نادیده‌های نادر
غفاری با بیان اینکه نادر ابراهیمی از سانسورشده‌های بزرگ چند سال اخیر است، گفت: شخصیت اصلی او سانسور شد و ما فقط چهره فانتزی با ادبیاتی شاعرانه از او می‌بینیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی در روز چهارم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران میزبان نشست بررسی آثار و ابعاد شخصیتی نادر ابراهیمی بود. در این نشست حسام آبنوس به عنوان مجری‌کارشناس به همراه رضا وحیدزاده و محمد غفاری، منتقدان ادبی، حضور داشتند.
هیچ برچسبی نادر را خسته نکرد
محمدرضا وحیدزاده در این نشست اظهار کرد: نادر ابراهیمی انسانی با وجوه مختلف شخصیتی است. او داستان‌نویس، روشنفکر، منتقد، فیلم‌ساز، کوهنورد، شاعر بوده و باید دید با کدام‌یک از وجوهش مواجهیم. او در هریک از این حیطه‌ها تأثیرگذار بوده است. یکی از ویژگی‌های مهم و برجسته نادر وجه روشنفکری‌اش است.
وی با بیان اینکه ابراهیمی حقیقتاً روشنفکری است که هزینه می‌کند و با جسارت خود را در معرض اندیشه‌ای نو قرار داده و تعداد چنین آدم‌هایی کم است، اضافه کرد: او در چهارچوبی نمی‌گنجد و هیچ چیزی او را محدود نمی‌کند. هیچ برچسبی او را خسته نکرده و از میدان به در نمی‌کند. این انسان خود را به یک طیف و جریان محدود نکرده و از طرف دیگر با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود. به همین دلیل توجه لازمی که شایسته‌اش بود، دریافت نکرد.
وحیدزاده درباره شکل‌گیری کتاب «با سرودخوان جنگ، در خطه نام و ننگ» توضیح داد: ابراهیمی به همراه شاگردانش، کمال تبریزی و ابراهیم حاتمی‌کیا، به جبهه می‌رود تا تجربه‌ای جدید کسب کند و قهرمانانش را آنجا بیابد. در جبهه متوجه می‌شود جنگ با ذهنیتش بسیار متفاوت است و قهرمانی که در متون کلاسیک وجود دارد، با آنچه در جبهه می‌بیند، بسیار فرق دارد. نتیجه این مشاهدات می‌شود کتاب «با سرودخوان جنگ، در خطه نام و ننگ» که کتابی نادیده گرفته‌شده، ولی بسیار خواندنی است.
این منتقد ادبی ادامه داد: کتاب «سه دیدار» زندگی‌نامه امام(ره) است و روحیه راهگشایی و باز کردن راه‌های جدید را در سلوک او در این اثر می‌بینیم. آن زمان چه کسی جسارت می‌کرد برای اولین‌بار داستان زندگی امام(ره) را بنویسد؟ هنوز هم بهترین کار او «سه دیدار» است. تمام آثار نادر برای ما حرف دارد و می‌تواند چراغ راه باشد.
نادر یکی از سانسورشده‌های بزرگ چند سال اخیر است
محمد غفاری نیز در این نشست گفت: نادر یکی از سانسورشده‌های بزرگ چند سال اخیر است. او قلمی صریح و اندیشمندانه دارد و متفکری است که از ابزار نوشتن استفاده می‌کند؛ اما شخصیت اصلی‌اش سانسور شده و فقط چهره فانتزی و سانتی‌مانتال با ادبیاتی شاعرانه از او می‌بینیم. بخشی از این سانسور به این دلیل بوده که صریح و مستقیم صحبت می‌کرده و بخش مهمی از جامعه ادبی او را نمی‌پذیرفتند و نادیده‌اش می‌گرفتند. دلیل دیگر کوتاهی امثال ماست که درباره او آگاهی نداریم و کتاب‌هایش را نشناخته‌ایم.
غفاری درباره علت اقبال به برخی از آثار نادر ابراهیمی بیان کرد: جریان مقابل وقتی دید نمی‌تواند نادر را حذف کند، او را به چند کتاب محدود کردند؛ مثل «چهل نامه عاشقانه» و «عاشقانه‌ها» و «بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم» و در نهایت «ابن مشغله» و «آتش بدون دود» و «مردی در تبعید ابدی». دیگر آثار او در صورت چاپ، خوانده نمی‌شد و کسی حاضر به انتشار و فروش آن‌ها نبود. الان که کتاب‌های دیگرش تجدید چاپ شده است، با یک نادر دیگر مواجه شده‌ایم که خیلی صریح صحبت می‌کند.
وی افزود: او در سلوک شخصی به شدت منظم و مذهبی بوده است. این شخصیت که پیش از انقلاب، در فضای ادبیاتِ مرسوم آن زمان قلم می‌زده، وقتی با شخصیت کاریزماتیک امام(ره) آشنا می‌شود، تبدیل به یک انقلابی شده و همان طور باقی می‌ماند و باورهای انقلابی و مذهبی در آثارش دیده می‌شود.
این منتقد ادبی درباره آثار نادر ابراهیمی توضیح داد: «یک عاشقانه آرام» نادر شاعر و احساسی و فانتزی را معرفی می‌کند و بیشترین ذهنیت مخاطبان از شخصیت او به این صورت است. «ابوالمشاغل» و «مردی در تبعید ابدی» دو تجربه متفاوت از نادر است که دیده شده‌اند. «آتش بدون دود» به دلیل سخت‌خوانی و قطر زیادش مخاطبان حرفه‌ای را می‌طلبد. تا پیش از نوشتن «بر جاده‌های آبی سرخ» با این نادر اصلاً آشنا نبودیم. در این کتاب شخصیت ملی نادر را می‌بینیم که ایران متمدن اسلامی برایش مهم است و خیلی شفاف و با ادبیات داستانی ساده‌خوان، ولی در عین حال محکم، حرفش را می‌زند.
نادیده‌های نادر ابراهیمی
غفاری درباره دیگر کتاب نادیده نادر ابراهیمی اظهار کرد: کتاب بی‌نظیر دیگر ابراهیمی که اصلاً به آن توجه نشده و تجدید چاپ شده، «انقلاب ما به ما چه داد؟» نام دارد. در این کتاب با نادری مواجه می‌شویم که نمی‌خواهد این‌بار داستان بنویسد و قصد دارد مستقیم در پاسخ نامه‌ای از دختری به نام فاطمه، برداشتش را از انقلاب اسلامی بنویسد. اینجا نادر پرچم متفاوتی را بالا می‌برد که همان جهاد تبیین است.
غفاری درباره دیگر کتاب‌های کمتر مشهور نادر ابراهیمی توضیح داد: او در همه حوزه‌هایی که به آن علاقه داشته، کاری خلق کرده و حرفش را زده است؛ مثلاً در ژانر جنایی اثری دارد به اسم «انسان، جنایت و احتمال» که داستانی کاملاً جنایی دارد. ابراهیمی در کتاب «فردا شکل امروز نیست» در قالب داستان مباحث انقلاب را مطرح می‌کند. «سوفیانه‌ها و عارفانه‌ها» داستانی از مانفیست عرفانی اوست. کتاب «عاشقانه» روایتی از خانواده است. «غزل‌داستان‌های سال بعد» نیز کاملاً شاعرانه است و نثری شاعرانه دارد.
غفاری در پایان تأکید کرد: کنشگران حوزه کتاب و ادبیات و علاقه‌مندان به انقلاب باید نادر را بازخوانی کنند. 90 درصد شخصیت او را نشناخته‌ایم و همین باعث شده که برچسب‌هایی به این شخصیت وارد کنیم.
انتهای پیام/
