خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: سال گذشته بود که کتابفروشان برای نخستین‌بار در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران کنار ناشران حضور پیدا کردند و پیش از برگزاری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود که علی رمضانی قائم‌مقام و سخنگوی نمایشگاه اعلام کرد، برای رفع این شبهه که نمایشگاه کتاب به کسب و کار کتابفروشی‌ها نقصان وارد می‌کند، تصمیم گرفته شده کتابفروشان نیز در نمایشگاه حضور داشته باشند. به این ترتیب اضافه شدن کتابفروشان در نمایشگاه کتاب البته در بخش مجازی‌اش، یکی از ویژگی‌ها متفاوت نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ با سال‌های دیگر بود.
هرچند حضور کتابفروشان در نمایشگاه با اعتراض برخی از ناشران همراه شد؛ یکی از گلایه هایی که ناشران نسبت به حضور کتابفروشان در نمایشگاه کتاب دارند؛ عرضه کتاب با چند قیمت متفاوت در بخش مجازی است، برای مثال کتابفروشانی که چاپ های قدیمی کتاب ها را در اختیار داشتند با قیمت پایین تر از ناشر حضوری در نمایشگاه کتاب آن را عرضه می کنند و خب طبیعی است که مخاطب هم به دنبال کتاب ارزان قیمت است و آن را انتخاب می کند. از طرفی ناشران معتقدند که رویداد نمایشگاه بین المللی کتاب تهران یک فرصت ده روزه برای ارتباط ناشران با مخاطبان و ذائقه آنان است؛ همچنین در این فرصت ناشران به دنبال جبران ضرر و زیان یکساله خود که ناشی از مشکلات اقتصادی و گرانی کاغذ هستند.
احتمال اینکه کتابفروشان کتاب غیرقانونی بفروشند هم حضور کتابفروشان را توجیه نمی‌کند. یکی دیگر از مسائل و چالش های ناشران با حضور کتابفروشان این است که ناشر در صورت حضور در نمایشگاه کتاب به صورت حضوری فقط باید کتاب های مرتبط با نشر خود را عرضه کند اما کتابفروشی ها در بخش مجازی می توانند کتاب تمامی ناشران را عرضه کنند.
حالا و در آستانه سی و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گمانه زنی هایی مبنی بر عدم حضور کتابفروشان در کنار ناشران از سوی برخی کتابفروشی ها صورت گرفته است. اگرچه در صورت حضور کتابفروشان در نمایشگاه کتاب همچنان مشکلاتی که پیش تر به آن ها اشاره کردیم پابرجاست.
سید محمد مولانا مدیر انتشارات اندیشه مولانا و کتابفروشی دنیای قم در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره گفت: من به عنوان ناشر و کتابفروشی که در طرح های مختلف مجازی حضور داشته ام مخالف عدم حضور ناشران در نمایشگاه کتاب هستم. طبق نظرسنجی خانه کتاب و ادبیات حضور کتابفروشان در نمایشگاه کتاب راضی کننده بوده است و در سال اول اگرچه مشکلاتی بود اما در سال دوم این مشکلات کمتر شد و بنابر نظرسنجی نزدیک ۸۰ درصد مردم از این طرح رضایت داشتند.
وی افزود: زمان نمایشگاه کتاب مردم بسیار راغب تر به حضور و خرید کتاب چه به صورت مجازی و چه حضوری هستند و استقبال خوبی نسبت به این مسئله وجود دارد. تصور می کنم گمانه زنی هادرباره عدم حضور کتابفروشان در نمایشگاه کتاب ناشی از فشار ناشران است، اما خب ناشران ذینفع هستند و اگر کتابفروشان کتابی را در بستر مجازی عرضه می کنند از ناشران دریافت می کنند. اگرچه فروش کتاب توسط ناشران نیازمند مدت زمانی است، در زمان نمایشگاه هم ما کتاب را از خود ناشر دریافت می کنیم و فکر می کنم یک سود دو طرفه است.
مولانا ادامه داد: ما هم مخالف حضور کتابفروشان متخلف در نمایشگاه هستیم و معتقدیم باید امسال جریمه‌ای برای آن ها درنظر گرفته شود یا حتی محروم از حضور باشند.
این ناشر درباره عرضه چند قیمتی کتاب توسط ناشران به صورت حضوری و کتابفروشان به صورت مجازی گفت: حل این مسئله راه‌های مختلفی دارد برای مثال کتابفروشان کتاب را به قیمت به روز عرضه کنند، همچنین باید توجه کرد که اگرچه کتابفروش کتابی را به قیمت قدیم می فروشد اما دوباره موجودی خود را تامین می کند و با قیمت به روز همان کتاب را دوباره از ناشر خریداری می کنند. بنابراین باید ارشاد هم اجازه دهد که کتابفروشان طبق قیمت جدید ناشر قیمت کتاب را به روز کنند که شاهد چنین اتفاقی نباشیم.
وی افزود: در حال حاضر برای طرح های فصلی که گذاشته می شود تبلیغات خوبی شکل نمی گیرد. در همین طرح فصلی فجرنامه آمار فروش با سال های گذشته متفاوت و پایین تر است به این دلیل که صدا و سیما و تبلیغات شهری پای کار این طرح ها نیستند. این در حالی است که در زمان نمایشگاه کتاب صدا و سیما و سایر نهادها پای کار هستند و استقبال و فروش خوبی اتفاق می افتد. وقتی کتابفروشی رونق داشته باشد باقی نهادهای صنفی صنعت نشر هم رونق می گیرند.
مولانا درباره برقراری طرح های فصلی و حضور کتابفروشان فقط در این طرح ها گفت: طرح های فصلی نباید مانند همین طرح فجرنامه باشند؛با اعلام خانه کتاب و ادبیات این طرح از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ماه برقرار بود اما ۲۱ بهمن ماه طرح تمام شد و ما به دلیل تعهد خودمان به مردم کتاب را با تخفیف خودمان یعنی ۲۵ درصد به مردم ارائه کردیم.
وی در پایان گفت: طرح های قبلی فصلی هم ما را خون به جگر می‌کرد. برای مثال میزان یارانه را در آغاز طرح نمی‌گفتند و یا با گذشت چند روز مبلغ یارانه ما را قطع می‌کردند و می‌گفتند مبلغ تان زیاد شده اما ما با همان تخفیف ۲۵ درصد کتاب ها را ارائه می‌دادیم. اگر طرح های فصلی خوبی برگزار شود مانند طرح هایی که تا پیش از این با عنوان تابستانه، بهاره و زمستانه کتاب که تبلیغات بسیار خوبی داشتند، برگزار شود ما هم راغب هستیم در آن‌ها حضور داشته باشیم و اگر در نمایشگاه کتاب هم نباشیم مشکلی نداریم.
