بهترین فیلم‌ها در مورد هولوکاست: روایت‌هایی از تاریک‌ترین فصل تاریخ 

بی‌مقدمه با هم نگاهی داریم به بهترین فیلم‌ها در مورد هولوکاست، فیلم‌هایی جذاب و دیدنی اما آغشته به غم. در این فهرست طولانی برخی از بهترین فیلم های جهان و پر بیننده ترین فیلم های جهان مثل فهرست شیندلر نیز قرار دارند.

تماشای بهترین فیلم‌ها دربارهٔ هولوکاست، فرصتی برای مواجههٔ مستقیم با ابعاد انسانی این فاجعه است. با تماشای این آثار، دیگر با اعداد و ارقام خشک روبه‌رو نیستیم؛ بلکه رنج افراد و خانواده‌ها را بهتر و دقیق‌تر درک خواهیم کرد. زمانی که به‌عنوان یک مخاطب به تماشای چشمان معصوم یک کودک یهودی می‌نشینیم، دیگر تاریخ و واقعهٔ هولوکاست را یک رویداد دور و انتزاعی نمی‌بینیم؛ بلکه آن را در قلب خود نیز حس خواهیم کرد. فیلم‌هایی که دربارهٔ هولوکاست ساخته می‌شوند، به‌خوبی به ما نشان می‌دهند که بی‌تفاوتی و تعصب می‌توانند چه فجایعی را به بار آورند. شاید حتی بتوان گفت که دیدن چنین آثاری، یک مسئولیت اخلاقی محسوب می‌شود.

از همین رو، در این نوشته تصمیم گرفتیم تا فهرستی از بهترین فیلم‌ها دربارهٔ هولوکاست را با شما به اشتراک بگذاریم؛ آثاری که تماشای آن‌ها نه تنها برای سینمادوستان ضروری است، بلکه برای هر انسانی مفید خواهد بود و در حالتی خوش‌بینانه، شاید حتی بتواند به جلوگیری از تکرار چنین فجایعی کمک کند.

فهرست شیندلر (Schindler’s List)

بدون شک در هر لیستی که در مورد بهترین فیلم‌ها در مورد هولوکاست باشد، فهرست شیندلر قرار خواهد گرفت. فیلم فهرست شیندلر روایتگر داستانی تاثیرگذار در دوران اشغال لهستان توسط آلمان نازی در جنگ جهانی دوم است. داستان از این قرار است که مردی اهل چک و عضو حزب نازی به نام اسکار شیندلر با هدف کسب سود وارد کراکوف می‌شود و با استفاده از نفوذ خود و رشوه، کارخانه‌ای راه‌اندازی می‌کند. او با کمک دستیار یهودی‌اش تلاش می‌کند از کارگران یهودی در برابر خطرات اردوگاه‌های مرگ محافظت کند. این فیلم در فهرست‌های بسیاری از جمله بهترین فیلم های imdb قرار دارد.

 

پیانیست (The Pianist)

فیلم پیانیست داستان واقعی یک نوازنده یهودی لهستانی را روایت می‌کند. این پیانیست همزمان با اشغال ورشو توسط آلمان نازی تلاش می‌کند در میانه‌ ویرانی، تبعیض و تهدید مداوم، جان خود را حفظ کند. زندگی‌ این هنرمند به شکلی ناگهانی دگرگون شده و با چالش‌های سهمگینی مانند فقر، گرسنگی و وحشی‌گری نیروهای اشغالگر روبه‌رو می‌شود. سکانسی از این فیلم را که این پیانیست گریه‌کنان در حال گذر از خرابه‌هاست را حتماً در شبکه‌های اجتماعی‌ دیده‌اید. بدون شک پیانیست ساخته کارگردان صاحب سبک یعنی پولانسکی یکی از بهترین فیلم‌ها در مورد هولوکاست است که باید حتماً آن را دید.

 

زندگی زیباست (Life Is Beautiful)

در سال ۱۹۳۹ و در ایتالیای تحت سلطه فاشیسم مردی یهودی به نام گویدو با روحیه‌ای شوخ و سرزنده وارد شهری کوچک می‌شود تا همراه با عمویش در یک هتل مشغول به کار شود. او به‌طور اتفاقی با دختری غیر یهودی به نام دورا آشنا می‌شود که قرار است با یک مقام دولتی مغرور ازدواج کند. گویدو با بازی‌های خلاقانه و موقعیت‌های ظاهراً تصادفی، توجه دورا را جلب می‌کند. ماجرا به جایی می‌رسد که دورا از زندگی قبلی‌اش دل می‌کَند و با گویدو ازدواج می‌کند. آن‌ها صاحب پسری می‌شوند و با هم یک کتاب‌فروشی راه می‌اندازند، بی‌خبر از حوادثی که در آینده‌ای نزدیک زندگی‌شان را دگرگون خواهد کرد.

 

پسر شائول (Son of Saul)

فیلم پسر شائول داستانی تلخ و نفس‌گیر از دل اردوگاه آشویتس را به تصویر می‌کشد. پسر شائول داستان یک زندانی‌ یهودی به نام شائول است که مجبور به همکاری در اجرای جنایات هولناک نازی‌هاست. او در میان اجساد قربانیان با پیکر پسری روبه‌رو می‌شود که برایش معنایی خاص دارد و تصمیم می‌گیرد مراسمی مذهبی برای او اجرا کند. تلاش شائول برای اجرای این مراسم در دل فضایی آکنده از ناامیدی شکل می‌گیرد. این فیلم در واقع درونی‌ترین درگیری‌های انسانی در میانه فاجعه‌ای بی‌رحمانه را به تصویر می‌کشد.

 

محاکمه در نورنبرگ (Judgment at Nuremberg)

محاکمه در نورنبرگ داستانی از دادگاه‌های نورنبرگ است که در آن چند قاضی آلمانی به دلیل مشارکت در جنایات رژیم نازی محاکمه می‌شوند. قاضی ارشد این دادگاه به نام دن هی‌وود، تلاش می‌کند تا بفهمد چگونه فردی مانند ارنست ینینگ که یک حقوقدان شناخته‌شده است می‌تواند در چنین فجایعی نقش داشته باشد. او در مسیر درک این حقیقت، با افراد مختلفی از جمله شهروندانی با دیدگاه‌های گوناگون درباره جنگ آشنا می‌شود.

 

انتخاب سوفی (Sophie’s Choice)

انتخاب سوفی به عنوان یکی از بهترین فیلم‌ها در مورد هولوکاست روایتی از دوستی، عشق، و زخم‌های روانی برجای‌مانده از جنگ جهانی دوم است. داستان این فیلم از نگاه نویسنده‌ای جوان روایت می‌شود که با زنی مهاجر از لهستان و مردی پریشان‌حال آشنا می‌شود و رفته‌رفته درگیر گذشته‌ تلخ و رازهای پیچیده آن‌ها می‌گردد. این فیلم با فلش‌بک‌هایی دقیق گوشه‌هایی از مصائب دوران جنگ را نشان می‌دهد.

 

خاطرات آنه فرانک (The Diary of Anne Frank)

خاطرات آنه فرانک روایتی از روزهای سخت و پرتنش زندگی در دوران اشغال نازی‌هاست. این فیلم ماجرای خانواده‌ای یهودی است که برای حفظ جان خود در یک اتاق مخفی می‌شوند. خاطرات آنه فرانک دنیای یک دختر نوجوان را از میان نوشته‌های شخصی‌اش دنبال می‌کند و از طریق نگاه او فشارهای زندگی در انزوا، ترس دائمی از پیدا شدن و امیدهای کوچکی که در دل تاریکی جوانه می‌زنند را به تصویر می‌کشد.

 

اروپا اروپا (Europa Europa)

اروپا اروپا داستان پسری نوجوان از خانواده‌ای یهودی است که با وقوع فجایع جنگ جهانی دوم و تبعیض‌های نژادی در آلمان نازی روبه‌رو می‌شود. او ناچار به ترک خانه و خانواده‌اش می‌شود، از خانه و کاشانه‌اش می‌گریزد، و با پنهان‌کاری و تطبیق با شرایط پیچیده‌ سیاسی آن دوران سعی می‌کند تا زنده بماند.

 

منطقه خاکستری (The Grey Zone)

منطقه خاکستری نگاهی عمیق و تلخ به وقایع اردوگاه آشویتس-بیرکناو در اواخر جنگ جهانی دوم است. در این فیلم گروهی از زندانیان یهودی وظایف سخت و سنگینی بر دوش دارند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا با کمک برخی نیروهای بیرونی و زنانی شجاع در کارخانه مهمات، شورشی سازمان‌دهی کرده و بخشی از ماشین مرگ اردوگاه را از کار بیندازند. در میان این تلاش‌ها دکتر یهودی مجربی که در آزمایشگاه پزشکی نازی‌ها کار می‌کند، درگیر دوراهی‌هایی انسانی و اخلاقی می‌شود.

 

شب و مه (Night and Fog)

فیلم مستند شبه و مه اثری برجسته از آلن رنه، در سال ۱۹۵۶ و یک دهه پس از آزادسازی اردوگاه‌های مرگ نازی ساخته شد. این مستند کوتاه با رویکردی خاص میان تصاویر سیاه‌وسفید تاریخی و نماهای رنگی معاصر در اردوگاه‌هایی مانند آشویتس و مایدانک در لهستان اشغالی جابه‌جا می‌شود. این فیلم مستند تلاش می‌کند مخاطب را با فضای خالی اما سنگین آن مکان‌ها مواجه می‌سازد.

فیلم‌نامه این اثر توسط ژان کایرول (از بازماندگان یکی از اردوگاه‌های کار اجباری) نوشته شده و موسیقی تأثیرگذار آن را هانس آیسلر ساخته است.

 

همسر نگهبان باغ وحش (The Zookeeper’s Wife)

همسر نگهبان باغ وحش داستان زوجی شجاع است که در ورشو مسئولیت یکی از بزرگ‌ترین باغ‌وحش‌های اروپا را برعهده دارند. جنگ و حملات هوایی شهر را در هم می‌کوبد اما این زوج تصمیمی خطرناک اما انسان دوستانه می‌گیرند. تصمیم آن‌ها پنهان‌کردن و نجات جان افرادی است که تحت تهدید مستقیم نازی‌ها هستند. آن‌ها با استفاده از فضای باغ‌وحش، قفس‌ها و حتی خانه خود شبکه‌ای پنهانی را برای نجات جان بی‌گناهان به راه می‌اندازند و …

 

حرامزاده‌های لعنتی (Inglourious Basterds)

از دیگر فیلم‌هایی که می‌توانیم آن را در لیست بهترین فیلم‌ها در مورد هولوکاست، حرامزاده‌های لعنتی است. فیلم حرامزاده‌های لعنتی اثری متفاوت درباره جنگ جهانی دوم و فضای تیره‌وتار هولوکاست است. این اثر با روایتی غیرمتعارف، چند داستان موازی را به‌طرزی خلاقانه در هم تنیده و فضای اشغال فرانسه توسط نازی‌ها را از زاویه‌ای متفاوت نشان می‌دهد. داستان این فیلم از گروهی سرباز یهودی-آمریکایی با ماموریتی خاص تشکیل شده. همچنین داستان زنی جوان با گذشته‌ای تلخ که اکنون وظیفه مدیریت یک سینما در پاریس را بر عهده دارد را هم شامل می‌شود.

 

زن طلایی‌پوش (Woman in Gold)

زن طلایی پوش روایتی است که بین حال و گذشته در نوسان است. داستان این فیلم درباره زنی یهودی است که در دوران اشغال نازی‌ها از وین گریخته. او سال‌ها بعد در لس‌آنجلس متوجه می‌شود که آثار هنری گران‌بهایی که از خانواده‌اش در جنگ به سرقت رفته، همچنان در اختیار دولت اتریش است. وی با کمک وکیلی جوان تلاش می‌کند تا یکی از مشهورترین این آثار را پس بگیرد. این زن در این مسیر، با موانع قانونی و سیاسی بسیاری روبه‌رو می‌شود و …

 

کتاب‌دزد (The Book Thief)

کتاب‌دزد داستان دختربچه‌ای به نام لیزل در دوران آلمان نازی است. او دختری است که در جریان جنگ جهانی دوم به خانواده‌ای جدید سپرده می‌شود و آرام‌آرام به دنیای کتاب‌ها و واژه‌ها پناه می‌برد. در دل این فضای تیره و سرکوبگر، رابطه‌ای عمیق میان او و اطرافیانش شکل می‌گیرد که در آن کتاب‌خواندن، دوستی و شجاعت معنا می‌یابد.

 

کلید سارا (Sarah’s Key)

کلید سارا فیلمی تاثیرگذار با محوریت وقایع تلخ جنگ جهانی دوم است. این فیلم داستان دختری ۱۰ ساله را روایت می‌کند که در بحبوحه‌ موج دستگیری یهودیان در فرانسه، برای محافظت از برادر کوچک‌ترش تصمیمی سرنوشت‌ساز می‌گیرد.

 

کتاب‌خوان (The Reader)

کتابخوان روایتگر داستانی عاطفی و پیچیده است. این فیلم رابطه پنهانی میان یک نوجوان و زنی مرموز را در پس‌زمینه‌ای از خاطرات تلخ تاریخ نشان می‌دهد. این رابطه در ابتدا رنگی از معصومیت دارد اما به‌تدریج به لایه‌هایی از ناگفته‌ها، سکوت و رازهای سنگین پیوند می‌خورد. اما سال‌ها بعد قهرمان داستان در جریان یک دادگاه مربوط به جنایات جنگی با حقیقتی تکان‌دهنده درباره گذشته‌ آن زن روبه‌رو می‌شود.

 

ایدا (Ida)

در دهه ۱۹۶۰ در لهستان دختری جوان به نام آنا که به تازگی وارد صومعه شده است به دیدار عمه‌اش واندا می‌رود که تنها خویشاوند اوست. واندا یک دادستان دولتی با گذشته‌ای پیچیده است و اسرار گذشته آنا را برملا می‌کند. واندا او را به تجربه دنیای بیرونی پیش از ورود به صومعه تشویق می‌کند. در این مسیر آنا با افرادی آشنا می‌شود که او را با واقعیت‌هایی از هویت، خانواده و گذشته‌اش روبه‌رو می‌سازند و به تدریج رازهای ناگفته‌ای از دوران تاریک جنگ جهانی دوم برایش روشن می‌شود.

سخن پایانی

جنگ جهانی دوم و فاجعه هولوکاست آنقدر جنبه‌های تاریک و گسترده‌ای دارد که شاید بتوان به درازی تاریخ برای آن فیلم و مستند تولید کرد. از همین روی ما در این مقاله سعی کردیم تا تعدادی از بهترین آثار این حیطه را جمع‌آوری کرده و در اختیار شما قرار دهیم. آیا شما هم اثر دیگری با این موضوع می‌شناسید که ارزش دیدن داشته باشد؟ حتماً آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.