حوزهٔ فوتبال و گروههای هواداری نسبت به پیامدهای این روند هشدار میدهند. به خوبی واقفیم وقتی ورزشگاهها به جای هواداران واقعی، از گردشگران ثروتمند، مهمانان ویژه و خریداران بستههای تجاری پر شود، فضای اصیل و پرشور سکوها از بین میرود و «روح» فوتبال آسیب میبیند. فیفا مثل همیشه با نگاه صرفاً تجاری به قضیه نگاه کرده است. این، توهین نهایی به هواداران فوتبال در سراسر جهان است.
بهای سرسامآور بلیتهای جام جهانی، فوتبال را میکُشد. خشم طرفداران در رسانهها غیرقابل کنترل است. حق دارند.
با تعیین قیمتهای نجومی برای بلیتهای جام جهانی، عملاً فوتبال، این «بازی محبوب و مردمی» را به بازی از ما بهتران تبدیل کردهاند.
بر اساس طرح اعلام شده، ارزانترین بلیت برای تماشای دیدار فینال رقم حیرتانگیزِ حدود ۳.۱۱۹ پوند خواهد بود.
نیل ویکس، هوادار ۶۰ ساله تیم ملی انگلیس از گرینویچ در جنوب شرقی لندن، با عصبانیت در ایکس (توییتر سابق) نوشته است:
ما به اینکه سرمان را کلاه بگذارند عادت کردهایم، اما این دیگر مادرِ همه کلاهبرداری هاست.
و فیل سولوُف، با لحنی تند اضافه میکند:
فیفا سرانجام فوتبال را از دست مردمان طبقه کارگر، زن و مرد، درآورد.
او با نشانه رفتن مستقیم رئیس فیفا، جیانی اینفانتینو، که همین هفته گذشته در کنار دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، ژست عکس یادگاری گرفته بود، ادامه میدهد:
برای او همه چیز در پول خلاصه میشود؛ برای ما هواداران، همه چیز افتخار و عشق به بازی است. میفهمیم که دیگر نمیشود انتظار بلیت ارزان داشت، اما اینفانتینو باید به این فکر کند که یک هوادار عادی چقدر درآمد دارد.
رونان اوین، مدیر اجرایی گروه هواداری فوتبال اروپا، میگوید:
این تصمیم مثل یک شوک بزرگ است. همهٔ ما مات و مبهوت ماندهایم. خیلی از هواداران به هیچوجه توان پرداخت این مبالغ را نخواهند داشت. برای هواداران اروپایی، این قیمتها یعنی چند ماه حقوق کامل، چه برسد به هواداران سایر نقاط جهان. فیفا نیازی به این پول ندارد. این یک انحراف بزرگ از تاریخ و ماهیت واقعی فوتبال است. فیفا قدرت آن را دارد که این روند را متوقف کند و تصمیمش را بازنگری کند. این قیمتگذاری تأثیری بسیار منفی روی تورنمنت و جام جهانی خواهد گذاشت.
این اعتراضات فقط به مطبوعات و رسانههای انگلیسیزبان محدود نمیشود و طی جستوجویی مختصر، بی برو برگرد مطلبی در اعتراض به فیفا دیده میشود.
قرار است اتحادیه فوتبال انگلیس (FA) در پایان این هفته اعضای «باشگاه هواداران سفرهای تیم ملی انگلیس» را از جزئیات قیمتها آگاه کند. از روز دوشنبه، اعضای این باشگاهها میتوانند برای شرکت در قرعهکشی بلیتها ثبت نام کنند؛ قرعهکشیای که شامل امکان همراهی تیمشان از مرحله گروهی تا فینال خواهد بود.
در استراتژی تازه فیفا، قیمت بازیهای مرحله گروهی دیگر بهصورت نرخ ثابت نیست و بر اساس «کیفیت» و نام تیمها تعیین میشود.
در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، بهای بلیت بازیهای مرحله گروهی در سه سطح ثابت ۶۸.۵۰، ۱۶۴.۵۰ و ۲۱۹ پوند تعیین شده بود. اما اکنون، تنها برای بازی نخست انگلیس مقابل کرواسی در آرلینگتونِ تگزاس در ۱۷ ژوئن، بلیتها سه سطح قیمتی ۱۹۸، ۳۷۳ و ۵۲۳ پوند خواهند داشت.
در فروش اولیه، هیچ بلیت موسوم به «رده چهارم» عرضه نشده است؛ موضوعی که در جام جهانی ۲۰۲۲ هم تکرار شد، زیرا آن دسته از بلیتها برای ساکنان محلی کنار گذاشته میشد. با این حال، سال آینده همین بلیتها به فروش عمومی گذاشته خواهند شد و قیمتشان تحت نظام «قیمتگذاری پویا» بالا و پایین خواهد رفت.
سخنگوی هواداران اروپا نیز در واکنشی انتقادی اظهار کرد:
برای نخستین بار در تاریخ جام جهانی، هیچ قیمت یکسان و ثابتی برای همه بازیهای مرحله گروهی وجود نخواهد داشت. هواداران تیمهای مختلف، در همان مرحله مسابقات، قیمتهای متفاوتی میپردازند. در سند مزایدهای که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، وعده داده بودند بلیتهایی با قیمت پایه ۲۱ دلار عرضه شود. کل مسیر همراهی یک تیم تا فینال، در ارزانترین رده، قرار بود ۲٬۲۴۲ دلار تمام شود. این وعدهها دیگر عملاً دود شده و به هوا رفته است.
فیفا پیشتر در پاسخ به انتقادات تأکید کرده بود:
این مدل قیمتگذاری بازتاب دهندهٔ رویه فعلی بازار در قبال رویدادهای بزرگ سرگرمی و ورزشی در کشورهای میزبان است.
این در حالی است که بسیاری از هواداران و فعالان فوتبال معتقدند فیفا با تکیه بر منطق «رویداد سرگرمی لوکس» و نادیده گرفتن ریشههای مردمی فوتبال، متأسفانه در حال بریدن ریسمانی است که سالها این ورزش را به تودههای مردم در سراسر جهان پیوند میداد.
بدون شک برای میلیونها هوادار در سراسر دنیا این چیزی کمتر از یک توهین علنی نیست. عملاً، «رؤیایی» که سالها در ذهن هواداران میچرخید که روزی در زندگیشان لباس تیم کشورشان یا محبوبشان را بپوشند، پرچمشان را روی دوش بیندازند و سرود ملی را از روی سکوهای جام جهانی فریاد بزنند، نابود شده است.
نتیجه روشن است: به تماشای تلویزیونی از خانه رضایت بدهند؛ همان خانهای که فیفا و شرکایش از طریق قراردادهای کلان پخش تلویزیونی، باز هم از آن پول استخراج میکنند. این خیانتی عظیم است، دیگر نمیتوان با وجدان راحت از «جشن بزرگ فوتبال برای همه» حرف زد؛ این بیشتر شبیه یک مهمانی خصوصی است و مهمتر از آن، چه کسی این حق را به مدیران فیفا داده که فوتبال، این میراث مشترک نسلها در برزیل، آرژانتین، آفریقا، آسیا و اروپا را به یک کالا برای مشتریان ثروتمند جهان شمالی تقلیل دهد؟
در این میان، قربانی اصلی سکوها هستند. جای هوادار واقعی، با پرچم دستدوز، با گلوهای گرفته از فریاد، کمکم دارد با تماشاگران اتفاقی، مهمانان شرکتی و دارندگان بلیتهای چند هزار دلاری عوض میشود؛ کسانی که شاید نام نیمی از بازیکنان داخل زمین را هم ندانند، اما به لطف حساب بانکی چاقشان، بهترین صندلیها را اشغال میکنند. استادیومی که در آن اکثریت سکوها در اختیار این طبقه است، هر چه باشد «جوّ اصیل جام جهانی» در آن موج نخواهد زد.
آنچه امروز در قالب قیمتگذاری شرمآور بلیتهای جام جهانی میبینیم، فقط یک بحث اقتصادی نیست؛ یک تغییر جهت خطرناک است: از «فوتبال برای مردم» به «فوتبال برای مشتریان». تا زمانی که هیچ مقاومتی جدی از سوی هواداران، اتحادیههای ملی و حتی بازیکنان مطرح شکل نگیرد، باید پذیرفت که هوادار معمولی هر روز چند پله دیگر از معبدی که خود ساخته بود دورتر میشود؛ معبدی که حالا بلیت ورودش فقط برای طبقهای خاص چاپ میشود.
