چرا بورس از اوج ۴۰۰ میلیارد دلاری به یک‌چهارم رسید؟

امین دامچه کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، وضعیت ارزش دلاری بورس، عوامل مؤثر بر افت بازار و همچنین صنایع دارای جذابیت سرمایه‌گذاری را تشریح کرد.

دامچه در ابتدای این گفت‌و‌گو با اشاره به آخرین برآورد از وضعیت بازار سرمایه اعلام کرد که ارزش دلاری بورس در حال حاضر حدود ۱۰۰ میلیارد دلار است. این رقم در مهرماه به حدود ۸۰ میلیارد دلار رسیده و در پایین‌ترین سطح خود طی سال‌های اخیر قرار گرفته بود. وی یادآور شد که در اوج سال ۹۹، ارزش دلاری بازار در مردادماه به حدود ۴۰۰ میلیارد دلار رسیده بود.

او در ادامه، عوامل مؤثر بر کاهش ارزش دلاری بازار را مجموعه‌ای از متغیر‌های مربوط به عملکرد شرکت‌ها و نیز رفتار سهامداران دانست. به گفته وی، بخشی از فعالان بازار طی سال‌های اخیر ترجیح داده‌اند سرمایه خود را به بازار‌های موازی از جمله اوراق با درآمد ثابت، طلا و سایر بازار‌ها منتقل کنند.

دامچه مهم‌ترین عامل بنیادی این افت را کاهش محسوس حاشیه سود شرکت‌ها عنوان کرد و توضیح داد که حاشیه سود ناخالص شرکت‌ها در سال ۹۹ به ۳۴ درصد رسیده بود، اما بر اساس گزارش‌های شش‌ماهه سال جاری به حدود ۱۶ درصد کاهش یافته و تقریباً نصف شده است. او واقعی شدن هزینه‌های انرژی شامل آب، برق و گاز، رکود اقتصاد جهانی و کاهش نرخ جهانی کالاها، قطعی‌های مکرر برق و گاز، افت تولید شرکت‌ها، افزایش شکاف نرخ دلار آزاد و نیمایی و همچنین رشد هزینه‌های مالی را مهم‌ترین دلایل این کاهش معرفی کرد.

وی با اشاره به میانگین تورم بالای ۴۰ درصد در پنج سال گذشته خاطرنشان کرد که شرکت‌ها برای استمرار فعالیت خود به سرمایه در گردش بیشتری نیاز دارند. از سوی دیگر، افزایش نرخ بهره نیز موجب رشد هزینه‌های مالی شده است. دامچه در این زمینه یادآوری کرد که نرخ بهره بدون ریسک در سال ۹۹ حدود ۱۵ درصد بود، در حالی که اکنون به بیش از ۳۵ درصد رسیده است. به گفته او، افزایش سطح ریسک‌های سیاسی نیز به فشار مضاعف بر بازار منجر شده و مجموعه این عوامل باعث شده است ارزش دلاری بازار از ۴۰۰ میلیارد دلار به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار کاهش یابد.

او تأکید کرد که در صورت اصلاح هر یک از این متغیرها (چه متغیر‌های مرتبط با عملکرد شرکت‌ها و چه عوامل ناظر بر رفتار سرمایه‌گذاران) بازار می‌تواند به مسیر افزایش ارزش دلاری بازگردد.

این کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت صنایع نیز اظهار کرد که در شرایط فعلی، اهمیت و کارکرد سامانه کدال بیش از گذشته شده و تحلیل صنایع باید به صورت موردی انجام گیرد. به گفته وی، بررسی کلی بازار یک نوع ارزیابی نیاز دارد، اما تحلیل تک‌تک صنایع و نماد‌ها به رویکردی کاملاً متفاوت وابسته است.

دامچه در ادامه، صنایع جذاب فعلی را برشمرد و اعلام کرد که گروه بانکی(البته نه همه نماد‌های آن)با توجه به گزارش‌های منتشرشده، وضعیت ارزنده‌ای دارد. او همچنین گروه‌های غذایی از جمله صنایع لبنی، بیسکویت و نوشیدنی‌ها، گروه زراعت و نیز گروه سیمانی را از صنایع قابل توجه معرفی کرد.

وی درباره صنعت فرآورده‌های نفتی با اشاره به کرک‌اسپرد فعلی اعلام کرد که در صورت تداوم این وضعیت، احتمالاً گزارش‌های پاییز بهتر از گزارش‌های بسیار مطلوب تابستان خواهد بود. او گروه روانکار‌ها را نیز از دیگر گزینه‌های مناسب دانست.

دامچه صنعت دارویی را از جمله صنایعی توصیف کرد که طی یک سال گذشته شاهد تغییرات مثبت و تحولات مدیریتی بوده است. وی توضیح داد که برخی شرکت‌های دارویی که در سال‌های گذشته به سمت زیان‌دهی حرکت کرده بودند، اکنون بهبود یافته‌اند و گزارش‌های ماهانه آنها با ثبات و رشد قابل توجهی همراه است. او اضافه کرد که در برخی شرکت‌ها فروش ماهانه در مقایسه با سال گذشته سه تا چهار برابر شده و حتی شرکتی وجود داشته که سود تابستان آن بیش از کل سود سال قبلش بوده است.

دامچه در پایان با ابراز خوش‌بینی نسبت به آینده بازار سرمایه خاطرنشان کرد که تداوم روند اصلاحات و بهبود‌های ایجاد شده می‌تواند به تقویت عملکرد شرکت‌ها و کمک به اقتصاد کشور منجر شود، اما انتخاب سهام مناسب همچنان نیازمند بررسی دقیق و تحلیل تک‌به‌تک نماد‌ها و صنایع است.