به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، با افزایش شدت پدیده‌های جوی در اروپا، پژوهشگران به بررسی شرایط ویژه شکل‌گیری ابررعدوبرق‌های سوپرسل پرداخته‌اند. تحقیقات جدیدی که در نشریه پیشرفت‌های علمی (Science Advances) منتشر شده است، نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی موجب تشدید این نوع طوفان‌های مخرب و افزایش فرکانس آن‌ها در اروپا به‌ویژه در مناطق آلپ و بخش‌هایی از اروپای مرکزی و شرقی خواهد شد.
ابررعدوبرق سوپرسل نوعی طوفان برخوردار از ستون هوای چرخان عمیقی است که به آن میان‌چرخند (mesocyclone) گفته می‌شود. این ستون چرخان، نیروی ویژه و ماندگاری این طوفان‌ها را ایجاد می‌کند. برخلاف رعدوبرق‌های معمولی که به‌طور معمول سریع فروکش می‌کنند، سوپرسل‌ها می‌توانند ساعت‌ها دوام بیاورند و مساحتی گسترده را تحت‌تأثیر قرار دهند.
این طوفان‌ها در شرایطی ویژه شکل می‌گیرند که هوای گرم و مرطوب در سطح زمین، هوای سردتر در ارتفاع بالا و تغییر جهت باد با افزایش ارتفاع، همه با هم ترکیب، جو ناپایدار و چرخش هوا آغاز شود. سوپرسل‌ها به‌طور معمول در فصل تابستان رخ می‌دهند و بادهای شدید، تگرگ‌های بسیار بزرگ و باران‌های سنگین را به همراه دارند و با وجود اینکه در اروپا به‌نسبت نادر هستند و تنها نرخ کمی از کل رعدوبرق‌ها را تشکیل می‌دهند، به‌دلیل قدرت فوق‌العاده و خرابی‌های محلی که ایجاد می‌کنند، سهم قابل توجهی در خسارات مالی و خطرات جوی اروپا دارند.
در سال ۲۰۲۳، طوفان‌های همرفتی شدید از جمله سوپرسل‌ها گران‌ترین نوع بلایای طبیعی در جهان بود و ارزش مجموع خسارات بیمه‌ای آن‌ها نزدیک به ۵۵ میلیارد یورو گزارش شد. مقامات و بیمه‌گذاران اروپا گزارش کرده‌اند که خسارات ناشی از این طوفان‌ها در سال‌های اخیر افزایش داشته است. در ژوئن ۲۰۲۵ یک سوپرسل در منطقه لوآر فرانسه با دانه‌های تگرگ به قطر ۶ سانتی‌متر به منازل، خودروها و محصولات کشاورزی آسیب شدید وارد کرد. در اوایل آگوست همان سال نیز سوپرسل قدرتمندی در ایتالیا به‌ویژه در شهرهای ریمینی و راونا خسارات گسترده‌ای به بار آورد و بادهای نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت درختان را از ریشه کند، مزارع را تخریب و خطوط راه‌آهن را مختل کرد.
رصد دقیق سوپرسل‌ها در اروپا تاکنون با چالش‌های بسیاری همراه بوده، زیرا سیستم‌های راداری ملی با یکدیگر هماهنگ نبوده‌اند و این موضوع تشخیص به‌موقع و دقیق آن‌ها در مرزهای ملی را دشوار کرده است. به همین دلیل، گروهی از محققان دانشگاه برن و ETH زوریخ مدلی شبیه‌سازی‌شده با وضوح بالا توسعه داده‌اند که با استفاده از نقشه‌برداری دیجیتال می‌تواند این طوفان‌ها را در مقیاس بسیار کوچک‌تر و دقیق‌تری نمایش دهد و روند تکامل آن‌ها را به‌صورت مؤثرتری تحلیل و پیش‌بینی کند.
مطالعات جدید آلپ را به‌عنوان کانون اصلی تجمع سوپرسل‌ها معرفی می‌کنند. در حال حاضر در نواحی شمال کوه‌های آلپ حدود ۳۸ مورد سوپرسل در هر فصل ثبت می‌شود و سمت جنوبی آلپ نیز با حدود ۶۱ مورد، بیشترین تراکم این طوفان‌های شدید را دارد. با افزایش دمای جهانی تا ۳ درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطح پیشاصنعتی، انتظار می‌رود تعداد سوپرسل‌ها در این منطقه تا ۵۰ درصد افزایش پیدا کند که این امر خطرات جدی برای کشورهایی همچون سوئیس، اتریش، شمال ایتالیا و جنوب آلمان به‌دنبال خواهد داشت. در مقابل، در بخش‌هایی از شبه‌جزیره ایبری و جنوب غربی فرانسه احتمال کاهش چنین طوفان‌هایی پیش‌بینی شده است. پژوهشگران به‌طور کلی افزایش ۱۱ درصدی سوپرسل‌ها در سراسر اروپا را پیش‌بینی کرده‌اند که نشان‌دهنده تأثیرات متفاوت و منطقه‌ای تغییرات اقلیمی در قاره است.
نتیجه این پژوهش بر ضرورت آمادگی اروپا برای رویارویی با افزایش تکرار و شدت طوفان‌های مخرب تأکید می‌کند. برای مقابله با این تغییرات، زیرساخت‌ها، کشاورزی، خدمات اضطراری و سیستم‌های بیمه باید متناسب با شرایط جدید بهبود و تطبیق داده شوند که درک بهتر شرایط و فرآیندهای شکل‌گیری سوپرسل‌ها کلید اصلی افزایش آمادگی، کاهش خسارات و مدیریت بهتر این پدیده‌های جوی بالقوه خطرناک خواهد بود.
